‘Lệnh bịt miệng’ ông Trump làm dấy lên nghi vấn về tự do ngôn luận, tương lai của các cuộc bầu cử Mỹ
“Lệnh bịt miệng” không có tiền lệ của thẩm phán liên bang đối với cựu Tổng thống Trump có thể làm ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc bầu cử năm 2024, quyền tự do ngôn luận, và nền dân chủ Mỹ.
“Lệnh bịt miệng” của Thẩm phán Tanya Chutkan đối với cựu (TT) Tổng thống Donald Trump đã gây ra một cơn bão tranh luận gay gắt về chính trị và pháp lý, đồng thời làm dấy lên nghi vấn quan trọng về tương lai quá trình bầu cử của Mỹ quốc.
Mặc dù cuối cùng tác động của lệnh bịt miệng này vẫn chưa rõ ràng, nhưng dường như bà Chutkan đã tạo ra quy định mới về cách mà các đối thủ tranh cử tổng thống giải quyết những tranh chấp pháp lý được công bố rộng rãi, vốn có khả năng trở thành một phần quan trọng trong chiến dịch tranh cử của cả ứng cử viên lẫn đối thủ của họ.
Mặc dù bà Chutkan tuyên bố cựu Tổng thống Trump có thể tiếp tục công khai chỉ trích chính phủ và Hoa Thịnh Đốn, nhưng bà tìm cách hạn chế khả năng của ông Trump trong việc chỉ trích nhân viên tòa án, nhóm của Biện lý Đặc biệt Jack Smith, và các nhân chứng tiềm năng.
Được công bố hôm 17/10, văn bản phán quyết của Thẩm phán Chutkan nhắc lại mối lo ngại của bà về việc cựu TT Trump kích động sự quấy rối đối với các nhân vật chủ chốt liên quan đến vụ án này.
“Chính phủ trích dẫn bằng chứng không thể bác bỏ cho thấy khi Bị cáo công khai tấn công các cá nhân, trong đó có những vấn đề liên quan tới vụ kiện, những cá nhân này sẽ bị đe dọa và quấy rầy,” bà viết.
“Kể từ khi bị truy tố, và thậm chí sau khi chính phủ đệ trình bản kiến nghị tức thời, Bị cáo vẫn tiếp tục đưa ra các tuyên bố tương tự nhằm tấn công các cá nhân liên quan đến quá trình xét xử, bao gồm các nhân chứng tiềm năng, các công tố viên, và nhân viên tòa án,… Bị cáo đã tuyên bố trước khán giả cả nước bằng lời lẽ cho thấy ông không chỉ tin rằng quy trình này là bất hợp pháp, mà còn cho rằng những cá nhân liên quan là những kẻ dối trá, hoặc ‘côn đồ’, và đáng chết….
“Tòa án cho rằng những tuyên bố như vậy mang lại rủi ro to lớn và trực tiếp trong đó (1) các nhân chứng sẽ bị hăm dọa hoặc chịu ảnh hưởng không chính đáng bởi viễn cảnh trở thành mục tiêu bị quấy rối hoặc đe dọa; và (2) các luật sư, công nhân viên chức, và các nhân viên tòa án khác trở thành mục tiêu bị quấy rối hoặc đe dọa.”
Mặc dù vậy, bản thân lệnh bịt miệng tương đối không rõ ràng về việc thực thi [như thế nào], và chính xác thì cựu TT Trump có thể chỉ trích nhắm vào ai.
Lệnh nêu rõ: “Tất cả các bên liên quan đến vấn đề này, trong đó có các bên và luật sư của họ, đều bị cấm đưa ra bất cứ tuyên bố công khai nào, hoặc chỉ thị người khác đưa ra các tuyên bố công khai nhắm vào (1) Biện lý Đặc biệt trong vụ truy tố hoặc nhân viên của ông; (2) Các luật sư bào chữa hoặc nhân viên của họ; (3) bất kỳ nhân viên nào của tòa án này hoặc các nhân viên trợ giúp khác; hoặc (4) bất kỳ nhân chứng nào hoặc nội dung lời khai có thể đoán trước được của họ.”
Hôm 16/10, thẩm phán Chutkan cho biết lệnh bịt miệng nhằm ngăn cản cựu TT Trump tiến hành “chiến dịch bôi nhọ trước phiên xét xử” và phá hoại tính liêm chính của phiên tòa.
