Tổng thống Putin công khai lên tiếng lần đầu tiên kể từ khi cuộc binh biến Wagner chấm dứt
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã cam kết trong một bài diễn thuyết trên truyền hình rằng những kẻ cầm đầu cuộc nổi loạn Wagner sẽ bị đưa ra trước công lý. Đây là những bình luận công khai đầu tiên của ông Putin kể từ khi cuộc binh biến của nhóm lính đánh thuê này chấm dứt theo một thỏa thuận ngừng bắn không chắc chắn hôm 24/06.
Những nhận xét của ông Putin hôm 26/06 là bình luận đầu tiên của ông sau một bài diễn văn nảy lửa cách đây vài ngày khi vụ việc được cho là cuộc nổi loạn này vẫn đang diễn ra và trong đó nhà lãnh đạo Nga gọi hành động của thủ lĩnh Wagner là “đâm sau lưng” và cam kết sẽ dập tắt những gì ông mô tả là “cuộc nổi loạn.”
Hôm 24/06, ông Yevgeny Prigozhin, thủ lĩnh của Wagner, đã ra lệnh cho các binh lính đang tiến quân nhanh của mình dừng lại và quay trở lại căn cứ như một phần của cái gọi là thỏa thuận mà trong đó các cáo buộc hình sự đối với ông sẽ được bãi bỏ khi ông đồng ý sống lưu vong ở nước láng giềng Belarus.
Nhưng trong bài diễn thuyết hôm 26/06, ông Putin dường như nhắm vào thủ lĩnh Wagner khi lên án những người lãnh đạo cuộc nổi dậy này và “hoạt động tội phạm nhằm làm suy yếu đất nước” của họ đồng thời tuyên bố sẽ đưa “những kẻ tổ chức cuộc nổi dậy ra trước công lý.”
Những nhận xét của ông Putin dường như đi ngược lại với các tin tức trước đó nói rằng các cáo buộc hình sự đối với ông Prigozhin sẽ được bãi bỏ.
Nhà lãnh đạo Nga cho biết “bất kỳ nỗ lực nào nhằm kích động tình trạng bất ổn chắc chắn sẽ thất bại,” trong khi tuyên bố rằng cuộc nổi dậy sẽ bị ngăn chặn trước khi nó đến được Moscow vì Điện Kremlin đã sẵn sàng và đã đưa ra mọi “quyết định cần thiết để vô hiệu hóa mối đe dọa đó.”
Ông Putin cho biết hầu hết các chiến binh Wagner đều là những người yêu nước và “bằng cách rút lui, nên họ đã tránh được việc tiếp tục làm đổ máu.”
Ông nói thêm rằng ông sẽ cho phép các chiến binh Wagner chuyển đến Belarus nếu họ muốn, ký hợp đồng với bộ quốc phòng, hoặc đơn giản là trở về với gia đình của họ.
Trước bài diễn thuyết rất được mong đợi của ông Putin, đã có nhiều đồn đoán xoay quanh việc liệu thỏa thuận ngừng bắn giữa Kremlin-Wagner có được duy trì hay không khi thủ lĩnh lưu vong của nhóm lính đánh thuê này đưa ra một tuyên bố khẳng định rằng ông không cố gắng lật đổ ông Putin, trong khi các quan chức phương Tây đặt câu hỏi liệu có một hành động khác vẫn chưa diễn ra trong câu chuyện đầy kịch tính này hay không.
Ông Prigozhin phá vỡ sự im lặng
Hôm 26/06, ông Prigozhin đã phá vỡ sự im lặng kéo dài hai ngày của mình, sau khi những người lính đánh thuê của ông giành quyền kiểm soát một trụ sở của Bộ Quốc phòng Nga ở thành phố phía nam Rostov-on-Don hôm 24/06 trước khi tiến công chớp nhoáng vào Moscow.
Ông Prigozhin đã đưa ra một thông điệp phát thanh trên kênh Telegram của mình hôm 26/06, nói rằng việc Wagner tiến đến Moscow không phải là một âm mưu đảo chính, mà là một cuộc “hành quân” để phản đối.
“Mục đích của cuộc hành quân này là để ngăn chặn việc tiêu diệt PMC Wagner và để đưa ra trước công lý những kẻ mà, thông qua các hành động thiếu chuyên nghiệp của mình, đã phạm vô số sai lầm trong chiến dịch quân sự đặc biệt này,” ông nói trong thông điệp đó.
Nga gọi hành động của họ ở Ukraine là một “chiến dịch quân sự đặc biệt” nhằm “phi phát xít hóa” và phi quân sự hóa nước láng giềng, nước mà Nga cáo buộc đang tìm cách trở thành một bức tường thành của NATO ở biên giới Nga, đe dọa an ninh của Moscow.
