Tối giản công nghệ kỹ thuật số giúp bạn lấy lại thời gian và cuộc sống
Trong cuốn sách “Chủ Nghĩa Tối Giản Công Nghệ Kỹ Thuật Số” (Digital Minimalism), giáo sư người vùng Georgetown là Cal Newport đã trích dẫn lời của Hoàng đế La Mã Marcus Aurelius viết trong cuốn “Suy tưởng” (Meditations), về những suy ngẫm riêng tư của ông về cuộc sống, như sau:
“Bạn thấy không, có rất ít điều bạn phải làm trong cuộc sống để sống một cuộc đời như ý và tôn nghiêm?” Hoàng đế nói.
Giường như Hoàng đế Marcus Aurelius đang nói đến cuộc sống vật chất, nhưng nó cũng có thể dễ dàng áp dụng cho cuộc sống bị lấp đầy các thiết bị điện tử như của chúng ta. Theo báo báo cáo năm 2018 của Nielsen, người trưởng thành ở Hoa Kỳ trung bình dành 11 giờ mỗi ngày để theo dõi các phương tiện truyền thông, và gần 4 giờ trong số đó sử dụng các thiết bị điện tử.
Gia tăng sự lo âu
Dành quá nhiều thời gian cho một chiếc điện thoại thông minh gây ra ảnh hưởng rất lớn. Điều đáng chú ý nhất là nó có thể gia tăng các rối loạn lo âu.
Giáo sư Jean Twenge, người nghiên cứu các vấn đề ảnh hưởng đến giới trẻ, cho biết trên một bài báo của tờ The Atlantic rằng năm 2012 là năm mà chứng rối loạn lo âu ở thanh thiếu niên tăng đột biến. “Trong tất cả các phân tích dữ liệu qua các thế hệ của tôi – từ những năm 1930 – tôi chưa bao giờ thấy bất cứ hiện tượng nào giống như vậy”.
Đó là năm tỷ lệ người dân Hoa Kỳ sở hữu điện thoại thông minh vượt mốc 50%.
Trong quá trình nghiên cứu của mình, Newport đã theo dõi nhóm nhân khẩu học của những người trẻ sinh năm 1995, những người được ông gọi là “những chú chim hoàng yến trong mỏ than” (những người thợ mỏ dùng chim hoàng yến để thử mức độ độc hại của khí độc trong hầm mỏ, nếu chim hoàng yến chết sẽ cảnh báo nguy hiểm tới người thợ phải rời khỏi hầm mỏ ngay) – là thế hệ đầu tiên trải nghiệm việc sử dụng liên tục các kết nối kỹ thuật số trong những năm tháng chưa đầy 13 tuổi.
Tại một trường đại học nơi ông được mời đến trò chuyện với người phụ trách dịch vụ sức khỏe tâm thần, họ đã nói với ông rằng các vấn đề phổ biến của thanh thiếu niên đã thay đổi “dường như chỉ sau một đêm” – không chỉ một lượng lớn những người trẻ tuổi cần phải tìm đến với dịch vụ tư vấn sức khỏe tâm thần, mà các vấn đề chính đã chuyển hướng, liên quan tới các chứng rối loạn lo âu.
Đây có lẽ là tương lai đang chờ đợi tất cả chúng ta; đối với một số người, nó có thể đã là sự thật. Vậy thì làm cách nào chúng ta có thể bình tĩnh và tỉnh táo đối mặt với thời đại mà công nghệ kỹ thuật số trở thành phổ biến như hiện nay?
Chỉ loại bỏ công nghệ kỹ thuật số sẽ không thành công
Newport đưa ra một triết lý “chủ nghĩa tối giản công nghệ kỹ thuật số” như một giải pháp, theo đó ông định nghĩa rằng đây là một “triết lý sử dụng công nghệ, trong đó bạn dành thời gian trực tuyến cho một lượng nhỏ các hoạt động đã được lựa chọn và tối ưu hoá cẩn thận, những hoạt động này sẽ hỗ trợ tốt cho những điều bạn thấy có giá trị, và sau đó thì hãy vui vẻ quên đi mọi thứ khác.”
Ông giải thích rằng giải pháp sẽ không được tìm thấy khi bạn trở thành một nhóm Luddite (nhóm công nhân cực đoan phá huỷ nhà máy dệt ở Anh vào thế kỷ 19) hay cứ ôm giữ công nghệ một cách vô điều kiện, mà cần có sự suy nghĩ cẩn trọng, một con đường trung lập có chủ đích. (Ông khám ra trường hợp rất đặc sắc về cộng đồng người Amish sử dụng công nghệ trong cuốn sách của ông – một ví dụ bất ngờ đáng để tìm kiếm – tại đây, công nghệ được lựa chọn chỉ sau khi việc thử nghiệm nó phù hợp với giá trị của cộng đồng).
Cũng có thể hữu ích khi áp dụng một biện pháp nhanh chóng như cai nghiện công nghệ kỹ thuật số. Nhưng một trong những điều sâu sắc nhất mà tôi rút ra được từ cuốn sách của Newport là: Việc cai nghiện công nghệ kỹ thuật số có thể không hiệu quả trừ khi bạn thay thế hành vi sử dụng công nghệ của bạn bằng những mục đích có giá trị cao hơn và năng động hơn.
