Hoa Kỳ trừng phạt các công ty kinh doanh vàng có liên quan đến Tập đoàn Lính đánh thuê Wagner
Hôm thứ Ba (28/06), Bộ Ngân khố Hoa Kỳ đã áp đặt các lệnh trừng phạt đối với nhiều công ty bị cáo buộc sử dụng doanh số bán vàng bất hợp pháp để tài trợ cho tập đoàn lính đánh thuê Wagner của Nga.
Bộ Ngân khố cho biết trong một thông báo hôm 27/06 rằng họ đã trừng phạt bốn công ty ở Cộng hòa Trung Phi (CAR), Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), và Nga, cáo buộc các tổ chức này tham gia vào các giao dịch vàng trái phép để tài trợ cho các hoạt động của Wagner và mở rộng quy mô của các lực lượng vũ trang của tập đoàn này.
Một người là Andrey Nikolayevich Ivanov, giám đốc điều hành của Wagner, cũng đã bị trừng phạt vì bị cáo buộc đại diện cho thủ lĩnh Wagner, ông Yevgeny Prigozhin, để tạo thuận lợi cho các giao dịch khai thác và vũ khí ở Mali.
Thứ trưởng Bộ Ngân khố đặc trách vấn đề Khủng bố và Tình báo Tài chính Brian E. Nelson cho biết trong một tuyên bố rằng, “Các biện pháp trừng phạt của Bộ Ngân khố phá vỡ các tác nhân chính trong mạng lưới tài chính và cấu trúc quốc tế của Wagner Group.”
Trong các hành động hôm thứ Ba có bốn công ty bị Hoa Kỳ trừng phạt là: Midas Resources SARLU (Midas) và Diamville SAU (Diamville) có trụ sở tại Cộng hòa Trung Phi; Thương mại Tổng hợp Tài nguyên Công nghiệp (Industrial Resources) có trụ sở tại Dubai; và Công ty Trách nhiệm Hữu hạn DM (OOO DM) có trụ sở tại Nga.
Bộ Ngân khố cáo buộc rằng Wagner, hoạt động như một lực lượng quân sự ủy nhiệm của Điện Kremlin, đã vi phạm đàn áp nhân quyền trên diện rộng và chiếm đoạt tài nguyên thiên nhiên ở nhiều quốc gia Phi Châu.
Ông Nelson nói: “Wagner Group tài trợ cho các hoạt động tàn bạo của mình một phần bằng cách khai thác tài nguyên thiên nhiên ở các quốc gia như Cộng hòa Trung Phi và Mali.”
Ông nói thêm: “Hoa Kỳ sẽ tiếp tục nhắm mục tiêu vào các nguồn doanh thu của Wagner Group để làm giảm sự bành trướng và bạo lực của lực lượng này ở châu Phi, Ukraine, và bất kỳ nơi nào khác”.
Đại sứ quán Nga tại Hoa Thịnh Đốn đã không phúc đáp ngay một đề nghị bình luận về các biện pháp trừng phạt nói trên.
Ngoài việc tham gia một số trận chiến đẫm máu nhất ở Ukraine trong cái mà Điện Kremlin gọi là một “chiến dịch quân sự đặc biệt,” các lực lượng của Wagner đã tham chiến ở Libya, Syria, Cộng hòa Trung Phi, và Mali, cùng nhiều quốc gia khác.
Hồi tháng Một, Hoa Kỳ đã chỉ định Wagner là một tổ chức tội phạm xuyên quốc gia chịu trách nhiệm về các hành vi đàn áp nhân quyền trên diện rộng, với việc Điện Kremlin cáo buộc Hoa Thịnh Đốn đã “bôi xấu” tập đoàn này một cách vô căn cứ.
Mới đây, Wagner một lần nữa bất ngờ thu hút sự chú ý sau khi các lực lượng của họ rời Ukraine để hành quân đến Moscow trong một hành động nổi dậy chống lại các nhà lãnh đạo quân sự hàng đầu của Nga.
Khởi đầu của Wagner
Wagner Group, tên chính thức là PMC Wagner, hay Wagner Private Military Company (Công ty Quân sự Tư nhân Wagner), là một tổ chức bán quân sự của Nga được nhắc đến lần đầu tiên vào năm 2014, khi tổ chức này hậu thuẫn cho phe ly khai thân Nga ở miền đông Ukraine.
Trong khi các công ty quân sự tư nhân trên thực tế là bất hợp pháp ở Nga, thì Wagner đã hoạt động dưới sự hậu thuẫn của nhà nước. Một số bài báo cho rằng tình trạng pháp lý kém minh bạch của họ đã cho phép họ hoạt động với tư cách là một cánh vũ trang không chính thức của Điện Kremlin trong các nhiệm vụ ngoại quốc nhạy cảm.
Hồi năm 2012, khi Tổng thống Nga Vladimir Putin đang giữ chức thủ tướng, ông đã nói với Quốc hội Duma Nga rằng ông ủng hộ việc thành lập các công ty quân sự tư nhân để làm công cụ gây ảnh hưởng của Nga ở ngoại quốc.
Hồi tháng 11/2022, Wagner đã mở văn phòng ở St. Petersburg, nơi ông Putin từng là thị trưởng và ông Prigozhin điều hành một nhà hàng mà ông Putin thường lui tới.
