Nhập cư, phá thai, Gaza, thuế quan, nền kinh tế, tuổi tác của Tổng thống Joe Biden, các phiên tòa xét xử cựu Tổng thống Donald Trump — cử tri đã suy nghĩ rất nhiều khi bỏ phiếu trong các cuộc bầu cử sơ bộ vào Siêu Thứ Ba, ngày quan trọng nhất để bỏ phiếu của quốc gia ngoài ngày diễn ra cuộc tổng tuyển cử.
Hôm 05/03, cử tri ở 15 tiểu bang đã đi bỏ phiếu để chọn ra các ứng cử viên cho cuộc bầu cử tổng thống vào tháng Mười Một. Cử tri ở California, Texas, North Carolina, và Alabama đã bỏ phiếu để đề cử cho các cuộc tranh cử quan trọng vào Hạ viện và Thượng viện, còn cử tri ở North Carolina đến để bầu chọn các ứng cử viên cho một cuộc bầu cử tranh chức thống đốc.
Mặc dù cuộc bầu cử sơ bộ tổng thống đã thu hút nhiều sự chú ý nhất, nhưng các phóng viên của chúng tôi có mặt tại hơn 10 tiểu bang đã theo dõi các cuộc tranh cử mà có thể ảnh hưởng đến cán cân quyền lực trong Quốc hội và tìm hiểu ý nghĩa của các kết quả trong ngày đối với cuộc bầu cử tháng Mười Một và xa hơn nữa.
Đây là những điều quý vị cần biết về các kết quả của ngày Siêu Thứ Ba.
Đề cử gần như trong tầm tay của cựu Tổng thống Trump
Trước Siêu Thứ Ba, cựu Tổng thống Trump đã giành chiến thắng trong mọi cuộc họp bầu và bầu cử sơ bộ ngoại trừ cuộc bầu cử ở thủ đô Hoa Thịnh Đốn.
Cựu tổng thống đã thắng ít nhất 12 trong số 15 cuộc tranh cử trước bà Nikki Haley vào ngày Siêu Thứ Ba tính đến 12 giờ 40 phút sáng theo giờ miền Đông Hoa Kỳ. Bà Haley đã thắng ở Vermont.
Các nhà phân tích vẫn đang tiếp tục nghiên cứu các quy định phức tạp của đảng về việc phân bổ đại biểu, nhưng bức tranh tổng thể đã rõ ràng. Cựu Tổng thống Trump đang nhanh chóng đạt được 1,215 đại biểu cần thiết để giành được đề cử.
Nói chuyện trước những người ủng hộ tại Mar-a-Lago, cựu tổng thống cho biết các chuyên gia đã gọi chuỗi một loạt các chiến thắng vang dội trong ngày này là “mang tính quyết định.” Ông tiếp tục kêu gọi đoàn kết trong Đảng Cộng Hòa mà không trực tiếp kêu gọi bà Haley rút khỏi cuộc đua.
Cựu Tổng thống Trump có thể bảo đảm có được số đại biểu cần thiết để nhận được đề cử sớm nhất là vào ngày 12/03.
Cử tri ở nhiều tiểu bang bỏ phiếu ‘không cam kết’ để phản đối Tổng thống Biden
Giống như ở Michigan, cử tri ở nhiều tiểu bang khác đã không bầu chọn cho Tổng thống Biden trong ngày Siêu Thứ Ba vì cách ông phản ứng với cuộc chiến Hamas-Israel.
Theo các kết quả ban đầu, như một phương thức phản đối, hơn 19% cử tri ở Minnesota đã chọn “không cam kết” trong cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Dân Chủ.
Những phiếu bầu không cam kết như vậy cũng được ghi nhận ở các tiểu bang khác: Alabama (6%), Colorado (7.6%), Iowa (3.9%), Massachusetts (9.2%), North Carolina (12.7%), và Tennessee (7.9%).
