Các khoa học gia tìm thấy bằng chứng về thiên thể cỡ lớn chưa được biết đến ở rìa Hệ Mặt Trời
Hệ Mặt Trời
Hôm 03/10, tạp chí Science đã đưa tin về một nghiên cứu vẫn chưa được công bố chính thức. Nghiên cứu này tìm thấy hơn mười thiên thể cỡ lớn nằm xa hơn phạm vi vòng ngoài của Vành đai Kuiper, cho thấy vành đai này rộng hơn nhiều so với suy nghĩ trước đây.
Định nghĩa lại khu vực vành đai Kuiper
Vành đai Kuiper có thể không đơn giản như vẻ ngoài của nó. Đây là một vành đai bao gồm hàng ngàn vật thể băng giá cỡ lớn và các hành tinh lùn quay xung quanh Hệ Mặt Trời.
Hiện tại, các khoa học gia cho rằng ranh giới của Vành đai Kuiper cách trung tâm Hệ Mặt Trời khoảng 50 đơn vị thiên văn (AU) (mỗi đơn vị bằng khoảng cách giữa Trái Đất và Mặt Trời).
Tuy nhiên, theo ước tính sơ bộ của các nhà nghiên cứu, những thiên thể “bí ẩn” mới được phát hiện này có thể đang ẩn náu ở ngoài 60 đơn vị thiên văn. Chênh lệch này ít nhất là mười đơn vị thiên văn.
Một lời giải thích khả dĩ là: ngoài vành đai Kuiper, trên thực tế còn tồn tại một vành đai “thứ hai,” nó nằm tại khu vực chưa được khám phá ở rìa xa của Hệ Mặt Trời.
Phi thuyền New Horizons phát huy tác dụng
Dữ liệu từ các cảm biến trên phi thuyền New Horizons (Chân trời mới) của NASA đã trực tiếp dẫn đến khám phá này. Ra mắt vào năm 2006, phi thuyền New Horizons từng lần đầu tiên trong lịch sử quan sát được sao Diêm Vương (Pluto) trong vành đai Kuiper ở cự ly gần.
New Horizons giống như con mắt của các nhà thiên văn học ở rìa Hệ Mặt Trời. Nó hiện cách Mặt trời 57 đơn vị thiên văn và có thể nhìn thấy Vành đai Kuiper trong “gương chiếu hậu” của nó. Tuy nhiên các cảm biến của nó liên tục phát hiện thấy bụi. Đây là một chỉ báo về tần suất xảy ra va chạm giữa các vật thể trong vùng lân cận.
Ông Alan Stern, nhà nghiên cứu chính của Nhiệm vụ Chân trời mới và là khoa học gia hành tinh tại Viện Nghiên cứu Tây Nam (Southwest Research Institute) nói với tạp chí Science rằng: “Số lượng các vụ va chạm không hề giảm [khi bay ra khỏi Vành đai Kuiper]. Lời giải thích đơn giản nhất cho điều này là có nhiều điều ngoài kia mà chúng ta chưa khám phá được.”
Điều này đã cung cấp manh mối cho các nhà thiên văn. Men theo quỹ đạo của New Horizons, họ có thể thu hẹp phạm vi tìm kiếm đối với các vật thể tiềm năng trong Vành đai Kuiper, trong số hàng trăm hình ảnh tổng hợp về bầu trời đêm do Kính viễn vọng Subaru chụp được. Quả nhiên, họ đã phát hiện ra mười hai thiên thể.
Chưa có kết luận cuối cùng
Tuy nhiên, vẫn còn quá sớm để đưa ra kết luận cuối cùng. Cho đến hiện tại, những kính thiên văn từng khảo sát các phần khác bên ngoài Hệ Mặt Trời đều gần như không tìm thấy thiên thể nào ngoài Vành đai Kuiper.
“Tại sao chúng ta không thể nhìn thấy những thứ này?” Ông Pedro Bernardinelli, một nhà thiên văn học tại Đại học Washington, người không tham gia vào nghiên cứu, nói với tạp chí Science: “Phải chăng mọi người đều không gặp may? Điều đó là có thể, nhưng bản thân việc quan sát thực sự rất khó khăn.”
Tuy nhiên, giả thiết này cũng không phải không có cơ sở. Bà Hilke Schlichting, nhà vật lý thiên thể tại Đại học California, Los Angeles, cho biết kính viễn vọng Không gian Hubble đã phát hiện thấy sự mờ đi của một số ngôi sao. Điều này có thể là do các thiên thể chưa được khám phá trong Vành đai Kuiper đi qua phía trước các ngôi sao này.