Liệu ông Trump có cơ hội được biện hộ một cách công bằng trong cuộc bầu cử năm 2024?
Chỉ còn chưa đầy một năm nữa là đến cuộc tổng tuyển cử năm 2024, cựu TT Trump đã chứng tỏ mình là một ứng cử viên đáng gờm đối với các đối thủ chính trị của ông. Mặc dù bị kiểm duyệt trên các nền tảng truyền thông xã hội và đối diện với chỉ trích gay gắt từ những người thậm chí là ở trong đảng của mình, vị tổng thống thứ 45 này vẫn liên tục chiếm ưu thế trong tất cả các cuộc thăm dò ý kiến trước các ứng cử viên Đảng Cộng Hòa. Một số cuộc thăm dò cho thấy ông đã đánh bại TT Biden trong cuộc chạy đua 2024 ngay cả khi ông phải đối mặt với nhiều cáo trạng và có thể phải ngồi tù.
Mặc dù vậy một số cuộc thăm dò khác cho thấy sự ủng hộ đối với cuộc truy tố của chính phủ Biden. Kết hợp với các xu hướng bỏ phiếu trong lịch sử và sự khó dự đoán thường thấy của các chu kỳ bầu cử, các cuộc thăm dò này cho thấy năm 2024 là một cuộc cạnh tranh sít sao mà kết quả có thể có chênh lệch nhỏ và không ổn định.
Lệnh bịt miệng của Thẩm phán Chutkan, người được Tổng thống Barack Obama bổ nhiệm, đã làm dấy lên những cáo buộc phổ biến rằng Đảng Dân Chủ đang thực hiện một hình thức can thiệp bầu cử.
Ông Roger Severino, người giữ chức phó chủ tịch chính sách đối nội của Quỹ Di sản cho cho biết: “Cuộc truy tố bị chính trị hóa này nhằm mục đích khiến ông Trump mất khả năng giành chiến thắng trong cuộc tái bầu cử, và khi thẩm phán Chutkan buộc ông phải im lặng không thể biện hộ cho bản thân một cách công khai, vậy thì có nghĩa là bà đang làm công việc của đối thủ chính trị của ông ấy.” Ông Severino lãnh đạo Văn Phòng Phụ Trách Dân Quyền của Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ dưới thời cựu Tổng thống Trump và từng là luật sư xét xử tại Bộ Tư Pháp (DOJ)
“Chúng ta chưa từng sống ở một quốc gia ‘cộng hòa chuối’ nơi mà Bộ Tư Pháp bị vũ khí hóa và chính trị hóa,” ông cho biết. “Bộ Tư Pháp đã bị vũ khí hóa và chính trị hóa, vì vậy bây giờ cần phải khôi phục lại, và đó là một phần trong chiến dịch của ông Trump, và bây giờ ông phải dè chừng bởi vì thẩm phán sẽ theo dõi từng từ mà ông phát ngôn về vấn đề đó. … Tất cả những gì bà thẩm phán làm với lệnh bịt miệng này sẽ có tác động nhất định lên chiến dịch tranh cử của ông Trump — từ việc gây quỹ cho cho đến các phát ngôn chính trị của ông.”
Các cuộc bầu cử dân chủ thường được ca ngợi vì được cho là có các cuộc tranh biện tự do và mạnh mẽ về các vấn đề quan trọng, nhưng điều đó có thể bị đe dọa khi TT Trump phải đối mặt với một số cáo trạng và, theo như Thẩm phán Chutkan đã lưu ý, các bị cáo hình sự thường không được hưởng quyền tự do ngôn luận không có giới hạn.
Hôm 16/10, Luật sư John Lauro của ông Trump, người vốn cho rằng vụ án này chắc chắn có liên quan đến chính trị, đã lập luận rằng yêu cầu ban lệnh bịt miệng của DOJ cho thấy khả năng xảy ra một môi trường “bất cân xứng”, trong đó thân chủ của ông sẽ không có cơ hội bình đẳng để đối phó với các cuộc tấn công từ TT Biden và những người khác.
Trước lệnh này của Thẩm phán Chutkan, TT Trump đã nhận phải sự chỉ trích dữ dội từ các lãnh đạo của Đảng Dân Chủ và các nhân vật truyền thông đang cáo buộc rằng ông đã kích động một cuộc nổi dậy và cố gắng làm suy yếu nền tảng của chính phủ Hoa Kỳ.
