Trung Quốc: Tỷ lệ thanh niên thất nghiệp tăng vọt, nhưng giới học thuật cho rằng các số liệu ‘có thể bị đánh giá thấp’
Một báo cáo khác dự đoán tình trạng khó tìm việc làm có thể kéo dài đến “một thập niên”
Theo các số liệu chính thức, tình trạng thất nghiệp trong giới trẻ Trung Quốc đang trở nên tồi tệ hơn. Một học giả đang hồ nghi vì bà tin rằng con số thực có thể cao hơn nhiều.
Hôm 17/07, Cục Thống Kê Trung Quốc cho biết tỷ lệ thất nghiệp của lực lượng lao động thành thị trong độ tuổi 16-24 đã tăng lên mức cao mới 21.3% trong tháng Sáu, mức tăng trong sáu tháng liên tiếp, sau các số liệu từ tháng Một đến tháng Năm lần lượt là là 17.3%, 18.1%, 19.7%, 20.4%, và 20.8%.
Tuy nhiên, dữ liệu này đã bị bà Trương Đan Đan (Zhang Dandan), phó giáo sư kinh tế tại Đại học Bắc Kinh không thừa nhận, trong bài viết của bà có tựa đề “Tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên có khả năng đã bị đánh giá thấp,” được đăng trên phương tiện truyền thông tài chính Tài Tân (Caixin) của Trung Quốc.
Lấy dữ liệu thất nghiệp của thanh niên trong tháng Ba làm ví dụ, bà Trương nói rằng “vẫn còn 16 triệu người” đang sống phụ thuộc vào cha mẹ hoặc chọn lối sống “thảng bình” (hay an phận) — đề cập đến một lối sống mà thanh niên Trung Quốc lựa chọn để tránh làm những công việc căng thẳng và cạnh tranh khốc liệt.
Bà nói: “Nếu những người này được đưa vào tính toán, thì trong tháng Ba, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên Trung Quốc sẽ đạt mức tối đa là 46.5%, cao hơn nhiều so với con số công bố chính thức là 19.7%.
Theo bà Trương, COVID-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành công nghệ sản xuất ở Tô Châu và Côn Sơn thuộc miền duyên hải phía đông tỉnh Giang Tô, khu vực có nguồn lực lao động lớn nhất ở vùng Đồng bằng Sông Dương Tử. Bà nói rằng việc làm mới chỉ phục hồi được hai phần ba so với mức trước đại dịch và “thanh niên là lực lượng lao động chính yếu trong lĩnh vực sản xuất, và do đó đã bị ảnh hưởng nặng nề hơn.”
Theo quan điểm của bà Trương, tỷ lệ thất nghiệp cao trong giới trẻ có thể là kết quả của những mâu thuẫn về cấu trúc trong dài hạn và số lượng sinh viên tốt nghiệp đại học tăng đột biến. Bà lưu ý rằng tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên tăng lên sẽ kéo dài sang tháng Bảy và tháng Tám dựa trên dự báo xu hướng theo mùa.
‘Tồi tệ hơn trong thời gian ngắn’
Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã chứng kiến số lượng thanh niên có trình độ học vấn cao thất nghiệp tăng vọt.
Theo báo cáo hôm 11/07 của Viện Tài Chính thuộc Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, năm 2020, có 32.2% thanh niên thành thị có bằng cử nhân bị thất nghiệp. Trong số thanh niên thành thị thất nghiệp năm 2021, những người có bằng cao học chiếm hơn 42% tổng số.
Một báo cáo tháng Sáu của Diễn đàn kinh tế vĩ mô Trung Quốc (CMF) lưu ý rằng cuộc khủng hoảng thất nghiệp ở thanh niên đang diễn ra “có thể sẽ còn tiếp diễn trong 10 năm tới và trở nên tồi tệ hơn trong thời gian ngắn.” Thất nghiệp ở lao động trẻ tại Trung Quốc không còn là một vấn đề mang tính chu kỳ mà là “một vấn đề mang tính hệ thống và có xu hướng.”
Tỷ lệ thất nghiệp của những người trong độ tuổi 16-24 của Trung Quốc sẽ ở mức cao trong suốt cả năm, trung bình khoảng 20.3%. Xem xét số lượng sinh viên tốt nghiệp đại học năm nay vượt quá 11 triệu người, báo cáo cho biết vấn đề thanh niên thất nghiệp sẽ nghiêm trọng hơn trong quý ba.