Hồi tháng 12/2022, tình báo Anh cho biết, Wagner đã chính thức ghi danh tư cách pháp nhân với cơ quan ghi danh nhà nước Nga. Qua đó, tổ chứ này cho hay hoạt động cốt lõi của họ là “tư vấn quản lý” chứ không đề cập đến các dịch vụ chiến đấu.
Theo Trung Tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), công ty này được đặt theo tên gọi cũ “Vagner” của cựu chỉ huy Spetsnaz người Nga Dmitry Utkin. Ông Utkin được nhiều người biết đến với tư cách là người sáng lập tổ chức này mặc dù không rõ liệu ông có thực sự thành lập hay chỉ là người đại diện.
Bản thân ông Utkin, cùng với các đặc nhiệm của Wagner, đã tham gia vào các chiến dịch của Nga ở Ukraine vào năm 2014, năm Nga tiếp quản Crimea.
Kể từ khi thành lập, Wagner đã phát triển nhanh chóng và đã hoạt động ở Cộng hòa Trung Phi, Mali, và Syria, cùng các quốc gia khác.
Wagner ở Ukraine
Trong bối cảnh Nga xâm lược Ukraine, các lực lượng của Wagner đã cung cấp cho Điện Kremlin sự trợ giúp quan trọng khi tiến hành nhiều trận giao tranh ác liệt nhất ở vùng Donbass và chịu thương vong đáng kể trong cuộc chiến giành Bakhmut.
Bộ Quốc phòng Anh cho biết vào tháng Một, “Gần như chắc chắn rằng Wagner hiện chỉ huy 50,000 chiến đấu cơ ở Ukraine và đã trở thành một thành phần then chốt của chiến dịch Ukraine.”
Tuy nhiên, trong cuộc xung đột ở Ukraine, ông Prigozhin đã ngày càng chỉ trích giới lãnh đạo quân đội hàng đầu của Nga, cáo buộc họ không cung cấp vũ khí và hàng tiếp viện cho các lực lượng Wagner, và sau đó cáo buộc rằng họ đã chỉ thị các cuộc không kích nhắm vào tập đoàn lính đánh thuê này.
Đỉnh điểm là lời buộc tội hôm 23/06 mà ông Prigozhin đưa ra trong một bài đăng trên Telegram nhắm vào Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu, người mà thủ lĩnh Wagner cáo buộc là đã “sát hại” các chiến binh của ông và kêu gọi một cuộc binh biến vũ trang.
Là đồng minh lâu năm của ông Putin, lãnh đạo Tập đoàn Wagner đã không nhắm đến tổng thống Nga trong những lần chỉ trích các nhà lãnh đạo quân sự Nga.
“Ông Prigozhin tuyên bố rằng Hội đồng chỉ huy Wagner đã đưa ra quyết định ngăn chặn ‘cái ác do giới lãnh đạo quân sự gây ra,’ những kẻ đã bỏ mặc và hủy hoại mạng sống của hàng chục ngàn binh sĩ Nga,” một phân tích của Study of War (ISW) cho biết.
Nhà lãnh đạo Wagner tuyên bố sẽ “xử trí” những kẻ đã tiêu diệt binh lính Nga và rồi sẽ trở về Ukraine sau khi khôi phục lại công lý.
“Ông Prigozhin cũng đưa ra một cáo buộc đáng chú ý rằng Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu đã đích thân vạch ra kế hoạch cho một chiến dịch tiêu diệt Wagner và tuyên bố rằng 25,000 binh sĩ Wagner đã sẵn sàng hành động,” ISW tuyên bố.
Sau đó, vị thủ lĩnh Wagner đã đăng trên trương mục Telegram của ông rằng không có “cuộc đảo chính” nào mà chỉ có một “cuộc hành quân vì công lý.”
Hôm thứ Sáu (23/06) và sáng thứ Bảy (24/06), những người lính đánh thuê từ Tập đoàn Wagner đã tiến gần hơn đến Moscow sau khi chiếm giữ một thành phố phía nam chỉ sau một đêm.
Quân đội Nga được cho là đã nã đạn vào lực lượng này từ trên không và dựng rào chắn nhưng dường như chẳng làm được gì nhiều để cản bước tiến nhanh chóng của họ.
Lời buộc tội của Wagner đã vấp phải sự chỉ trích của ông Putin. Trong một bài diễn văn, ông đã gọi cuộc nổi dậy vũ trang này là sự phản bội và tuyên bố sẽ trừng phạt các nhà lãnh đạo của cuộc nổi dậy.
Nhưng trong một diễn biến ngược lại đáng kinh ngạc hôm thứ Bảy (24/06), Văn phòng Tổng thống Belarus thông báo rằng ông Prigozhin đã đồng ý xoa dịu tình hình trong một thỏa thuận ân xá được cho là do Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko làm trung gian.
Sau đó, ông Prigozhin tuyên bố rằng các lực lượng Wagner sẽ dừng cuộc tiến công của họ vào Moscow để tránh đổ máu.
Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov sau đó nói rằng các cáo buộc nhắm vào ông Prigozhin sẽ được bãi bỏ và ông sẽ bị đưa sang nước láng giềng Belarus như một kẻ lưu vong.
Ông Putin nói trong các bài diễn văn hôm thứ Hai (26/06) và thứ Ba (27/06) rằng cuộc nổi dậy của Wagner là một sự phản bội và có nguy cơ dẫn đến “nội chiến” mặc dù ông ca ngợi những chiến binh này vì lòng dũng cảm và các chiến công của họ ở Ukraine.
Thanh Nhã biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