Một số lời chỉ trích đến từ các nhân chứng tiềm năng như cựu Phó Tổng thống Mike Pence, người được cho là đã bị Tổng thống Trump gây áp lực để không chứng nhận kết quả bầu cử trong cuộc bầu cử năm 2020. Tuy ông Pence tỏ ra ngần ngại khi buộc tội lãnh đạo cũ của mình về hành vi tội phạm, nhưng ông đã công khai chỉ trích hành vi của TT Trump vào ngày hôm đó.
Một nhân chứng tiềm năng khác là Tướng Mark Milley đã về hưu, người từng phục vụ trong chính phủ TT Trump và đã đưa ra những bình luận mà các phương tiện truyền thông diễn giải thành ông đang mô tả cựu tổng thống là một kẻ “muốn trở thành nhà độc tài.”
Công tố viên Bộ Tư Pháp Molly Gaston khẳng định rằng lệnh do bà đề xướng sẽ không ngăn cản TT Trump tuyên bố mình vô tội hoặc vận động tranh cử tổng thống. Tuy nhiên, bà cho rằng nếu ông Trump muốn cáo buộc chính phủ về hành vi tham nhũng và chính trị hóa trong vụ truy tố này, thì ông nên tuân theo các bản kiến nghị tại tòa án, chẳng hạn như cuộc truy tố có tính chọn lọc và báo thù. Ngược lại, thẩm phán Chutkan nói rằng cựu tổng thống có thể mô tả chung chung rằng cuộc truy tố mang động cơ chính trị nhưng nên tránh tấn công các cá nhân và gia đình họ.
Mặc dù vậy, vẫn chưa rõ TT Trump sẽ có quyền hạn đến mức nào để quy kết các động cơ chính trị cho ông Smith và đội ngũ của ông ấy. Ngôn ngữ chung chung của Thẩm phán Chutkan cũng để lại những câu hỏi về việc liệu cựu tổng thống có thể phản ứng ra sao trước những cuộc tấn công như của Tướng Milley. Hôm 16/10, bà nói rằng TT Trump có thể chỉ trích các chính sách của ông Pence nhưng không được nhắm vào ông ấy với những phát ngôn liên quan đến các sự kiện trong vụ truy tố đang được giải quyết tại tòa án của bà.
Ông Severino đã lập luận rằng lệnh bịt miệng của Thẩm phán Chutkan đã không cân đối hợp lý các quyền theo Hiến Pháp với các lợi ích trong việc thực hiện công lý. Ông Severino cho biết, nếu Tổng thống Trump tỏ ra mình là một lực lượng gây rối tại phòng xử án, thì Thẩm phán Chutkan có thể đang đứng trên một cơ sở lập luận vững chắc hơn.
Trả lời về lệnh [bịt miệng] do DOJ đề xướng, ông Lauro viết: “Bên công tố viên đã không chỉ ra được một chức năng truy tố hoặc tư pháp nào đã bị suy yếu do các bài đăng trên mạng xã hội được trích dẫn, hoặc cũng không cho thấy họ sẽ không thể hoàn thành nhiệm vụ của mình nếu như không có Lệnh bịt miệng Được Đề xướng đó.”
“Mọi phiên điều trần trong vụ truy tố này đều diễn ra đúng tiến độ, không xảy ra vấn đề nào, và không có lý do gì để cho rằng điều đó sẽ thay đổi do cựu TT Trump bày tỏ quan điểm chính trị.”
Thẩm phán Chutkan cho biết các hành động của TT Trump trong vụ án ở New York là bằng chứng cho thấy ông đã đi quá xa trong việc phản ứng lại các cuộc chiến pháp lý. Bà nói rằng bà “vô cùng lo ngại” khi cựu tổng thống đăng ảnh của một lục sự, người mà ông nói là bạn gái của Lãnh đạo Đa số Thượng viện Chuck Schumer (Dân chủ-New York).
Ông Lauro và Thẩm phán Chutkan nhiều lần mâu thuẫn về phát ngôn của ông Trump nhưng đặc biệt là khi bà chỉ trích việc cựu tổng thống ám chỉ đến vợ của Biện lý Đặc biệt Jack Smith, bà Katy Chevigny. TT Trump mô tả bà Chevigny, người từng quyên góp cho chiến dịch tranh cử năm 2020 của TT Biden và sản xuất một bộ phim tài liệu về cựu Đệ nhất Phu nhân Michelle Obama, là “người căm ghét” ông. Lệnh bịt miệng của Thẩm phán Chutkan dường như nhằm mục đích ngăn chặn những kiểu bình phẩm đó của cựu tổng thống này.