Vẫn chưa rõ những cử tri phản đối này sẽ hành xử như thế nào trong cuộc tổng tuyển cử. Trong khi một số cá nhân dự định ở nhà, thì những người khác lại bày tỏ ý định bỏ phiếu cho cựu Tổng thống Trump.
Dù giành chiến thắng ở cả 15 tiểu bang trong sự kiện Siêu Thứ Ba, nhưng Tổng thống Biden lại bị bất ngờ thất bại trước ông Jason Palmer, một ứng cử viên tổng thống ít người biết đến, trong cuộc họp bầu của Đảng Dân Chủ ở Samoa thuộc Mỹ, một vùng lãnh thổ không được quyền tham gia tổng tuyển cử.
Tương lai của bà Nikki Haley vẫn chưa chắc chắn
Trong khi cựu Tổng thống Trump đã thể hiện mạnh mẽ như mong đợi, thì bà Haley đã một lần nữa không giành được đủ số đại biểu để tiếp tục là một đối thủ uy tín nếu ông Trump rời cuộc đua.
Ngay cả ở Vermont, nơi bà đã giành chiến thắng, thì bà Haley cũng chỉ giành được chiến thắng với cách biệt sít sao. Alaska và Utah vẫn đang chờ kết quả cho tới quá nửa đêm. Bà Haley thua rõ ràng ở tất cả các cuộc bầu cử khác, trong đó có sáu cuộc bầu cử với cách biệt hơn 50 điểm phần trăm.
Cuối hôm 05/03, chiến dịch vận động tranh cử của bà Haley đã đưa ra một tuyên bố, dường như là để đáp lại lời kêu gọi đoàn kết của cựu Tổng thống Trump.
“Không thể đạt được sự đoàn kết chỉ bằng cách tuyên bố rằng ‘chúng ta hiệp lực’. Ngày hôm nay, ở hết tiểu bang này đến tiểu bang khác, vẫn còn một khối lớn cử tri sơ bộ của Đảng Cộng Hòa đang bày tỏ những mối lo ngại sâu sắc về ông Donald Trump. Đó không phải là sự đoàn kết mà đảng của chúng ta cần để thành công,” tuyên bố đó viết.
Trước cuộc bầu cử sơ bộ ở South Carolina vào tháng trước (02/2024), bà Haley đã gợi ý rằng bà sẽ vẫn là đối thủ cho đến hết hôm 05/03.
Ông Jason Miller, quản lý chiến dịch vận động tranh cử của cựu Tổng thống Trump, đã kêu gọi bà Haley rút lui vì mục tiêu “đánh bại ông Joe Biden vào mùa thu này.”
Gần đây, bà Haley đã tránh không trả lời thẳng thắn khi được hỏi về khả năng tranh cử dưới danh nghĩa của đảng thứ ba và từ chối nhắc lại cam kết của bà trong việc ủng hộ ứng cử viên được Đảng Cộng Hòa đề cử.
Đảng Cộng Hòa giành được đề cử thượng nghị sĩ Quốc hội đại diện cho California lần đầu tiên sau ba chu kỳ bầu cử
Dân biểu Adam Schiff (Dân Chủ-California) và thành viên Đảng Cộng Hòa Steve Garvey, một cựu ngôi sao bóng chày, đã lần lượt xếp thứ nhất và thứ hai trong cuộc bầu cử sơ bộ phi đảng phái của California vào hôm Siêu Thứ Ba.
Trong hệ thống bầu cử sơ bộ mở hoặc “hỗn độn” của California, hai người về đích cao nhất trong mỗi cuộc đua — bất kể đảng phái — sẽ tiến tới cuộc tổng tuyển cử.
Trong các chu kỳ bầu cử gần đây, cả hai ứng cử viên trong cuộc tổng tuyển cử đều là thành viên Đảng Dân Chủ.
Cuộc đua này sẽ quyết định ai là chủ nhân chiếc ghế trước đây do Thượng nghị sĩ Diane Feinstein (Dân Chủ-California), người đã qua đời hồi tháng Chín, nắm giữ.