Vài ngày trước đó, ông Prigozhin bắt đầu cuộc chiến với Bộ Quốc phòng Nga sau một cuộc tấn công bị cáo buộc là của quân đội Nga vào doanh trại lính đánh thuê của ông. Ông Prigozhin cáo buộc rằng hành động này đã được chính Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu ra lệnh.
Điện Kremlin tỏ ra bình tĩnh
Trong một sự đảo chiều đáng kinh ngạc vào cuối ngày hôm đó, cuộc tiến công của Wagner vào Moscow đã đột ngột bị dừng lại theo một thỏa thuận do Belarus làm trung gian với việc ông Putin được cho là chấp thuận rằng quân đội Wagner sẽ được ân xá và ông Prigozhin sẽ chuyển đến nước láng giềng Belarus.
Hôm 24/06, thủ lĩnh của Wagner cho biết ông đã ra lệnh cho quân đội của mình quay trở lại căn cứ của họ ở Ukraine và tiếp tục chiến đấu ở đó thay mặt cho Nga, trong khi Văn phòng Tổng thống Belarus, nơi làm trung gian cho thỏa thuận này, đề nghị hủy bỏ các cáo buộc hình sự đối với ông Prigozhin.
Sau khi thỏa thuận ngừng bắn được công bố hôm 24/06, ông Prigozhin rời Rostov-on-Don, với một số cư dân dành cho ông và đội quân binh biến của ông nghi lễ hoan tống anh hùng trong khi ông mỉm cười trước các máy quay.
Hôm 26/06, Nga đã tìm cách thể hiện sự bình tĩnh, với việc ông Shoigu xuất hiện trước công chúng lần đầu tiên kể từ cuộc nổi dậy của Wagner yêu cầu lật đổ ông.
Tuy nhiên, vẫn còn sự không chắc chắn đáng kể xung quanh số phận của thỏa thuận ngừng bắn Wagner-Kremlin vào sáng ngày 26/06, khi các bản tin xuất hiện cuối tuần qua trích dẫn các nguồn ẩn danh trong Văn phòng Tổng Công tố Nga rằng các cáo buộc hình sự đối với ông Prigozhin trên thực tế đã không bị bãi bỏ.
Ông Mikhail Mishustin, thủ tướng được chỉ định đứng đầu Nội các của ông Putin, hôm 26/06 công khai thừa nhận rằng Nga đã phải đối mặt với “một thách thức đối với sự ổn định của mình” và kêu gọi lòng trung thành của dân chúng.
‘Những mưu đồ và quyết định thiếu cân nhắc’
Hôm 26/06, ông Prigozhin cho biết “do những mưu đồ và những quyết định thiếu cân nhắc,” giới lãnh đạo Nga đã quyết định giải tán nhóm Wagner và cuộc hành quân ở Moscow có nghĩa là một hành động phản đối, chứ không phải một cuộc đảo chính.
“Chúng tôi cảm thấy rằng việc thể hiện những gì chúng tôi muốn làm là đủ,” ông nói, đồng thời đưa ra lời giải thích về lý do tại sao cuộc tiến công của Wagner vào Moscow bị dừng lại và quân đội của họ được lệnh quay trở lại căn cứ.
Trong một thông điệp hôm 24/06, ông Prigozhin nói rằng ông phản đối các hành động nhằm giải tán Wagner của giới lãnh đạo quân sự Nga.
“Họ muốn giải tán công ty quân sự Wagner. Chúng tôi bắt đầu cuộc hành quân đòi công lý vào ngày 23/06. Trong 24 giờ, chúng tôi đã đến cách Moscow trong vòng 200 km. Trong thời gian này, chúng tôi đã không làm đổ một giọt máu nào của các chiến binh của mình,” ông nói.
“Bây giờ đã đến lúc có thể [dẫn đến việc] đổ máu. Hiểu rõ trách nhiệm [đối với khả năng] rằng chỉ có máu của người Nga sẽ đổ trong vụ việc này, nên chúng tôi đang chuyển hướng các đội quân của mình và quay trở lại các trại dã chiến theo như kế hoạch.”
Sau khi thỏa thuận do Belarus làm trung gian được công bố, Điện Kremlin cho biết họ sẽ hủy bỏ các cáo buộc “nổi loạn có vũ trang” đối với các chiến binh Wagner.
“Chúng tôi luôn tôn trọng những hành động anh hùng của họ ở tiền tuyến,” phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov nói với các phóng viên ở Moscow, đồng thời cho biết thêm rằng chính quyền Nga rất biết ơn Tổng thống Belarus Aleksander Lukashenko vì vai trò của ông trong việc xoa dịu căng thẳng cuộc khủng hoảng này.