Cũng không rõ chính xác TT Trump không thể nói điều gì (nếu có) về ông Smith, người mà ông Lauro đã chỉ trích vào hôm 16/10 vì đã công bố bản cáo trạng với những lời lẽ mà ông cáo buộc là nhằm mục đích gây phương hại đến bồi thẩm đoàn. Những tuyên bố của ông Smith là một trong số rất nhiều tuyên bố mà ông Lauro cho rằng Tổng thống Trump nên có quyền phản ứng lại. Ông Smith đặc biệt cáo buộc cựu tổng thống đã nói dối “nhằm cản trở chức năng nền tảng của chính phủ Hoa Kỳ, quá trình thu thập, kiểm phiếu, và chứng nhận kết quả cuộc bầu cử tổng thống của quốc gia.”
Liệu lệnh của bà Chutkan có tồn tại được sau sự giám sát pháp lý bổ sung không?
Các luật sư của Tổng thống Trump đã nộp thông báo về ý định kháng cáo lại phán quyết của thẩm phán và tỏ ra không muốn tuân theo lệnh của bà. Sau phiên điều trần ngày 16/10, cựu tổng thống cho biết ông tin rằng lệnh của Thẩm phán Chutkan “hoàn toàn vi hiến.”
“Vị thẩm phán này không ưa tôi lắm,” Tổng thống Trump cho biết. “Bà ấy chưa bao giờ thích tôi. … Tất cả những vũ khí này đều được thực hiện vì ông Joe Biden đang thua cuộc bầu cử và thua rất, rất nặng nề.”
Trong một sự kiện khác ở Iowa, ông nói rằng “họ đã vũ khí hóa Bộ Tư pháp.”
“Đây giống như một nước ‘cộng hòa chuối’. Nhưng mọi chuyện sẽ ổn thôi,” ông nói.
Hôm 16/10, Thẩm phán Chutkan cho biết rằng bà sẽ xem xét “các lệnh trừng phạt” để đáp lại những hành vi vi phạm tiềm ẩn của Tổng thống Trump đối với lệnh của bà — điều này đặt ra các câu hỏi về tác động tiêu cực của lệnh bịt miệng đối với các phát ngôn trong chiến dịch tranh cử.
Trong một tuyên bố gửi cho The Epoch Times, Phó chủ tịch phụ trách các vấn đề pháp lý của Quỹ Pháp lý Landmark, ông Michael O’Neill, cho biết: “Mặc dù những hạn chế đặt ra đối với quyền của cựu Tổng thống Trump trong việc chỉ trích các nhân chứng tiềm năng và nhân viên tòa án có thể là hợp lý, nhưng việc cấm ông Trump đưa ra những tuyên bố liên quan đến Biện lý Đặc biệt Jack Smith thì đã đi quá xa. Rõ ràng rằng cuộc truy tố của ông Smith là mang động cơ chính trị và đương nhiên ông ấy sẽ vấp phải những chỉ trích gay gắt.
“Đây là một vụ kiện đặc biệt và có liên quan đến toàn quốc, và Tòa Phúc thẩm Khu vực Hoa Thịnh Đốn (và có thể cả Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ) có trách nhiệm xác định xem liệu lệnh của Thẩm phán Chutkan có vi phạm quyền tự do ngôn luận của ông Trump như Hiến Pháp quy định hay không.”
Nếu kháng cáo của cựu Tổng thống Trump có tiến triển, nhóm pháp lý của ông có thể phải đối mặt với một thẩm phán khác do Tổng thống Obama bổ nhiệm — điều mà Tổng thống Trump đã đề cập đến khi cáo buộc rằng ông ấy không thể có được một phiên tòa công bằng từ vị thẩm phán hiện tại.
Ông Severino lưu ý rằng có rất nhiều người được ông Obama bổ nhiệm ở Hoa Thịnh Đốn.
Ông nói với The Epoch Times: “Vì vậy, dựa trên cấu trúc chính trị của khu vực Hoa Thịnh Đốn, hơi khó để ông ấy có thể thắng kiện ở đó.”
