Nhóm ngành cảnh báo: Xe điện Trung Quốc giá rẻ lắp ráp tại Mexico có thể phá hủy ngành xe hơi của Hoa Kỳ
‘Cửa hậu thương mại còn để ngỏ đối với xe nhập cảng từ Trung Quốc nên được đóng lại trước khi khiến hàng loạt các nhà máy phải đóng cửa và mất việc làm ở Hoa Kỳ.’
Theo một nhóm trong ngành, Hoa Kỳ nên thực hiện các biện pháp thương mại để ngăn chặn làn sóng xe điện (EV) giá rẻ được trợ cấp của Trung Quốc từ Mexico, vốn đang đe dọa ngành công nghiệp xe điện của Hoa Kỳ.
Trong một báo cáo có tựa đề “Mối đe dọa Hiện hữu của Trung Quốc đối với ngành Công nghiệp Xe hơi Mỹ và Tuyến đường Xuyên Mexico của mối đe dọa này” được công bố hôm 20/02, Liên minh Sản xuất Hoa Kỳ đã bày tỏ lo ngại đáng kể rằng sự thống trị của xe điện của Trung Quốc có thể xóa sổ ngành công nghiệp xe hơi đã có tuổi đời hàng thế kỷ của Hoa Kỳ.
Nhóm này tuyên bố, “Việc đưa xe điện giá rẻ của Trung Quốc — vốn rất rẻ vì chúng được quyền lực và nguồn tài trợ của chính quyền Trung Quốc hậu thuẫn — vào thị trường Hoa Kỳ có thể trở thành một sự kiện cấp độ tuyệt chủng đối với ngành xe hơi Hoa Kỳ, mà vai trò trung tâm của ngành này trong nền kinh tế quốc gia là không thể bàn cãi.”
Cảnh báo này được đưa ra trong bối cảnh có thông tin cho rằng các công ty xe điện Trung Quốc đã đầu tư rất nhiều vào Mexico để hưởng lợi từ mức thuế ưu đãi theo thỏa thuận thương mại giữa Hoa Thịnh Đốn và quốc gia đối tác thương mại láng giềng.
Theo The Wall Street Journal, công ty xe điện lớn nhất Trung Quốc, BYD, đang cân nhắc xây dựng một nhà máy ở Mexico để mở rộng hoạt động kinh doanh sang Bắc Mỹ. Các tên tuổi lớn về xe điện khác của Trung Quốc như Cherry và SAIC Motors đã có ý định đặt nhà máy ở Mexico, Motor Trend đưa tin.
Báo cáo chỉ ra rằng từ năm 2017 đến năm 2023, nhập cảng phụ tùng xe hơi từ Trung Quốc sang Hoa Kỳ đã giảm 17%, trong khi nhập cảng từ Mexico tăng 20% trong cùng thời kỳ, cho thấy các phụ tùng do Trung Quốc sản xuất đã bắt đầu lách được thuế của Hoa Kỳ thông qua quốc gia láng giềng phía nam của Hoa Kỳ.
Ngành xe hơi của Hoa Kỳ chưa phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ xe điện do Trung Quốc sản xuất do mức thuế 25% được áp đặt kể từ thời chính phủ cựu Tổng thống Trump và được gia hạn dưới thời chính phủ Tổng thống Biden.
Tuy nhiên, nhóm này lập luận rằng Hoa Kỳ nên nỗ lực ngăn chặn xe hơi và phụ tùng do các công ty có trụ sở chính tại Trung Quốc sản xuất ở Mexico tận dụng hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ.
Báo cáo cho biết: “Cửa hậu thương mại còn để ngỏ đối với xe nhập cảng từ Trung Quốc nên được đóng lại trước khi khiến hàng loạt các nhà máy phải đóng cửa và mất việc làm ở Hoa Kỳ.”
Nhiều năm qua, Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã trợ cấp ngành công nghiệp xe điện trong nước thông qua các khoản trợ cấp to lớn và các chính sách ưu đãi của chính quyền. Theo MIT Technology Review, từ năm 2009 đến 2022, chính quyền Trung Quốc đã rót 29 tỷ USD vào ngành công nghiệp xe điện thông qua trợ cấp và giảm thuế.
Nhờ các khoản trợ cấp, xuất cảng xe điện của Trung Quốc đã tăng 851% trong ba năm qua, chiếm 60% thị trường xe điện toàn cầu. Trung Quốc đã vượt Nhật Bản trở thành nước xuất cảng xe hơi lớn nhất trong sáu tháng đầu năm 2023, theo The New York Times.
Nhóm này kêu gọi chính phủ Tổng thống Biden ban hành các chính sách nhằm ngăn chặn mối đe dọa đối với ngành xe hơi Hoa Kỳ.
Nhóm cho biết, “Hoa Kỳ phải áp dụng chiến lược chủ động và phát triển để ngăn chặn sự xâm nhập của ĐCSTQ. Hoa Thịnh Đốn nên tăng thuế hơn nữa đối với các loại xe sản xuất tại Trung Quốc, thắt chặt và thực thi đầy đủ Quy tắc xuất xứ (ROO) của Hiệp định Hoa Kỳ-Mexico-Canada (USMCA) để xe Trung Quốc không được phép tuồn vào, và loại trừ các linh kiện và xe hơi do các công ty có trụ sở tại các nền kinh tế phi thị trường như Trung Quốc sản xuất khỏi việc được đối xử ưu đãi theo hiệp định.”
‘Không còn thời gian để lãng phí’
Đầu năm nay, Giám đốc điều hành Tesla, ông Elon Musk, đã cảnh báo rằng “nếu không có rào cản thương mại nào được thiết lập, thì [xe điện Trung Quốc] sẽ phá hủy hầu hết các công ty xe hơi khác trên thế giới.”
Hồi tháng 11/2023, Ủy ban Đặc biệt Hạ viện về ĐCSTQ đã yêu cầu chính phủ Tổng thống Biden xem xét việc tăng thuế đối với xe Trung Quốc và tăng cường các quy định về quốc gia xuất xứ để ngăn chặn xe điện Trung Quốc tràn vào Hoa Kỳ.
Tại châu Âu, xe điện của Trung Quốc được hưởng mức thuế thấp hơn 10% và được hưởng lợi từ chính sách xanh của EU, điều này đã mở ra cơ hội cho xe điện Trung Quốc trong khối. Kết quả là, các nhà sản xuất xe của EU đang thua cuộc trong cạnh tranh xe điện trên thị trường của chính họ, chủ yếu vào tay các đối thủ Trung Quốc.
Tháng 09/2023, Ủy ban Âu Châu chính thức bắt đầu mở cuộc điều tra chống trợ cấp đối với xe điện của Trung Quốc. Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen cho biết vào thời điểm đó rằng “thị trường toàn cầu hiện đang tràn ngập xe điện giá rẻ của Trung Quốc.”
Bà nói, “Và giá của những xe điện giá rẻ của Trung Quốc được giữ ở mức thấp giả tạo nhờ những khoản trợ cấp to lớn của chính quyền.”
Liên minh Sản xuất Mỹ cảnh báo rằng mối đe dọa đối với ngành công nghiệp xe hơi Mỹ do “hàng nhập cảng được trợ cấp nhiều của Trung Quốc là rất đáng kể, và mức độ nghiêm trọng của vấn đề này sẽ phụ thuộc rất lớn vào cách các nhà hoạch định chính sách liên bang phản ứng.”
