IMF: AI có thể ảnh hưởng đến 40% việc làm toàn cầu
Báo cáo của Quỹ Tiền tệ Quốc tế cảnh báo rằng AI có thể làm tăng thêm ‘sự bất bình đẳng về thu nhập và của cải giữa các quốc gia.’
Theo một nghiên cứu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), khoảng 40% việc làm trên toàn thế giới sẽ chịu tác động từ trí tuệ nhân tạo (AI) vì công nghệ này sẽ định hình tính chất công việc trong tương lai.
Nghiên cứu được công bố hôm 14/01 cho thấy AI sẽ tác động đến các công việc đòi hỏi kỹ năng cao. Các nền kinh tế phát triển sẽ có mức độ liên quan đến AI cao hơn, do đó 60% những loại ngành nghề như vậy sẽ bị ảnh hưởng bởi AI, chủ yếu “do sự phổ biến của các công việc thiên về khả năng nhận thức.” Những nền kinh tế này sẽ đối mặt với nhiều rủi ro hơn, nhưng lại được hưởng lợi nhiều hơn từ AI so với các nền kinh tế kém phát triển và mới nổi.
Báo cáo lưu ý rằng khoảng một nửa số công việc bị ảnh hưởng có thể tăng năng suất thông qua tích hợp AI. Tuy nhiên, đối với nửa còn lại, các ứng dụng AI có thể đảm nhận những nhiệm vụ quan trọng hiện do con người đảm nhiệm, có khả năng làm giảm nhu cầu lao động, khiến cho lương thấp hơn, và hạn chế tuyển dụng. Trong những trường hợp cực đoan, một số công việc thậm chí còn có thể bị biến mất.
Ở các thị trường mới nổi, 40% việc làm sẽ được tiếp xúc với AI, trong khi ở các nước đang phát triển, con số này là 26%. Điều này cho thấy các nền kinh tế kém phát triển hơn sẽ phải đối mặt với ít rủi ro hơn từ AI. Nhưng họ cũng ít chuẩn bị hơn để tận dụng lợi thế của AI vì “không có cơ sở hạ tầng hoặc lực lượng nhân sự lành nghề,” khiến khoảng cách kỹ thuật số và chênh lệch thu nhập giữa các quốc gia càng thêm sâu sắc.
Báo cáo cũng đã cảnh báo rằng AI có thể làm sâu sắc thêm “sự bất bình đẳng về thu nhập và của cải trong các quốc gia.” IMF đã trích dẫn nghiên cứu, phát hiện rằng “AI có thể giúp những người lao động ít kinh nghiệm nâng cao năng suất của họ nhanh hơn. Những người lao động trẻ hơn có thể dễ dàng tận dụng các cơ hội hơn, trong khi những người lao động lớn tuổi hơn có thể gặp khó khăn trong việc thích nghi.”
Tác động đến thu nhập của người lao động sẽ phụ thuộc chủ yếu vào mức độ AI có thể nâng cao năng suất của những người lao động có thu nhập cao. “Nếu AI bổ sung đáng kể cho những người lao động có thu nhập cao hơn, thì AI có thể dẫn đến thu nhập lao động của họ tăng một cách không cân xứng,” báo cáo lưu ý. “Hơn nữa, năng suất tăng từ các công ty áp dụng AI có thể sẽ thúc đẩy lợi nhuận của vốn, điều cũng có thể có lợi cho những người có thu nhập cao. Cả hai hiện tượng này đều có thể khiến tình trạng bất bình đẳng càng thêm nghiêm trọng.”
“Trong hầu hết các trường hợp, AI có thể sẽ khiến tình trạng bất bình đẳng nói chung càng trở nên sâu sắc hơn, một xu hướng đáng lo ngại mà các nhà hoạch định chính sách phải chủ động giải quyết để ngăn công nghệ này gây thêm căng thẳng xã hội,” giám đốc điều hành IMF Kristalina Georgieva viết trong bài đăng. “Điều quan trọng là các quốc gia phải thiết lập mạng lưới an toàn xã hội toàn diện và cung cấp các chương trình đào tạo lại cho những người lao động dễ bị tổn thương. Khi làm như vậy, chúng ta có thể làm cho quá trình chuyển đổi sang AI trở nên mang tính hòa nhập hơn, bảo vệ sinh kế và hạn chế bất bình đẳng.”
IMF cũng đã phát triển Chỉ số Chuẩn bị AI cho 125 quốc gia. Chỉ số cho thấy Đan Mạch, Singapore, và Hoa Kỳ nằm trong số những quốc gia có sự chuẩn bị tốt nhất về AI. Báo cáo cho thấy các nước giàu hơn chuẩn bị tốt hơn cho việc tích hợp AI so với các nền kinh tế đang phát triển.
Báo cáo của IMF gợi ý rằng các nền kinh tế phát triển và mới nổi nên thiết lập các khung pháp lý để tối đa hóa lợi ích của AI một cách có trách nhiệm. Ngoài ra, báo cáo khuyến nghị các nước có thu nhập thấp tăng cường phát triển cơ sở hạ tầng và đào tạo lực lượng nhân sự có tay nghề cao để thu hẹp khoảng cách công nghệ.
Báo cáo này được công bố trước Diễn đàn Kinh tế Thế giới 2024 vừa khai mạc hôm 15/01 tại Davos, Thụy Sĩ, nơi AI được dự đoán sẽ là chủ đề nóng. Các nhân vật nổi tiếng trong giới công nghệ, bao gồm Giám đốc điều hành OpenAI Sam Altman và Giám đốc điều hành Microsoft Satya Nadella cũng sẽ nói chuyện tại sự kiện này.
Nghiên cứu của IMF không phải là nghiên cứu duy nhất xem xét AI sẽ tác động như thế nào đến nền kinh tế thế giới. Một nghiên cứu của Goldman Sachs cho thấy AI có thể thúc đẩy tăng GDP thế giới thêm 7%, tương đương 7 ngàn tỷ USD, và nâng cao tăng trưởng năng suất thêm 1.5% trong một thập niên. Nghiên cứu cho thấy làn sóng AI có thể tác động đến 300 triệu việc làm toàn thời gian trên toàn cầu. Khoảng ⅔ ngành nghề ở Hoa Kỳ sẽ được tự động hóa ở một mức độ nhất định nhờ AI.
Theo nghiên cứu của PwC, AI có thể đóng góp tới 15.7 ngàn tỷ USD cho nền kinh tế thế giới vào năm 2030, nhiều hơn cả GDP hiện tại của Trung Quốc và Ấn Độ cộng lại. Ước tính này bao gồm 6.6 ngàn tỷ USD từ năng suất tăng lên và 9.1 ngàn tỷ USD từ các tác động phụ đến tiêu dùng.
Vân Du biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