Các cuộc bầu cử ở North Carolina có thể ảnh hưởng đến cán cân quyền lực Quốc hội và cuộc bầu cử tổng thống
Với việc cựu Tổng thống Trump và Tổng thống Biden tiến dần đến chiến thắng trong các cuộc bầu cử sơ bộ tương ứng của họ ở tiểu bang này, thì tiêu điểm lớn tiếp theo ở North Carolina là đề cử của mỗi đảng cho chức thống đốc.
Đương kim Thống đốc thuộc Đảng Dân Chủ Roy Cooper phải chịu giới hạn nhiệm kỳ và không thể tái tranh cử, do vậy sẽ không bên nào có được lợi thế của người đương nhiệm vào tháng Mười Một.
Phó Thống đốc thuộc Đảng Cộng Hòa Mark Robinson, từng là một nhà sản xuất đồ nội thất cho đến năm 2018 khi ông bắt đầu có được cơ hội thăng tiến chính trị nhanh chóng, đã giành được đề cử của đảng ông với tỷ lệ chênh lệch hai con số.
Tổng Chưởng lý tiểu bang thuộc Đảng Dân Chủ Josh Stein cũng đã dễ dàng đánh bại các đối thủ của mình.
Hai người này sẽ cạnh tranh nhau cho dinh thự thống đốc vào tháng Mười Một ở tiểu bang này, một tiểu bang chiến địa mang tính quyết định cho chiến dịch tranh cử tổng thống. Năm 2020, cựu Tổng thống Trump đã thắng ở North Carolina với cách biệt chiến thắng mỏng manh nhất.
Tiểu bang Dấu chân Hắc Ín (biệt hiệu của North Carolina) này cũng sẽ tổ chức một loạt các cuộc tranh cử vào Quốc hội mà sẽ có ảnh hưởng đến bố cục của Quốc hội nhiệm kỳ thứ 119.
Bản đồ phân chia địa hạt bầu cử Quốc hội của tiểu bang này đã trở nên thuận lợi hơn cho Đảng Cộng Hòa sau quá trình tái phân chia địa hạt sau cuộc điều tra dân số năm 2020.
Các cuộc đua giành đề cử quan trọng giữa các thành viên Đảng Cộng Hòa tại các khu vực bầu cử chủ chốt đã dẫn đến ít nhất hai cuộc bầu cử bổ sung.
Tại Địa hạt Bầu cử Quốc hội số 1 của tiểu bang, bà Laurie Buckhout đã đánh bại bà Sandy Smith để giành được đề cử của Đảng Cộng Hòa và sẽ đối mặt với Dân biểu đương nhiệm thuộc Đảng Dân Chủ Don Davis trong cuộc tổng tuyển cử. Bản đồ khu vực này hiện nghiêng về Đảng Cộng Hòa, những người đang tìm cách giành được chiếc ghế này.
Các Địa hạt Bầu cử số 6, 8, 10, và 13 tương đối an toàn cho Đảng Cộng Hòa, nghĩa là những người chiến thắng trong các cuộc đua giành đề cử Siêu Thứ Ba có khả năng sẽ trở thành thành viên Quốc hội.
Các ứng cử viên của cả hai đảng đang cạnh tranh để thay thế Dân biểu Jeff Jackson (Dân Chủ-North Carolina), người đã từ bỏ quyền tái tranh cử ở Địa hạt Bầu cử số 14 để ra tranh cử chức tổng chưởng lý. Ông Jackson tuyên bố rằng ông đã trở thành người không thể bầu được trong địa hạt này do “sự tái phân chia gian lận địa hạt bầu cử.”
Các địa hạt mới của Alabama
Dân biểu Barry Moore (Cộng Hòa-Alabama) có thể sẽ đạt được thêm hai năm nữa ở Hoa Thịnh Đốn sau khi đánh bại Dân biểu Jerry Carl (Cộng Hòa-Alabama) trong một cuộc tranh cử sơ bộ kịch tính ở miền nam Alabama.
