Trung Quốc thực hiện một bước đi chiến lược ở Trung Đông trước cuộc gặp giữa ông Biden và ông Tập
Một cựu chuyên gia quân sự cho biết: “Oman có vị trí chiến lược để tiến hành hoạt động giám sát và nếu cần, kiểm soát quyền tiếp cận Vịnh Ba Tư.”
Ở Trung Đông, chính quyền Trung Quốc đã tự đặt mình vào vị thế đồng minh trung thành của Iran và Syria do hai quốc gia này có thái độ thù địch với Hoa Kỳ. Đồng thời, Bắc Kinh cũng đang cố gắng mở rộng ảnh hưởng của mình sang các đồng minh truyền thống của Hoa Kỳ ở khu vực Vịnh Ba Tư.
Hôm 11/10, truyền thông nhà nước Trung Quốc loan báo, một lực lượng đặc nhiệm của hải quân Trung Quốc đã đến thăm Oman để xây dựng tình “hữu nghị” và “hợp tác” với quốc gia này. Oman là thành viên của Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) và là đồng minh truyền thống của Hoa Kỳ. Hôm 10/11, Tòa Bạch Ốc tiết lộ rằng Tổng thống Joe Biden đã nói chuyện với Quốc vương Oman để tái khẳng định mối bang giao bền chặt lâu dài giữa hai quốc gia trong bối cảnh chiến tranh Israel-Hamas. Cuộc nói chuyện này diễn ra chỉ năm ngày trước cuộc gặp rất được mong đợi giữa ông Biden và lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình.
Tháng trước (10/2023), các quan chức quân sự của Quân Giải phóng Nhân dân (PLA) được cho là đã đề nghị với những người đồng cấp Oman ý tưởng về một căn cứ quân sự của Trung Quốc tại Oman. Hành động này sẽ là một phần trong nỗ lực của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) nhằm thành lập các căn cứ ở Trung Đông và Ấn Độ Dương, và phù hợp với nghị trình quân sự theo chủ nghĩa bành trướng của quốc gia này.
Oman nằm trên bờ biển phía Đông Nam của bán đảo Ả Rập, giáp biển Ả Rập ở phía Nam và phía Đông và Vịnh Oman ở phía Đông Bắc. Quan trọng hơn, eo biển Hormuz chạy giữa Iran và Oman là vị trí chiến lược vì đây là tuyến đường biển duy nhất nối Vịnh Ba Tư giàu dầu mỏ với phần còn lại của thế giới.
Trung Quốc bành trướng sang Trung Đông
Ông Carl Schuster, cựu giám đốc chiến dịch tại Trung tâm Tình báo Liên hợp thuộc Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương Hoa Kỳ ở Hawaii, nói với The Epoch Times rằng: “Việc Trung Quốc theo đuổi thành lập các căn cứ ở Trung Đông báo hiệu Trung Quốc đang ngày càng để mắt tới Trung Đông nói chung và Vịnh Ba Tư nói riêng. Tôi tin rằng Bắc Kinh hy vọng sẽ thiết lập được một sự hiện diện thường trực có tính hạn chế nhưng đáng chú ý ở Tây Ấn Độ Dương và Trung Đông.”
Ông Schuster giải thích rằng Trung Quốc chọn thiết lập một căn cứ quân sự ở Oman vì vị trí chiến lược của quốc gia này. “Oman có vị trí chiến lược để tiến hành hoạt động giám sát và nếu cần, kiểm soát quyền tiếp cận Vịnh Ba Tư, nơi cung cấp khoảng 50% lượng dầu mỏ nhập cảng vào Trung Quốc. Ngoài ra, Oman còn cung cấp cho Quân Giải phóng Nhân dân (PLA) một căn cứ gần Gwadar, tạo thuận lợi cho Trung Quốc bảo vệ các chuyến hàng dầu và khí đốt tự nhiên hóa lỏng đến cảng đó để vận chuyển trên bộ bằng đường ống. Oman cũng giúp Trung Quốc có các lựa chọn nếu quan hệ với Iran hoặc Pakistan trở nên xấu đi.”
