Tối cao Pháp viện: Các tiểu bang không thể thách thức chính sách trục xuất của TT Biden
Hôm thứ Sáu (26/03), Tối cao Pháp viện đã ra phán quyết với tỷ lệ 8 phiếu thuận – 1 phiếu chống rằng Texas và Louisiana không được phản đối quyết định năm 2021 của chính phủ Tổng thống (TT) Biden về việc tập trung nỗ lực trục xuất những cá nhân được coi là mối đe dọa đối với an toàn công cộng.
Phán quyết mới và phức tạp này cho phép chính sách thực thi nhập cư có chọn lọc của chính phủ, vốn đã bị tòa án cấp dưới ngăn chặn, có hiệu lực.
Vụ thách thức này là một trong hàng loạt vụ kiện của các tiểu bang do Đảng Cộng Hòa kiểm soát đưa ra đã góp phần làm thất bại các chính sách của chính phủ TT Biden liên quan đến vấn đề nhập cư và an ninh biên giới.
Bản ghi nhớ của Bộ trưởng An ninh Nội địa
Texas và Louisiana đã kiện chính phủ TT Biden về một chính sách được công bố trong một bản ghi nhớ (pdf) ngày 30/09/2021 của Bộ trưởng An ninh Nội địa Alejandro Mayorkas, tuyên bố rằng không thể trục xuất khoảng 11 triệu người ngoại quốc bất hợp pháp theo ước tính đang có mặt tại Hoa Kỳ. Đảng Cộng Hòa đã chỉ trích ông Mayorkas rất gay gắt vì biện pháp được cho là lỏng lẻo của ông đối với việc thực thi luật nhập cư. Một số thành viên Đảng Cộng Hòa trong Quốc hội muốn đàn hặc ông vì xao nhãng nhiệm vụ.
“Chúng tôi không có những nguồn lực để bắt giữ và tìm cách trục xuất từng người trong số những người không phải là công dân này. Do đó, chúng tôi cần thực hiện theo quyết định của mình và xác định ai sẽ ưu tiên trong việc thực thi luật nhập cư,” bản ghi nhớ nêu rõ.
Bản ghi nhớ này ưu tiên bắt giữ và trục xuất những kẻ bị tình nghi là khủng bố, những người phạm tội, và những người ngoại quốc bất hợp pháp bị bắt gần đây tại biên giới.
Bản ghi nhớ hoan nghênh “phần lớn những người không phải là công dân không có giấy tờ có thể bị trục xuất [mặc dù họ] đã là thành viên đóng góp cho cộng đồng của chúng ta trong nhiều năm.”
“Họ bao gồm những cá nhân làm việc ở tuyến đầu trong cuộc chiến chống lại COVID, lãnh đạo các giáo đoàn đức tin của chúng ta, dạy dỗ con em chúng ta, làm những công việc đồng áng vất vả để giúp mang thức ăn đến bàn ăn của chúng ta, và đóng góp theo nhiều cách có ý nghĩa khác,” bản ghi nhớ nêu rõ.
Nhưng các tiểu bang lập luận rằng chính phủ liên bang đang từ chối thực thi luật nhập cư của quốc gia một cách bất hợp pháp bằng cách chỉ ưu tiên thực thi một số hạng mục nhất định mà bỏ qua các hạng mục khác. Họ nói rằng Đạo luật Nhập cư và Quốc tịch liên bang (INA) yêu cầu những người ngoại quốc phạm tội đặc biệt, chẳng hạn như trọng tội, phải bị giam giữ sau khi được thả khỏi nơi giam giữ hình sự trong khi chờ quyết định có trục xuất họ khỏi đất nước hay không. Họ cho rằng luật cũng yêu cầu những người ngoại quốc nào có lệnh trục xuất cuối cùng phải bị giam giữ trong khi chờ trục xuất.
Các tiểu bang đã lập luận rằng luật nhập cư yêu cầu các cơ quan chức năng giam giữ và trục xuất ngay cả những người được xem là ít hoặc không gây rủi ro cho công chúng.