Điều đó có thể khác nhau đối với từng người và Newport đề xuất các phương pháp khác nhau, từ việc thay đổi hoặc tạo dựng một điều gì đó vào hàng tuần, học các kỹ năng mới, hoặc tham gia vào các tổ chức trong cộng đồng nơi bạn có thể giao lưu với những người khác. Vì bạn có thể lập chiến lược để sử dụng thời gian làm việc của bạn một cách tốt nhất, nhưng vấn đề là hãy làm như vậy với cả thời gian thư giãn của bạn.
Khám phá lại niềm vui
Gần đây tôi mới hiểu Newport đang nói về điều gì. Tôi cảm thấy bất an và lo lắng hơn sau khi tôi dành thời gian cho các ứng dụng mạng xã hội. Chúng ngấm ngầm biến đổi từ những thứ tôi xem khi buồn chán trong khi xếp hàng chờ đợi hoặc trên đường đi làm cho tới những thứ tôi kiểm tra đầu tiên vào buổi sáng và vào tối muộn trước khi đi ngủ. Và tôi biết chúng ảnh hưởng đến tâm trạng của tôi mà không phải theo hướng tốt hơn.
Đầu tiên tiên, tôi đã từ bỏ Instagram, sau đó đến Facebook và cuối cùng là Twitter.
Vào khoảng thời gian tôi nói lời tạm biệt với các ứng dụng mạng xã hội cuối cùng trên điện thoại của mình, tôi đã tình cờ đến Nam California trong một thời điểm “siêu nở hoa” của hoa ở sa mạc, một sự kiện thường xảy ra cứ sau mỗi thập kỷ.
Cùng với gia đình, tôi đã thực hiện một chuyến đi bộ ngắn nhưng đầy mạo hiểm để đến đó, bao gồm băng qua một con sông nhỏ dọc theo một vài thân cây. Khi chúng tôi đến đó, cảm giác giống như được đắm mình trong vẻ đẹp lạ thường.
Nó vượt xa so với những gì bạn có thể chụp được trong một ô hình vuông Instagram gọn gàng. Không một bức ảnh hay video nào có thể ghi lại được cái chạm nhẹ nhàng của làn gió và khung cảnh 360 độ của những bông hoa anh túc vàng đung đưa trong gió, như thể chúng là những con bướm làm bằng vàng được buộc trên những thân cây mỏng manh, cũng như không gian rộng lớn của sườn đồi hẻm núi, hay những chú chuột giật mình ra khỏi nơi ẩn nấp.
Tôi đã không cảm nhận được trải nghiệm ấm áp và chân thực này trong một thời gian dài. Và chia sẻ nó với gia đình khiến mọi thứ trở nên tuyệt vời hơn.
Kể từ khi tôi loại bỏ các ứng dụng mạng xã hội, thời gian sử dụng điện thoại của tôi đã giảm xuống và một điều thú vị đã xảy ra — tôi đã hoàn toàn ngừng kiểm tra Instagram và Twitter trên máy tính của mình. Tôi không còn nhớ chúng nữa. Tôi vẫn kiểm tra Facebook, nhưng ở mức tối thiểu.
Tôi không chỉ lấy lại được rất nhiều thời gian rảnh mà còn lấy lại được tâm trí bình tĩnh hơn. Tôi cũng lấy lại cảm giác làm chủ cuộc sống của mình, và điều đó đã mở rộng sang các lĩnh vực khác trong cuộc sống của tôi. Không còn nghi ngờ gì nữa, giữa những “lượt like” gây nghiện và những dòng tweet báo động, tôi đã bỏ qua những phần quan trọng của cuộc sống.
Mọi người đều nói rằng không có đủ thời gian trong một ngày. Nhưng hãy tưởng tượng những gì bạn có thể làm với hai giờ trống mỗi ngày.
Newport nghiên cứu một cộng đồng những người quyết định sống một cuộc sống thanh đạm để nghỉ hưu sớm – họ là những người độc lập về tài chính. Câu hỏi ông đặt ra là: Những người đặt mục tiêu độc lập tài chính này sử dụng thời gian như thế nào?
Newport phát hiện ra rằng trái ngược với những gì nhiều người suy nghĩ, họ rất năng động, rất chăm chỉ và nỗ lực cả về vật chất và tinh thần – họ sửa sang nhà cửa, viết nhạc, dọn đường quanh nhà và bổ củi.
Newport nhớ lại những lời nói của Theodore Roosevelt, người có thể được xem là biểu tượng cho cuộc sống năng động. Năm 1899, ông Roosevelt nói: “Điều tôi muốn truyền giảng không phải là học thuyết của những điều dễ dàng mà là giáo lý của sự cực nhọc và vất vả.”
Chúng ta không cần phải từ bỏ công nghệ kỹ thuật số, nhưng bằng cách ưu tiên những điều quan trọng nhất, có ý nghĩa nhất lên hàng đầu, mọi thứ đều có thể tự sắp đặt đúng vị trí của chúng. Được sống như vậy là một cảm giác tuyệt vời.
Thuần Thanh biên dịch
Tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