Ngoài việc bảo vệ huyết mạch dầu mỏ của Trung Quốc, Oman còn giữ vai trò quan trọng về mặt quân sự đối với chính quyền Trung Quốc. “Quốc gia này sẽ làm thay đổi cán cân quyền lực trên biển ở Tây Ấn Độ Dương,” ông Schuster nói. “Các hoạt động ở Ấn Độ Dương của Hải quân Hoa Kỳ và Ấn Độ sẽ phải tính đến sự hiện diện của PLA trong trường hợp căng thẳng hoặc khủng hoảng gia tăng.”
Năm 2017, Trung Quốc đã thành lập một căn cứ quân sự ở quốc gia Phi Châu Djibouti, đánh dấu căn cứ quân sự đầu tiên ở ngoại quốc của Bắc Kinh. “Oman cách căn cứ Trung Quốc ở Djibouti 1330 hải lý. Phi cơ tuần duyên ở hai địa điểm này sẽ thừa sức bao phủ cả Vịnh Ả Rập và Vịnh Aden, cũng như Tây Ấn Độ Dương,” ông Schuster cho biết. “Ngoài ra, một căn cứ ở Oman sẽ tạo thuận lợi cho các hoạt động của Hải quân Quân Giải phóng Nhân dân (PLAN) ở Vịnh Ba Tư và tạo đối trọng với căn cứ USN ở Bahrain và Bộ Tư lệnh Phía Tây của Ấn Độ.”
Cảng Gwadar ở Pakistan là một phần quan trọng trong “Sáng kiến Vành đai và Con đường” của ĐCSTQ và đối với “quan hệ đối tác hợp tác chiến lược trong mọi điều kiện” giữa Trung Quốc và Pakistan. Cảng Gwadar nằm ở sườn phía đông của Vịnh Oman, ngoài khơi eo biển Hormuz, đối diện Oman.
ĐCSTQ vốn đã thuê một số cảng ở Ấn Độ Dương. Ngoài cảng Gwadar, Trung Quốc còn kiểm soát cảng ở Colombo, Sri Lanka. Công ty Kỹ thuật Cảng Trung Quốc đã đầu tư 1.4 tỷ USD vào Sri Lanka để thu hồi khu đất rộng 665 mẫu Anh (khoảng 2.7 km2) ở Colombo tính từ biển trở vào. Đổi lại, công ty này được cấp 43% đất đai theo hợp đồng cho thuê 99 năm. Ông Schuster tin rằng Đảng Cộng sản Trung Quốc sẽ bao vây Ấn Độ bằng hàng loạt căn cứ và cảng dọc bờ biển Ấn Độ Dương.
“Oman cách Gwadar của Pakistan khoảng 1,500 hải lý và cách Colombo của Sri Lanka khoảng 2,200 hải lý,” ông nói. “Tôi tin rằng Trung Quốc đang xem xét xây dựng một loạt căn cứ ở Ấn Độ Dương vào năm 2030, trải dài từ Myanmar tới Maldives, rồi đến Seychelles, Djibouti, và Durban, Nam Phi. Các căn cứ này sẽ bao vây Ấn Độ và cung cấp cho PLAN các căn cứ để bảo vệ các tuyến đường biển quan trọng của Trung Quốc, nơi hầu hết dầu và các nguyên liệu thô quan trọng của quốc gia này phải đi qua.”
Tham vọng của Trung Quốc trong việc thiết lập mạng lưới cơ sở hạ tầng quân sự toàn cầu
Ông Anders Corr, người sáng lập Corr Analytics và nhà xuất bản Tạp chí Rủi ro Chính trị (Journal of Political Risk), nói với The Epoch Times rằng chính quyền Trung Quốc đã cố gắng xây dựng một mạng lưới căn cứ quân sự toàn cầu trong nhiều năm qua.
“Nhiều năm qua, Trung Quốc đã cố gắng xây dựng một mạng lưới căn cứ quân sự toàn cầu,” ông nói. “Một căn cứ mới ở Oman sẽ mang lại trợ giúp cho họ trên nhiều cấp độ, cả trong chiến lược ‘chuỗi ngọc trai’ để kiểm soát thương mại với châu Âu và Trung Đông, và nỗ lực rõ ràng của quốc gia này nhằm bao vây Ấn Độ thông qua việc tăng cường liên kết kinh tế và quân sự với các quốc gia có chung biên giới trên đất liền và trên biển.”