Ông Peskov nói rằng các chiến binh Wagner không tham gia cuộc nổi dậy sẽ được ký hợp đồng với Bộ Quốc phòng Nga, cơ quan đã đang tìm cách đưa tất cả các lực lượng tình nguyện tự trị về dưới sự kiểm soát của mình trước ngày 01/07, một nỗ lực mà ông Prigozhin rõ ràng coi là mối đe dọa đến sự tồn vong của Wagner.
Nhưng trong khi có thông tin cho rằng, là một phần của thỏa thuận, ông Prigozhin sẽ không phải đối mặt với bất kỳ cáo buộc nào, nhưng một số bản tin được các hãng thông tấn nhà nước RIA Novosti và Interfax công bố — trích dẫn các nguồn ẩn danh trong chính phủ Nga — nói rằng cuộc điều tra về cuộc nổi dậy của Wagner vẫn đang tiếp diễn.
Bài diễn thuyết hôm 26/06 của ông Putin dường như xác nhận tin đồn rằng ông Prigozhin có thể vẫn phải đối mặt với các cáo buộc. Nơi ở hiện tại của thủ lĩnh Wagner vẫn chưa rõ ràng.
‘Bão đang nổi lên’
Hôm 25/06 trên chương trình “Meet the Press” của NBC, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken cho biết những lời chỉ trích của ông Prigozhin đối với giới lãnh đạo quân sự Nga đã làm tổn hại hình ảnh của Nga.
“Tôi cho rằng trong nhiều tháng qua đối với nhiều người thì việc những căng thẳng này đang gia tăng là không hề bí mật, chúng đang âm ỉ diễn ra. Ông Prigozhin đã nói một số điều khá khác thường về việc Nga tiến hành cuộc chiến này ở Ukraine và trực tiếp chỉ trích giới lãnh đạo quân sự của Nga,” ông Blinken nói. “Vì vậy, đây là một cơn bão đang nổi lên.”
“Tôi nghĩ rằng chúng ta đã thấy nhiều rạn nứt hơn xuất hiện ở bề ngoài của Nga. Còn quá sớm để nói chính xác sự việc này sẽ đi đến đâu và khi nào điều đó xảy ra. Nhưng chắc chắn chúng ta thấy đủ loại vấn đề mới mà ông Putin sẽ phải giải quyết trong những tuần và tháng tới.
“Đây là một thách thức đến từ nội bộ đối với ông Putin, và đó là nơi mà ông ấy tập trung vào.”
Trong một cuộc phỏng vấn khác trên chương trình “Face the Nation” của CBS, ông Blinken đã gọi câu chuyện trường thiên Kremlin–Wagner là một “câu chuyện đang tiếp diễn.”
“Chúng tôi chưa thấy màn cuối cùng. Chúng tôi đang theo dõi nó rất sát sao và cẩn thận.”
Hôm 26/06, Tổng thống Joe Biden cho biết Hoa Kỳ và NATO không liên quan đến cuộc binh biến ngắn ngủi của Wagner, đồng thời nói thêm rằng “còn quá sớm” để đánh giá tác động của cuộc chiến ở Ukraine.
“Đây là một phần của một cuộc tranh đấu trong nội bộ chính quyền Nga,” ông Biden nói.
Wagner ở Ukraine
Công ty Wagner Group, tên chính thức là PMC Wagner hoặc Công ty Quân sự Tư nhân Wagner, là một tổ chức bán quân sự của Nga lần đầu tiên được nhắc đến vào năm 2014 khi tổ chức này hậu thuẫn cho các phe ly khai thân Nga ở miền đông Ukraine.
Trong bối cảnh “chiến dịch quân sự đặc biệt” mới nhất của Nga ở Ukraine, các lực lượng Wagner đã cung cấp cho Điện Kremlin sự trợ giúp quan trọng, thực hiện phần lớn các cuộc giao tranh ác liệt nhất ở khu vực Donbas và chịu thương vong đáng kể trong cuộc chiến giành Bakhmut.
Tuy nhiên, trong quá trình Wagner can dự vào Ukraine, ông Prigozhin ngày càng chỉ trích giới lãnh đạo quân sự của Nga.
Những thất bại trên chiến trường ở Ukraine, trong đó có những thương vong đáng kể của Wagner trong các cuộc đấu súng đẫm máu trong cuộc chiến giành Bakhmut, khiến ông Prigozhin đưa ra một loạt cáo buộc đối với giới lãnh đạo quân đội, bao gồm cả việc họ không cung cấp đủ đạn dược cho Wagner.
Cẩm An biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