Thay vào đó, chính phủ TT Biden cho biết trong bản ghi nhớ này rằng họ sẽ thực hiện xác định từng trường hợp cụ thể, điều mà các tiểu bang cho rằng sẽ để ngỏ cho những tên tội phạm bạo lực quay trở lại đường phố của đất nước.
“Giữ an toàn cho công dân của chúng ta là một trong những nhiệm vụ căn bản nhất của chính phủ, thậm chí có lẽ là nhiệm vụ căn bản nhất. Chính phủ TT Biden đã tìm cách xao nhãng nghĩa vụ đó, nhưng chúng tôi đang tranh đấu hàng ngày để nhắc nhở họ,” Tổng chưởng lý Texas Ken Paxton, một thành viên Đảng Cộng Hòa, cho biết vào ngày 29/11/2022, ngày vụ án được tòa xét xử.
Bản ghi nhớ đã bị chặn
Hồi năm ngoái (2022), Thẩm phán Địa hạt Liên bang Drew Tipton, một người được cựu TT Trump bổ nhiệm, đã chặn bản ghi nhớ của ông Mayorkas. Thẩm phán Tipton đã phán quyết rằng Texas có thẩm quyền pháp lý để theo đuổi vụ kiện này bởi vì có thể thấy rằng tiểu bang này đã bị phương hại khi đáng lẽ những người ngoại quốc bất hợp pháp này phải bị chính phủ liên bang giam giữ, thì lại đang nhan nhản trên đường tiến vào tiểu bang đó và phạm tội ở đây.
Chính sách vốn đang bị đình chỉ này tương tự như chính sách do Tổng thống đương thời Barack Obama thực thi nhưng khác với chính sách nghiêm ngặt hơn mà người kế nhiệm ông, TT Donald Trump, theo đuổi. Ông Trump đã hạn chế vai trò của quyền tự quyết trong việc thực thi luật nhập cư.
Chính phủ TT Biden đã yêu cầu Tối cao Pháp viện đình chỉ lệnh của ông Tipton, nhưng vào ngày 21/07/2022, Pháp viện đã từ chối làm như vậy. Thẩm phán theo phái bảo tồn truyền thống Amy Coney Barrett, cùng với ba thẩm phán thiên tả khác – bà Sonia Sotomayor, bà Elena Kagan, và bà Ketanji Brown Jackson — đã không đồng ý, cho biết họ sẽ cho phép đình chỉ lệnh đó.
Bản ý kiến đa số mới
Bản ý kiến đa số mới (pdf) trong án lệ này, Hoa Kỳ kiện Texas (hồ sơ tòa án 22-58), được Thẩm phán Brett Kavanaugh chấp bút. Bản ý kiến cho rằng tiền lệ đó cho thấy các tiểu bang thiếu tư cách pháp lý để thách thức chính sách này
Bốn thẩm phán khác — ông John Roberts, bà Sonia Sotomayor, bà Elena Kagan, và bà Ketanji Brown Jackson — đã đồng ý với ý kiến của ông Kavanaugh.
Các thẩm phán Clarence Thomas, Neil Gorsuch, và Amy Coney Barrett cũng đồng ý với quan điểm này nhưng vì những lý do khác nhau.
Thẩm phán Samuel Alito là người duy nhất đưa ra ý kiến bất đồng.
Ở đây, các tiểu bang “đã đưa ra một vụ kiện hết sức bất thường,” ông Kavanaugh đã chấp bút cho đa số.
“Họ muốn một tòa án liên bang ra lệnh cho Nhánh Hành pháp thay đổi các chính sách bắt giữ của mình để thực hiện nhiều vụ bắt giữ hơn. Các tòa án liên bang không có truyền thống giải quyết loại vụ kiện đó; kỳ thực, các tiểu bang này không viện dẫn tiền lệ nào cho một vụ kiện như thế này. Các tiểu bang này không có tư cách pháp lý theo Điều III vì các tiền lệ của Tòa án này và ‘kinh nghiệm lịch sử’ ngăn cản các tiểu bang này ‘nỗ lực khởi kiện tranh chấp này vào thời điểm này và theo hình thức này.’ Và vì các tiểu bang này không có tư cách pháp lý theo Điều III nên Tòa án Địa hạt Liên bang đã không có thẩm quyền xét xử,” ông viết.