Cái gọi là chiến lược “Chuỗi ngọc trai” là một khái niệm do các nhà bình luận chính trị Ấn Độ đặt ra, khái niệm này diễn tả những suy đoán của họ về ý định của Trung Quốc trong việc gây ảnh hưởng ở Ấn Độ Dương. “Chuỗi ngọc trai” mô tả vị trí của các căn cứ quân sự và dân sự của Trung Quốc giữa Trung Quốc và Cảng Sudan bên rìa vùng Sừng châu Phi và tầm quan trọng của “chuỗi ngọc trai” này đối với các tuyến đường vận chuyển trọng yếu của Trung Quốc.
“Bắc Kinh đặc biệt tìm kiếm các căn cứ quân sự tại các điểm huyết mạch thương mại toàn cầu lớn, bao gồm Djibouti, nơi mà họ đã có căn cứ, Singapore, và bây giờ là Oman,” ông Corr cho biết. “Djibouti có sự hiện diện mang tính chỉ huy trên eo biển Bab al-Mandab giữa Biển Đỏ và Vịnh Aden, Oman nằm ở eo biển Hormuz và Singapore ở eo biển Malacca. Cả ba eo biển này đều là những vị trí án ngữ chính cho hoạt động vận chuyển hàng hải giữa Trung Đông, châu Âu, và châu Á, và sẽ là trợ lực giúp ĐCSTQ giành quyền kiểm soát giao thương quốc tế, và thúc đẩy mục tiêu lâu dài của họ là đạt được quyền bá chủ toàn cầu.”
Tầm quan trọng của Trung Đông đối với mục tiêu thống trị toàn cầu của ĐCSTQ
Trung Đông là mục tiêu quan trọng trong nghị trình toàn cầu của ĐCSTQ. Có thể thấy được tham vọng xóa bỏ “đồng dollar dầu mỏ” của Trung Quốc qua thái độ của Bắc Kinh đối với cuộc chiến Israel-Hamas. Sau cuộc tấn công tàn bạo của lực lượng khủng bố Hamas vào Israel hôm 07/10, Hoa Kỳ đã hoàn toàn ủng hộ Israel, nhưng Trung Quốc lại chỉ trích nước này thẳng thừng. Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (Wang Yi) tuyên bố rằng các hành động quân sự của Israel đã “vượt quá phạm vi tự vệ.” Sự ủng hộ ngầm của Trung Quốc dành cho Hamas cũng không đáng ngạc nhiên khi mà chính quyền này đã ủng hộ cho Iran và Syria.
Hồi tháng Hai, Tổng thống Iran Ebrahim Raisi đã đến thăm Bắc Kinh và hai chính quyền độc tài này đã ký 20 thỏa thuận trong các lĩnh vực thương mại, vận tải, công nghệ thông tin, du lịch, nông nghiệp, và ứng phó khủng hoảng. Các thỏa thuận này có thể có giá trị lên tới hàng tỷ USD.
Hồi tháng Chín, Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã đến thăm Trung Quốc và được đón tiếp với vinh dự cao nhất. ĐCSTQ thậm chí còn ra lệnh cho chùa Linh Ẩn, một ngôi chùa đầy lịch sử ở Hàng Châu, Trung Quốc, phá bỏ truyền thống một ngàn năm của mình để mở cổng chính tiếp đón nhà độc tài Syria này.
Iran và Syria là hai quốc gia đối địch không đội trời chung với Israel và Hoa Kỳ. Sau khi Hoa Kỳ gửi quân tới Trung Đông để chi viện cho Israel, lực lượng phiến quân do Iran hậu thuẫn đã tiến hành nhiều cuộc tấn công vào các căn cứ quân sự của Hoa Kỳ ở Syria và Iraq. Hôm 10/11, một tổ chức có trụ sở tại Syria đã phóng một phi cơ không người lái đâm vào một trường học ở thành phố Eilat, một thành phố cực Nam của Israel.
Chính quyền Trung Quốc tìm cách làm suy yếu “đồng dollar dầu mỏ” của Hoa Kỳ bằng cách viện trợ cho các lực lượng chống Mỹ ở Trung Đông, nơi mà Hoa Kỳ và Saudi Arabia đã đồng ý sử dụng đồng dollar Mỹ làm tiền tệ giao dịch dầu từ những năm 1970. Đồng dollar Mỹ sau đó đã trở thành đồng tiền dự trữ thống trị thế giới.
Vân Sa biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