Hôm 05/03, ông Moore đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ hai người đương nhiệm giữa ông và ông Carl để đại diện cho Địa hạt Bầu cử Quốc hội số 1 mới được vẽ lại. Được Alabama sửa đổi để tạo cơ hội tốt hơn cho các cư dân người Mỹ gốc Phi Châu của tiểu bang cử đại diện đến Hoa Thịnh Đốn, địa hạt đó giờ đây đã trải dài khắp các quận cực nam của Alabama từ bờ sông Mississippi đến Georgia.
Bản đồ được vẽ lại này đã đưa ông Moore, người hiện đang đại diện cho Địa hạt Bầu cử số 2, rơi vào Địa hạt Bầu cử số 1, tạo ra một cuộc đối đầu vào Siêu Thứ Ba.
Với chiến thắng sơ bộ này, ông Moore sẽ so tài với ứng cử viên Đảng Dân Chủ Tom Holmes vào tháng Mười Một. Đảng Cộng Hòa thường giành chiến thắng trong các cuộc bầu cử ở miền nam Alabama.
Tọa lạc ngay phía bắc Địa hạt Bầu cử số 1 và bao gồm quận Montgomery, Alabama, hôm 05/03 tại Địa hạt Bầu cử số 2 mới này cũng diễn ra một cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng Hòa. Cuộc đua sít sao này đã dẫn đến một cuộc bầu cử bổ sung giữa bà Caroleene Dobson và ông Dick Brewbaker. Cuộc bầu cử này dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 16/04.
Đảng Dân Chủ Texas hy vọng lật đổ Thượng nghị sĩ Ted Cruz
Dân biểu Colin Allred (Dân Chủ-Texas) sẽ đối đầu với Thượng nghị sĩ đương nhiệm Ted Cruz (Cộng Hòa-Texas) vào tháng Mười Một sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ diễn ra hôm thứ Ba của Đảng Dân Chủ tiểu bang.
Đối thủ chính của ông Allred, Thượng nghị sĩ tiểu bang Roland Gutierrez, đã cố gắng hết sức nhưng chỉ giành được 17% số phiếu bầu so với 69% của ông Allred.
“Cảm ơn bạn, tiểu bang Texas! Tôi vinh dự được trở thành ứng cử viên Đảng Dân Chủ của tiểu bang,” ông Allred đăng trên X hôm 05/03. “Cùng nhau, chúng ta sẽ đánh bại ông Ted Cruz và trao cho tất cả người dân Texas quyền lãnh đạo mà chúng ta cần tại Thượng viện Hoa Kỳ.”
Một cuộc thăm dò của Đại học Houston cho thấy ông Cruz hiện đang dẫn trước ông Allred 9 điểm phần trăm trong một cuộc tranh cử đối đầu giả định.
Ông Cruz không đề cập trực tiếp đến kết quả bầu cử sơ bộ nhưng đã đăng lại một bình luận trên mạng xã hội của Chủ tịch Ủy ban Thượng viện Đảng Cộng Hòa Quốc gia Steve Daines (Cộng Hòa-Montana), trong đó chế giễu ông Allred là một “người cực đoan” và bày tỏ sự tin tưởng vào ông Cruz.
Mặc dù chưa có thành viên Đảng Dân Chủ nào giành được một chức vụ tiểu bang ở Texas trong 30 năm qua, nhưng Đảng Dân Chủ đã xem chiếc ghế của ông Cruz là dễ bị lật ngược dựa trên cuộc đua sít sao hơn dự kiến của ông hồi năm 2018 với ông Beto O’Rourke.
Dân biểu Đảng Cộng Hòa Texas Gonzales buộc phải tham gia cuộc bầu cử bổ sung
Dân biểu Tony Gonzales (Cộng Hòa-Texas) đã không giành được đề cử của đảng mình — ít nhất là vào thời điểm hiện tại. Bởi vì cả ông và ngôi sao YouTube Brandon Herrera đều không nhận được hơn 50% phiếu bầu, nên họ dự kiến sẽ đối đầu với nhau một lần nữa trong một cuộc bầu cử bổ sung.
