Đầu tư ngoại quốc vào Trung Quốc và vụ bê bối Evergrande
Khi Trung Quốc phải đối mặt với nền kinh tế trì trệ và áp lực từ các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ lên các công ty công nghệ, Bắc Kinh vẫn tiếp tục nỗ lực đấu tranh để mở cửa nền kinh tế và đất nước mình. Tuy nhiên, Evergrande cung cấp một bài học về lý do tại sao các công ty ngoại quốc không muốn làm ăn với Trung Quốc.
Evergrande là một nhà phát triển địa ốc Trung Quốc có hầu hết tài sản kinh doanh ở Hoa lục. Họ đã không thực hiện bất kỳ khoản thanh toán nợ nào trong hơn hai năm, và mặc dù một tòa án Hồng Kông đã ra lệnh thanh lý công ty này, thì trong trường hợp tốt nhất, khả năng tòa án Trung Quốc và chính quyền địa phương sẽ thi hành phán quyết này dường như là xa vời. Với khoản nợ khoảng 300 tỷ USD và tiền mặt gần như bằng 0, công ty này có rất ít triển vọng.
Bắc Kinh gần đây đã cáo buộc Evergrande thổi phồng doanh thu lên mức đáng kinh ngạc 87 tỷ USD. Để đưa con số đó vào bối cảnh để dễ hình dung, số doanh thu mà Evergrande được cho là đã bịa đặt lớn hơn GDP của 140 quốc gia, hay khoảng 2/3 số quốc gia trên thế giới. Đáng chú ý, Bắc Kinh đang giám sát công ty kế toán PricewaterhouseCoopers (PwC), công ty đóng vai trò kiểm toán Evergrande.
Vậy làm thế nào những khó khăn và gian lận của một công ty gần như thuần túy là của Trung Quốc trong một lĩnh vực có rất ít cạnh tranh ngoại quốc lại giải thích được sự sụt giảm đầu tư trực tiếp ngoại quốc (FDI) vào Trung Quốc?
Từ lâu được xem là điểm đến chi phí thấp cho sản xuất căn bản, Trung Quốc ngày nay không còn là quốc gia có mức lương thấp nữa. Mức lương trung bình của Trung Quốc vượt xa mức lương trung bình của nhiều đối thủ cạnh tranh trong khu vực như Việt Nam và Ấn Độ và thậm chí cả những đối thủ xa hơn như Mexico. Các công ty nhận thấy sự thay đổi này đang xem xét các lựa chọn khác, nhưng như bất kỳ giám đốc điều hành nào đang cân nhắc một khoản đầu tư sẽ nhắc nhở quý vị, có nhiều yếu tố khác cần được đưa vào phương trình.
Lý do đầu tiên Evergrande có liên quan đến FDI là vì trường hợp của Evergrande thể hiện hành vi của người tiêu dùng Trung Quốc, những người mắc nợ đáng kể và phải đối mặt với tỷ lệ nợ trên thu nhập cao hơn hầu hết người dân ở các quốc gia phương Tây. Tình trạng này thể hiện rõ ràng trong các tín hiệu mua hàng. Doanh số bán xe hơi trong nước hiện thấp hơn mức năm 2016. Nhiều sản phẩm đang phải đối mặt với mức tăng trưởng rất chậm chạp. Đối với một doanh nghiệp ngoại quốc đang xem xét một khoản đầu tư có thời hạn 10 năm, thì tốc độ tăng trưởng chậm chạp không phải là dấu hiệu của một thị trường hấp dẫn.
Có một lý do khác thường bị bỏ qua khiến Evergrande trở nên quan trọng đối với các nhà đầu tư ngoại quốc. Một điểm phàn nàn chung của các nhà đầu tư quốc tế là không có sự chắc chắn về những mô tả mà nhà nước Trung Quốc cung cấp cho họ về các vấn đề pháp quyền hoặc chính sách thông qua các đối tác đầu tư tiềm năng và liệu các tài liệu đó, từ hợp đồng đến báo cáo tài chính, có thực sự có ý nghĩa gì hay không.
Trong nhiều năm, Evergrande đã thổi phồng doanh thu lên tới 87 tỷ USD và che giấu khoản nợ trị giá hàng trăm tỷ USD. Họ đã không trả tiền cho các chủ nợ trong hơn hai năm và vẫn chưa có hậu quả pháp lý nào được dự kiến về những gì sẽ xảy ra với công ty này. Các nhà đầu tư ngoại quốc sẽ làm việc với các chính quyền độc tài và cảm thấy ưa chuộng các nhà cầm quyền này về một số phương diện nào đó, nhưng họ ưu tiên chính sách, sự ổn định kinh tế, và sự chắc chắn. Trung Quốc, từ pháp quyền đến báo cáo tài chính, đều không có những yếu tố ưu tiên đó.
Các nhà đầu tư ngoại quốc không chỉ nhìn vào chi phí lao động mà còn nhìn vào lợi nhuận và rủi ro trong tương lai của khoản đầu tư. Evergrande đang nói với các nhà đầu tư ngoại quốc rằng tương lai không hề tươi sáng và các yếu tố căn bản của một nền kinh tế hiện đại đang vận hành, như pháp quyền và báo cáo tài chính, là không thể tin cậy được ở Trung Quốc. Evergrande có thể là một công ty chỉ hoạt động chủ yếu ở thị trường nội địa Trung Quốc, nhưng tình trạng của công ty này lại đang khuyến cáo các nhà đầu tư quốc tế tránh xa.
Nhật Thăng biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
