Tòa án tối cao Vương quốc Anh ra phán quyết ‘robot AI không có quyền sở hữu bằng sáng chế’
Hôm 20/12, Tòa án Tối cao Vương quốc Anh đã ra phán quyết trong một vụ kiện có ý nghĩa quan trọng rằng, robot trí tuệ nhân tạo (AI) không được hưởng quyền sáng chế vì nó “không phải con người,” và cũng không có quyền xin cấp bằng sáng chế.
Bối cảnh sự việc là ông Stephen Thaler, nhà phát triển và khoa học gia điện toán người Mỹ, muốn xin bằng sáng chế cho hai phát minh ở Anh quốc mà theo ông chúng được thiết kế bởi “cỗ máy ý tưởng” DABUS của ông.
Ông Thaler đã cố gắng ghi danh bằng sáng chế nhưng bị Văn phòng Sở hữu Trí tuệ Anh (IPO) từ chối với lý do người phát minh phải là con người hoặc công ty, chứ không phải là cỗ máy.
Tòa án Công lý Cao cấp và Tòa án Phúc thẩm đã giữ nguyên phán quyết này hồi tháng 07/2020 và tháng 07/2021. Ông Thaler đã kháng cáo lên Tòa án Tối cao Vương quốc Anh. Tuy nhiên, năm thẩm phán của Tòa án Tối cao đã nhất trí bác bỏ đơn kháng cáo của ông vào ngày 20/12, vì “nhà phát minh phải là công dân” thì mới có thể nộp đơn xin cấp bằng sáng chế theo luật sáng chế hiện hành của Vương quốc Anh.
Thẩm phán David Kitchin cho biết trong phán quyết bằng văn bản của tòa án rằng: “Lần kháng án này không liên quan đến câu hỏi rộng hơn về việc liệu những tiến bộ công nghệ tự sản xuất bằng máy móc do trí tuệ nhân tạo chi phối có nên được cấp bằng sáng chế hay không.”
Luật sư của ông Thaler cho biết trong một tuyên bố rằng: “(Phán quyết này) chứng minh luật sáng chế của Vương quốc Anh hiện nay hoàn toàn không phù hợp để bảo vệ các phát minh được sản xuất tự động bằng robot AI.”
Trước đó, vào hồi đầu năm nay, ông Thaler cũng đã thua trong một vụ kiện tương tự ở Hoa Kỳ. Văn phòng Sáng chế và Nhãn hiệu Hoa Kỳ đã từ chối cấp bằng sáng chế cho một phát minh do hệ thống trí tuệ nhân tạo của ông tạo ra. Tòa án Tối cao Hoa Kỳ cũng từ chối xét xử vụ việc.
Theo Reuters, ông Giles Parsons, đối tác tại công ty luật Browne Jacobson, người không liên quan đến vụ việc, cho biết quyết định của Tòa án Tối cao Vương quốc Anh không có gì đáng ngạc nhiên.
Ông nói: “Hiện tại, quyết định này sẽ không có tác động đáng kể đến hệ thống bằng sáng chế.” “Lý do là vì hiện tại trí tuệ nhân tạo chỉ là một công cụ, chứ không phải người đại diện.”
Vụ việc của ông Thaler được đưa lên Tòa án Tối cao xảy ra trong bối cảnh gần đây có sự thẩm tra đối với những phát triển của trí tuệ nhân tạo, chẳng hạn như công nghệ ChatGPT của OpenAI, bao gồm cả tác động tiềm tàng của chúng đối với giáo dục, sự lan truyền thông tin sai lệch và thị trường việc làm trong tương lai.
Tòa án Tối cao cũng bác bỏ lập luận của ông Thaler khi ông cho rằng ông có quyền cấp bằng sáng chế cho phát minh của DABUS vì ông là chủ sở hữu của AI.