Cựu Tổng thống Trump cũng có thể kháng cáo vụ việc lên Tối cao Pháp viện, nơi hiện có đa số theo khuynh hướng bảo tồn truyền thống là 6-3, trong đó có 3 thẩm phán mà chính ông đã đề cử khi còn đương chức.
“Tối cao Pháp viện là một vấn đề khác,” ông Severino nói, lưu ý rằng Pháp viện “rất, rất hoài nghi các vụ truy tố có tính thù địch đối với các chính trị gia.” Ông chỉ ra việc Pháp viện đã lật lại bản án tham nhũng đối với cựu Thống đốc thuộc Đảng Cộng Hòa của tiểu bang Virginia, ông Bob McDonnell, người cũng bị ông Smith truy tố.
Theo các nhà quan sát, vụ truy tố cựu Tổng thống Trump là độc nhất vì kiểu giao tiếp không chính thống của ông cũng như các sự kiện của vụ truy tố. Việc một cựu tổng thống tranh cử với đối thủ cũ và có thể là đối thủ tương lai của ông, người cũng đang truy tố ông với cáo buộc cố gắng lật ngược kết quả của cuộc tranh cử trước đó của họ một cách phi pháp, là không có tiền lệ.
Bà Barbara McQuade, cựu luật sư Hoa Kỳ và giáo sư Trường Luật Đại học Michigan, nói rằng trước khi Thẩm phán Chutkan ban hành lệnh này, bà ấy có trách nhiệm hành động và có thể vượt qua những thách thức pháp lý với một lệnh hạn hẹp.
“Đặc biệt là trong vụ án này, khi ông Donald Trump đã thể hiện rõ ràng rằng ông ấy sẽ nói tất cả những điều xúc phạm và cay nghiệt đối với các bên, với vị thẩm phán này, với các nhân chứng, trừ phi bà thẩm phán hành động,” bà nói, theo hãng tin The Associated Press.
Phó Chủ tịch Nghiên cứu Pháp lý của Viện Cato, ông Clark Neily, người nghi ngờ về việc cựu Tổng thống Trump sẽ kháng cáo thành công, cũng cho biết tương tự rằng Đảng Cộng Hòa ít được tin cậy hơn so với các bị cáo khác.
“Ở một mức độ nào đó, ông Donald Trump là một bị cáo hình sự đặc biệt, cả về khả năng gây ảnh hưởng đến quá trình tố tụng và khiến những người tham gia — bao gồm nhưng không giới hạn ở các nhân chứng, công tố viên, và nhân viên tòa án — bị tổn hại thực sự, cũng như hành vi không thể chấp nhận mà ông ấy đã thể hiện trong suốt quá trình diễn ra vụ truy tố, không chỉ trong vụ án này mà còn trong các vụ khác,” ông Neily nói với The Epoch Times.
“Ông Trump đã cho thấy bản thân ông ấy đặc biệt dường như lạm dụng quyền tự do ngôn luận của mình, đặc biệt dường như coi thường các hướng dẫn tư pháp nếu không có lệnh bịt miệng, và đặc biệt có xu hướng làm sai lệch toàn bộ quá trình để có lợi cho mình theo cách có thể.
“Tất nhiên, điều đó không biện minh cho việc buộc ông ấy phải im lặng hoàn toàn hoặc đưa ra lệnh bịt miệng quá mức có phạm vi rộng hơn mức cần thiết để ngăn ông Trump phá hoại quá trình tố tụng hoặc đe dọa sự an toàn hoặc tính hiệu quả của những người tham gia; nhưng điều đó cũng có thể có nghĩa là các thẩm phán sẽ ít muốn tin ông Trump hơn so với những bị cáo khác. Theo đánh giá của tôi điều đó là hợp lý khi xét đến hành vi bất trung thực không hối cải của ông ấy trong suốt quá trình.”
Trong khi các nhà bình luận và luật sư có quan điểm trái ngược nhau về bản chất hành động của cả cựu Tổng thống Trump và Thẩm phán Chutkan, cả hai bên đều miêu tả phiên tòa đang diễn ra này là gây bất lợi cho nền dân chủ Mỹ và các quyền tự do mà phiên tòa này bảo vệ.
Ông Lauro nói trong phiên điều trần hôm 16/10: “Nhà văn George Orwell sẽ rất lấy làm hứng thú với những gì chúng tôi nghe được từ các vị công tố viên này.”
Nhóm biên dịch tin tức Anh ngữ Epoch Times Tiếng Việt
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