Điều III của Hiến Pháp Hoa Kỳ quy định quyền hạn của Nhánh Tư pháp.
Do các nguồn lực có hạn nên chính phủ phải ưu tiên thực thi một số lĩnh vực nhất định hơn là những lĩnh vực khác.
Ông Kavanaugh viết: “Nhánh Hành pháp “luôn thiếu các nguồn lực để bắt giữ và truy tố tất cả những người vi phạm mọi luật và phải liên tục đáp ứng và thích ứng với các nhu cầu luôn thay đổi về an toàn công cộng và phúc lợi công cộng của người dân Mỹ.”
Ông viết rằng: “Pháp viện “đã liên tục công nhận rằng các tòa án liên bang nói chung không phải là diễn đàn thích hợp để giải quyết các khiếu nại rằng Nhánh Hành pháp nên thực hiện nhiều vụ bắt giữ hơn hoặc đưa ra nhiều vụ truy tố hơn.”
Ông Kavanaugh bổ sung thêm một điều khoản, viết rằng mặc dù Pháp viện nhận thấy Texas và Louisiana thiếu cơ sở pháp lý, nhưng “chúng tôi không đề nghị rằng các tòa án liên bang không bao giờ có thể xét xử các vụ việc liên quan đến việc Nhánh Hành pháp bị cáo buộc là không thực hiện thêm các vụ bắt giữ hoặc thêm các vụ truy tố.”
Tối cao Pháp viện đã đảo ngược phán quyết của Thẩm phán Tipton.
Thẩm phán Gorsuch đã chấp bút cho một bản ý kiến đồng thuận với phán quyết của Pháp viện nhưng với một phân tích khác về vấn đề đang tồn tại so với ý kiến của đa số.
Bản ý kiến này được các thẩm phán Thomas và Barrett đồng ý.
Thẩm phán Barrett cũng chấp bút cho bản ý kiến đồng thuận của riêng mình, mà thẩm phán Gorsuch cũng đồng ý.
Bà Barrett viết: “Tôi đồng ý với Pháp viện rằng các tiểu bang này thiếu tư cách pháp lý để thách thức Hướng dẫn của Chính phủ Liên bang về việc thực thi luật nhập cư.”
“Tuy nhiên, tôi đi đến kết luận với một lý do khác: Các tiểu bang này đã không chứng minh được rằng Tòa án Địa hạt Liên bang có thể ra lệnh biện pháp khắc phục hiệu quả. … Và vì khả năng khắc phục hậu quả là một yếu tố cần thiết để tuân theo Điều III nên Tòa án Địa hạt Liên bang không có thẩm quyền xét xử.”
Bản ý kiến bất đồng
Theo bản ý kiến bất đồng của mình, Thẩm phán Justice Alito đã viết rằng ông ấy đã cho rằng Texas có cơ sở pháp lý.
Ông nói, ý kiến của đa số ủng hộ Tổng thống hơn Quốc hội một cách không phù hợp.
“Và điều đó làm cho các tiểu bang vốn đã phải gánh chịu tác động của việc nhập cư bất hợp pháp ồ ạt lại càng bất lực hơn,” vị thẩm phán này viết.
Để bác bỏ lập trường của Texas “thách thức một chính sách liên bang gây tổn hại đáng kể cho tiểu bang này và cư dân của họ bằng cách phóng thích những người nhập cư bất hợp pháp có tiền án hình sự về các tội nghiêm trọng,” Pháp viện đã “gạt sang một bên” tiền lệ này.
Khi làm như vậy, Pháp viện cũng “từ chối áp dụng các tiêu chuẩn đã được thiết lập của chúng ta về tư cách pháp lý, bỏ qua những phát hiện thực tế do Tòa án Địa hạt Liên bang đưa ra sau một phiên tòa, và lập luận rằng giới hạn duy nhất đối với quyền của Tổng thống là không tuân theo luật, chẳng hạn như điều khoản quan trọng là Quốc hội có quyền sử dụng vũ khí trong cuộc chiến giữa các nhánh (hành pháp và tư pháp) — như giữ lại ngân sách, đàn hặc, và bãi nhiệm, v.v.,” ông Alito viết.
Nguyễn Lê biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
