Ông Tập Cận Bình mở chiến dịch thu hút đầu tư ngoại quốc vào Trung Quốc
Các nhà đầu tư ngoại quốc tuy lịch sự nhưng vẫn e ngại.
Lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình gần đây đã rất nỗ lực để thu hút các lãnh đạo doanh nghiệp ngoại quốc.
Cuối tháng Mười Một năm ngoái (2023), khi đến San Francisco để dự hội nghị thượng đỉnh Hợp tác Kinh tế Châu Á-Thái Bình Dương (APEC), ông đã dành thời gian để nói chuyện trong bữa tối với các giám đốc điều hành Mỹ. Khi đó ông nói ông chào đón họ đến kinh doanh ở Trung Quốc và hứa rằng đất nước của ông sẽ vẫn là một nơi đầu tư an toàn, đáng tin cậy, và sinh lời.
Gần đây hơn, ông lại tổ chức một cuộc họp mặt các giám đốc điều hành ngoại quốc tại Bắc Kinh để khuyến khích họ đầu tư vào Trung Quốc.
Ông Tập có lý do chính đáng để thu hút đầu tư ngoại quốc và các hoạt động kinh doanh theo sau đó. Nền kinh tế Trung Quốc đã chậm lại và người tiêu dùng Trung Quốc cũng như các doanh nghiệp tư nhân Trung Quốc đã mất niềm tin vào tương lai kinh tế của đất nước. Tình trạng phổ biến là người dân tiết kiệm nhiều hơn và chi tiêu ít hơn, tránh rủi ro, và đầu tư ít hơn trước kia do giá địa ốc và giá cổ phiếu giảm. Các doanh nghiệp tư nhân Trung Quốc trên thực tế đã cắt giảm kế hoạch mở rộng đầu tư.
Chi tiêu của chính quyền cho cơ sở hạ tầng — phương pháp thúc đẩy nền kinh tế điển hình của Trung Quốc — hiện đã trở nên khó khăn hơn trước đây. Chính quyền trung ương ở Bắc Kinh đang phải gánh chịu mức thâm hụt ngân sách lớn hơn mức kỳ vọng, còn các chính quyền địa phương đang phải đối mặt với những khoản nợ khổng lồ.
Ông Tập và Trung Quốc cần sự thúc đẩy từ những khoản đầu tư bằng dollar, yên, và euro từ ngoại quốc để đáp ứng các mục tiêu tăng trưởng vốn đã được giảm bớt cho năm nay. Tuy nhiên, trước nhu cầu cấp thiết này, các nhà đầu tư ngoại quốc vẫn tỏ ra e dè hoặc chỉ đơn giản là nói “không.”
Chắc chắn là các giám đốc điều hành Mỹ đã thể hiện sự nhiệt tình đáp lại lời cầu khẩn của ông Tập Cận Bình. Họ chào đón ông một cách nồng nhiệt ở San Francisco và thậm chí còn dành cho ông những tràng pháo tay đặc biệt nồng ấm. Lời mời của ông tới Bắc Kinh năm nay nhận được phản hồi nhiều hơn năm ngoái. Năm 2023, chỉ có 23 giám đốc điều hành từ các công ty hàng đầu của Mỹ tới tham dự. Năm nay, con số này đã tăng lên 34, và nhiều người trong số họ là những nhân sự cao cấp từ các công ty nổi tiếng như Apple, Blackstone, AMD, Qualcomm, McKinsey, Micron Technology, Exxon Mobil, Cargill, Bristol-Meyers Squibb, Pfizer, và Hewlett Packard.
Nhưng cùng với những nụ cười, những tràng pháo tay, và những câu trả lời tích cực, tiền vẫn chưa theo sau — và khó có khả năng là sẽ có.
Bộ Thương mại của Bắc Kinh báo cáo rằng trong hai tháng đầu năm nay, đầu tư trực tiếp từ ngoại quốc vào Trung Quốc tiếp tục suy giảm kéo dài trong nhiều tháng. Trong tháng Một và tháng Hai, Trung Quốc đã thu hút được số tiền tương đương với khoảng 215 tỷ nhân dân tệ (30 tỷ USD), giảm khoảng 20% so với một năm trước và giảm với tốc độ tăng so với mức giảm tổng thể 8% vào năm 2023.