Cho đến nay, ông Gonzales đã phục vụ một nhiệm kỳ tại Hạ viện và trước đó đã nhận được sự tán thành của cựu Tổng thống Trump. Mặc dù vào năm 2023 ông đã phải đối mặt với sự chỉ trích từ chính đảng của mình, nhưng ông đã cố gắng giành được gần gấp đôi số phiếu ủng hộ mà ông Herrera giành được hôm Siêu Thứ Ba. Với 92% số phiếu đã được kiểm đếm, The Associated Press (AP) loan báo rằng ông đã nhận được 45.6% số phiếu bầu so với 23.4% của ông Herrera.
Dân biểu Sheila Jackson Lee (Dân Chủ-Texas) đã cố gắng giữ được đề cử của đảng mình vào Siêu Thứ Ba trong bối cảnh có một thách thức hiếm hoi từ bên trong đảng. Với 62 phần trăm số phiếu đã được kiểm đếm, AP dự đoán bà sẽ đánh bại Ủy viên Hội đồng Thành phố Houston Amanda Edwards.
Trong khi đó, cựu Dân biểu Mayra Flores (Cộng Hòa-Texas) đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ của Địa hạt Bầu cử số 34. Ông Brandon Gill, con rể của nhà làm phim theo phái bảo tồn truyền thống Dinesh D’Souza, đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ của Địa hạt Bầu cử số 26.
Ông Biden và ông Trump chuẩn bị cho trận tái tranh tài
Những chiến thắng quyết định của Tổng thống Biden và cựu Tổng thống Trump hôm Siêu Thứ Ba đã khiến việc trận tranh tài của hai ông trong cuộc bầu cử năm 2020 tái diễn là điều gần như là chắc chắn. Cả hai ứng cử viên hiện đang hướng tới cuộc bầu cử vào tháng Mười Một.
“Bài diễn văn mừng chiến thắng này là bài diễn văn quảng bá kế hoạch tổng tuyển cử của ông Trump: Mọi thứ đã từng tốt hơn khi chúng tôi nắm quyền, còn bây giờ thì tình hình đã tệ hơn,” nhà bình luận Guy Benson viết về bài diễn văn của ông Trump tại Mar-a-Lago hôm 05/03.
Trong khi đó, Tổng thống Biden đã phản ứng với các kết quả của ngày Siêu Thứ Ba bằng một tuyên bố khẳng định đối thủ của ông đang “quyết tâm phá hủy nền dân chủ của chúng ta.”
Bên cạnh sự cạnh tranh chính trị giữa họ, thì con đường tái tranh cử đều đầy gian nan với cả hai ứng cử viên.
Các cuộc khảo sát hồi cuối tháng Hai cho thấy cựu Tổng thống Trump dẫn trước Tổng thống Biden, mặc dù cuộc thăm dò gần đây của Morning Consult cho thấy ứng viên đương nhiệm đang dẫn trước 1 điểm. Tỷ lệ ủng hộ đương kim tổng thống vẫn ở mức thấp nhất trong lịch sử, và sự không hài lòng với việc ông ủng hộ Israel trong phái tự do thiên tả của Đảng Dân Chủ có thể cản trở ông ở các tiểu bang chiến địa như Michigan, nơi có đông đảo dân số gốc Ả Rập và Palestine.
Về phần cựu Tổng thống Trump, ông vẫn vướng vào nhiều vụ kiện pháp lý đang được tiến hành cùng lúc, đe dọa đến khả năng vận động tranh cử của ông. Ông cũng phải đối mặt với phán quyết yêu cầu nộp một khoản tiền phạt trị giá 354 triệu USD từ tòa án New York, phán quyết mà ông đã kháng cáo.