Nền tảng học thuật do nhà nước điều hành này cảnh báo: “Nếu [vấn đề thất nghiệp] không được giải quyết hợp lý, thì việc này sẽ kích hoạt các tình huống xã hội khác bên ngoài lĩnh vực kinh tế và thậm chí trở thành ngòi nổ cho các vấn đề chính trị.”
Ngành công nghiệp công nghệ cao tăng trưởng chậm
Báo cáo của CMF cho biết sự suy giảm tăng trưởng của các ngành công nghệ cao có thể là một trong những yếu tố quan trọng nhất góp phần làm gia tăng tỷ lệ thất nghiệp trong giới trẻ, như đã thấy rõ trong năm tháng qua.
Từ tháng Một đến tháng Năm, giá trị gia tăng trong lĩnh vực công nghệ cao chỉ tăng 1.4% so với cùng kỳ, giảm 6% so với năm ngoái, thấp hơn 2.2% so với tốc độ tăng trưởng của tổng sản phẩm và 2.6% so với các ngành công nghiệp sản xuất.
Báo cáo của CMF cho biết trong hai thập niên qua, tốc độ tăng trưởng của khối công nghệ cao đã liên tục vượt xa tốc độ tăng trưởng của lĩnh vực công nghiệp nói chung. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng của ngành công nghệ cao gần đây đã chậm lại đáng kể, điều này có thể phản ánh tác động của việc Hoa Kỳ và các nước phương Tây khác giảm bớt việc tham gia vào ngành công nghiệp công nghệ cao của Trung Quốc.
Báo cáo bày tỏ lo ngại rằng nếu ngành công nghệ cao không thể sớm đảo ngược tình trạng suy thoái một cách hiệu quả, nguồn nhân tài trong lĩnh vực này có thể bị thu hẹp, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh công nghệ của đất nước trong tương lai.
Các nhân tố khác
Ngoài sự phát triển chậm lại trong ngành công nghệ cao, nền kinh tế trì trệ và các hành động siết chặt quy định đối với ngành công nghiệp khác nhau cũng là những nguyên nhân khiến tỷ lệ thất nghiệp ở Trung Quốc gia tăng, đặc biệt là trong giới trẻ.
Hôm 24/07, lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) Tập Cận Bình đã chủ trì cuộc họp của Bộ Chính Trị để “phân tích, nghiên cứu tình hình kinh tế hiện tại đồng thời khai triển nhiệm vụ kinh tế nửa cuối năm.” Cuộc họp này thừa nhận rằng nền kinh tế của chính quyền phải đối mặt với “những tình huống tiến thoái lưỡng nan và thách thức mới,” bao gồm “thiếu nhu cầu trong nước và những khó khăn trong hoạt động của các doanh nghiệp.”
Kể từ năm 2021, ĐCSTQ đã tăng cường các quy định nhắm vào các lĩnh vực giáo dục và đào tạo tư nhân, nền tảng Internet và bất động sản, dẫn đến nhiều vụ sa thải. Một báo cáo tài chính chính thức ước tính rằng hơn 5.7 triệu người bị mất việc làm trong các lĩnh vực dạy thêm, bất động sản, và xây dựng ngoài khuôn viên trường vào năm 2023, tăng 2.4 triệu so với năm 2019, với mức tăng 670,000 thanh niên thất nghiệp. Hơn một nửa trong số gần 1.6 triệu người thất nghiệp trong lĩnh vực giáo dục là thanh niên, tăng 600,000 người so với năm 2019.
Ngoài ra, lĩnh vực dịch vụ bị ảnh hưởng nặng nề nhất do COVID-19 và phục hồi chậm hơn, cũng góp phần làm tăng tỷ lệ thất nghiệp.
Để “thúc đẩy nền kinh tế và việc làm,” hôm 12/07 Thủ tướng Lý Cường (Li Qiang) đã triệu tập một hội thảo dành cho các doanh nghiệp công nghệ. Những người đứng đầu của các nền tảng thương mại điện tử, bao gồm Meituan, Xiaohongshu, Aliyun, Douyin, Pinduoduo và Jingdong, đã có bài diễn thuyết hoặc gửi tuyên bố bằng văn bản tại cuộc họp.
Dường như là một hướng dẫn để giảm bớt cuộc khủng hoảng thất nghiệp, Nhân dân Nhật báo (People Daily), một tờ báo của ĐCSTQ, đã đăng một bài xã luận hôm 10/07 yêu cầu các sinh viên tốt nghiệp đại học “thiết lập một quan niệm đúng đắn về việc làm” và “đi đến nơi cần đến họ nhất,” chẳng hạn như tham gia vào công cuộc “hồi sinh nông thôn” và “bảo vệ biên giới của đất nước.”
Tịnh Nhi biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