Nếu như hành động có ý nghĩa hơn lời nói, thì dòng tiền ngoại quốc giảm dần đang lấn át đi tiếng vỗ tay mà ông Tập nghe được ở San Francisco.
Thông tin nói lên nhiều điều nhất về tương lai là những lý do khiến tiền không còn đổ vào nữa. Một phần của vấn đề là tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc đã chậm lại, do di chứng của đại dịch và tình trạng đóng cửa kéo dài nhiều năm sau tình trạng khẩn cấp về sức khỏe theo chính sách zero COVID của ông Tập Cận Bình. Việc giao hàng thất bại diễn ra do hậu quả của chính sách này đã làm suy yếu danh tiếng về độ tin cậy của Trung Quốc, vốn là lý do đã thu hút tiền đầu tư từ Hoa Kỳ, châu Âu, và Nhật Bản trong nhiều năm. Giờ thì Bắc Kinh không thể làm được gì để thay đổi lịch sử, mặc dù ký ức về việc đó sẽ phai nhạt dần theo thời gian.
Bắc Kinh cũng không thể thay đổi thực trạng của mức lương tương đối. Trong quá khứ, mức lương thấp ở Trung Quốc là yếu tố thu hút đầu tư từ ngoại quốc. Nhưng trong 10 năm qua, tiền lương của người Trung Quốc đã tăng hơn 100%, tăng khoảng 7.5% mỗi năm. Trong năm năm qua, tốc độ đã chậm lại nhưng chỉ ở mức giảm nhẹ. Mức tăng tiền lương trong giai đoạn gần đây đạt trung bình gần 5.5% một năm.
Điều quan trọng nhất đối với dòng đầu tư là tốc độ tăng lương này nhanh hơn tốc độ tăng lương ở Mỹ, châu Âu, hoặc Nhật Bản và nhanh hơn các đối thủ cạnh tranh của Trung Quốc về việc thu hút dòng vốn đầu tư ngoại quốc như Việt Nam, Indonesia, Philippines, và Mexico. Trung Quốc khó có khả năng đảo ngược tình trạng này, đặc biệt là khi sự bất mãn của công chúng trong nước vốn đã cao.
Bắc Kinh có thể đảo ngược một trở ngại lớn đối với dòng vốn đầu tư, nhưng khó có khả năng sẽ làm điều này. Các giám đốc điều hành của Mỹ, châu Âu, và Nhật Bản đều phàn nàn về sự xâm nhập ngày càng lớn hơn do nỗi ám ảnh ngày càng tăng của Bắc Kinh về an ninh và gián điệp.
Các giám đốc điều hành đã bày tỏ lo ngại về khả năng thực hiện kinh doanh trong một môi trường như vậy, đặc biệt là khi liên quan đến những vấn đề như thu thập dữ liệu và liên lạc với trụ sở chính ở ngoại quốc. Họ lưu ý các cuộc đột kích theo luật gián điệp mới nhất của Bắc Kinh nhắm vào hai công ty tư vấn Mỹ là Bain & Co. và Mintz Group. Trong trường hợp của Mintz, một số nhân viên đã bị giam giữ và công ty bị phạt.
Mặc dù những gián đoạn như vậy còn xa mới chạm mức lan rộng — ít nhất là chưa — nhưng chúng khiến mọi quyết định đầu tư vào Trung Quốc phải tạm dừng, cũng giống như những luật mới được áp đặt gần đây ở Hồng Kông. Nếu Bắc Kinh đảo ngược chính sách trên phương diện này, thì điều đó có thể tạo ra sự khác biệt lớn, nhưng các tuyên bố của chính quyền đã nêu rõ rằng sự thay đổi như vậy khó có khả năng xảy ra.
Ông Tập nhận thức rất rõ ràng về nhu cầu kinh tế của Trung Quốc đối với đầu tư ngoại quốc và những trở ngại hiện có. Ông đã khởi động chiến dịch thu hút đầu tư, và nếu sự chào đón nồng nhiệt mà ông nhận được ở San Francisco là một dấu hiệu cho thấy bất cứ điều gì, thì rõ ràng là ông có rất nhiều cơ hội. Tuy nhiên, những hành động của các nhà đầu tư ngoại quốc cho thấy, cuối cùng họ muốn lợi ích thực tế hơn chỉ là thái độ đôn đáo.
Thuần Thanh biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
