Samoa đã đúng khi hủy bỏ dự án cảng của Trung Quốc
Samoa đã hủy bỏ một cảng biển trị giá 100 triệu USD mà Trung Quốc lên kế hoạch xây dựng bằng cách cho quốc gia thiếu tiền mặt này vay. Đây là một bước ngoặt đối với Samoa, nơi đang khẳng định một cách đúng đắn sự độc lập và kỷ luật tài chính khi nói đến các khoản vay phát triển không rõ ràng của Trung Quốc.
Hôm 30/07, Reuters đã đăng một cuộc phỏng vấn độc quyền với thủ tướng mới của Samoa, bà Fiame Naomi Mata’afa, người đã xác nhận việc hủy bỏ công trình xây dựng cảng do Trung Quốc hậu thuẫn này.
Bà Mata’afa ngụ ý rằng dự án cảng vắng bóng bất kỳ lợi ích cơ bản nào đối với Samoa, và nói rằng sự quan tâm của Trung Quốc đối với khu vực Thái Bình Dương ngày càng tăng khi Hoa Kỳ “chuyển ra” khỏi khu vực này. Trong cuộc phỏng vấn diễn ra hôm 28/07, bà nói, “Dường như [Trung Quốc] có một mối quan tâm mới đối với Thái Bình Dương, đó có thể là một điều tốt, nhưng không nhất thiết là vậy.”
Hồi tháng 05/2021, trước cuộc bầu cử, bà Mata’afa nói với Reuters rằng bà sẽ hủy bỏ dự án do chi phí quá lớn đối với một quốc gia nhỏ vốn đã gánh những khoản nợ lớn từ Trung Quốc. Trung Quốc là chủ nợ lớn nhất của Samoa, đã cho nước này vay 160 triệu USD, tương đương với 40% nợ nước ngoài. Vì vậy, 100 triệu USD nữa sẽ tăng thêm đáng kể vào gánh nặng nợ vay của đất nước, và đưa tỷ lệ phần trăm của Trung Quốc lên 52%.
Bà thủ tướng đã thực hiện đúng theo cam kết bầu cử của mình đối với công dân của Samoa để tách đất nước khỏi Bắc Kinh, và vừa đúng lúc.
Cầu cảng được đề xuất là dành cho Vịnh Vaiusu, và là một điểm gây tranh cãi trong cuộc bầu cử hồi tháng 04/2021, mà bà Mata’afa đã giành chiến thắng. Cựu thủ tướng, ông Tuilaepa Sailele Malielegaoi, đã lên kế hoạch tiến hành dự án của Trung Quốc, bất chấp lời khuyên từ Ngân hàng Phát triển Á Châu rằng một dự án tương tự là không khả thi về mặt kinh tế.
Bà Mata’afa nói với Reuters rằng lý do Trung Quốc dẫn đầu trong các dự án phát triển là vì họ cung cấp vốn. “Trung Quốc chỉ đi đầu vì bản chất là những dự án này được tài trợ thông qua Trung Quốc, vì, quý vị biết đấy, có rất nhiều cơ sở hạ tầng mà các nhà tài trợ khác không làm. Quý vị biết đấy, có vẻ như hiện nay đang có một động lực lớn về các cảng, quý vị biết đấy, các phi trường và cảng biển.”
Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc (BRI, còn được gọi là Một vành đai, Một con đường) đã tập trung vào việc xây dựng các cảng trên toàn cầu, gây lo ngại về an ninh quốc gia giữa các đồng minh của Hoa Kỳ ở Á Châu và Âu Châu. Một báo cáo hồi tháng 07/2021 của nhà phân tích quốc phòng Ian Easton về Đài Loan cáo buộc rằng Trung Quốc đang sử dụng sự can dự kinh tế của mình ở các cảng để thu thập tình báo quân sự. Các cảng BRI trên khắp thế giới đã được Trung Quốc sử dụng cho mục đích quân sự và cung cấp cho hải quân Trung Quốc các trạm tiếp nhiên liệu và bảo dưỡng tiềm năng.
Bà Mata’afa giải thích về việc hủy bỏ dự án cảng, nói rằng “Tôi nghĩ với tư cách là chính phủ mới, chúng tôi sẽ làm điều đó [đánh giá lại] đối với Trung Quốc và bất kỳ đối tác nào khác mà chúng tôi có.” Bà Mata’afa đang đưa ra những lựa chọn đúng đắn.
Theo ông Alex Gray, Chánh văn phòng Hội đồng An ninh Quốc gia của chính phủ tiền nhiệm, “Thủ tướng Mata’afa là một phần của một thế hệ lãnh đạo mới của Quần đảo Thái Bình Dương, những người hiểu sự tham gia ngày càng tăng của Trung Quốc ở Thái Bình Dương trên thực tế có ý nghĩa gì: gánh nặng nợ không bền vững, can thiệp chính trị và các mối đe dọa đối với chủ quyền và quyền tự do ngôn luận chính trị. Thủ tướng đang chỉ cho khu vực này thấy rằng tồn tại một con đường khả thi để tránh xa ảnh hưởng và sự cưỡng bách ác ý của Bắc Kinh và hướng tới một Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở.”
Trung Quốc không giống như bất kỳ quốc gia nào khác. Họ là một bá chủ khu vực đang lên ở Á Châu mà có thể xâm phạm chủ quyền của Samoa nếu quốc gia này không cẩn thận. Samoa và các quốc gia khác thuộc Quần đảo Thái Bình Dương đang nhận ra rằng Trung Quốc là một mối đe dọa không giống với bất kỳ mối đe dọa nào khác, và theo thời gian nên cam kết chỉ tương tác với các quốc gia dân chủ tôn trọng pháp quyền, nhân quyền, nền tự do và quyền tự quyết của không chỉ các quốc gia, mà còn cả người dân bên trong các quốc gia đó. Sự thành công của các nền dân chủ trên toàn cầu là cách duy nhất để bảo đảm việc bảo vệ nền dân chủ của Samoa tại địa phương.
Tác giả Anders Corr có bằng cử nhân/thạc sĩ khoa học chính trị tại Đại học Yale (2001) và tiến sĩ về chính phủ tại Đại học Harvard (2008). Ông là người đứng đầu Corr Analytics Inc., nhà xuất bản của Tạp chí Rủi ro Chính trị, và đã thực hiện các nghiên cứu sâu rộng ở Bắc Mỹ, Âu Châu và Á Châu. Ông là tác giả của cuốn sách sắp ra mắt vào năm 2021 có nhan đề “The Concentration of Power” (“Tập trung quyền lực”) và “No Trespassing” (“Không xâm phạm”), đồng thời đã biên tập cuốn sách “Great Powers, Grand Strategies” (“Những quyền lực lớn, những chiến lược lớn”).
Quan điểm trong bài viết này là của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của The Epoch Times.
Do Anders Corr thực hiện
Chánh Tín biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
Xem thêm:
