Phát hiện mới: Chích ngừa cúm có liên quan đến tỷ lệ tử vong do COVID-19 cao hơn
Nhiều nơi trên thế giới đang quảng cáo chích ngừa vaccine cúm theo mùa, nhưng thực tế qua đại dịch COVID-19, nó đã cho thấy hậu quả tai hại.
Nhiều bài nghiên cứu đã chứng minh vaccine cúm này giúp bảo vệ người dân khỏi COVID-19, nhưng một giáo sư ngành thống kê đã phát hiện ra dữ liệu đó là sai, và đưa ra kết quả hoàn toàn ngược lại.
Trong một số trường hợp, vaccine có thể gây ra bệnh nghiêm trọng hơn khi nhiễm một loại virus không liên quan, thông qua một quá trình được gọi là giao thoa virus (còn gọi là kháng virus bội nhiễm.)
Một câu hỏi đã được đặt ra kể từ chiến dịch chích ngừa hàng loạt năm 2009 chống lại đại dịch cúm lợn H1N1 là liệu việc chích ngừa cúm mùa có thể làm cho đại dịch trở nên tồi tệ hơn không. Mối quan tâm đó đã trở thành tiêu điểm khi các nhà nghiên cứu đặt ra câu hỏi về việc khai triển vaccine COVID-19 và nghiên cứu chỉ ra khả năng có vấn đề gây ra do giao thoa virus.
Trước tiên chúng tôi sẽ giải thích tác dụng có lợi của giao thoa virus.
Giao thoa virus có lợi như thế nào?
Sự can thiệp này có thể là động lực thúc đẩy chúng ta chống lại các mầm bệnh xâm nhập. Giao thoa virus thông thường xảy ra khi lần nhiễm virus trước đó cung cấp cho các tế bào lân cận một loại bảo vệ. Theo một cách nào đó, mầm bệnh virus ban đầu ngăn chặn những loại virus khác xâm nhập tiếp theo.
Một nghiên cứu được công bố vào tháng 3 trên Tạp chí Bệnh truyền nhiễm cho thấy một ví dụ. Các nhà nghiên cứu thuộc Trung tâm Nghiên cứu Virus của Đại học Glasgow và Đại học Hoàng gia London phát hiện ra rằng cảm lạnh thông thường có thể cung cấp một số biện pháp chống lại SARS-CoV-2, loại virus gây ra COVID-19.
Bảng tóm tắt của nghiên cứu lưu ý, “Rhinovirus gây ra cảm lạnh thông thường và là loại virus hô hấp phổ biến nhất ở người.”
“Chúng tôi thấy rằng human rhinovirus kích hoạt phản ứng interferon ngăn chặn sự nhân lên của SARS-CoV-2. Các mô phỏng toán học cho thấy sự tương tác giữa các virus với nhau có khả năng gây ảnh hưởng đến các loại khác vì sự phổ biến ngày càng tăng của rhinovirus sẽ làm giảm số ca nhiễm COVID-19 mới.”
Giao thoa virus sau chích vaccine đôi khi không có lợi
Thật không may, nghiên cứu đã phát hiện ra rằng vaccine có thể làm phản tác dụng của giao thoa virus khiến mọi người đề kháng nhiều hơn, thay vì ít nhạy cảm hơn với các loại virus ngoài loại họ đang được chích ngừa.
Một bài đánh giá năm 2010 trên tạp chí PLOS Y học, do Tiến sĩ Danuta Skowronski, một chuyên gia về cúm người Canada thuộc Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh ở British Columbia, dẫn đầu, cho thấy vaccine cúm mùa làm tăng nguy cơ mắc bệnh cúm lợn H1N1 của người dân và dẫn đến các đợt bùng phát nghiêm trọng hơn nếu mắc bệnh.
Những người được chích ngừa cúm trong mùa cúm 2008-2009 có nguy cơ bị nhiễm đại dịch H1N1 vào mùa xuân và mùa hè năm 2009 cao hơn từ 1.4 đến 2.5 lần so với những người không chích ngừa cúm theo mùa.
Để kiểm tra lại những phát hiện trên, Skowronski và các nhà nghiên cứu khác đã tiến hành một nghiên cứu tiếp theo về chồn sương. Phát hiện của họ đã được trình bày tại Hội nghị liên ngành thuốc kháng sinh và hoá trị năm 2012. Vào thời điểm đó, Skowronski đã nhận xét về phát hiện của nhóm cô ấy, nói với MedPage Today:
“Có thể vaccine cúm theo mùa đã tạo ra một số kháng thể phản ứng chéo nhận biết virus đại dịch H1N1, nhưng những kháng thể đó ở mức thấp và không có hiệu quả vô hiệu hóa virus. Thay vì tiêu diệt virus mới, nó thực sự có thể tạo điều kiện cho nó xâm nhập vào các tế bào.“
Tổng cộng năm nghiên cứu quan sát được thực hiện trên một số tỉnh của Canada cho kết quả giống hệt nhau. Kết quả phân tích dữ liệu từ Canada và Hồng Kông cũng như nhau. Chuyên gia về bệnh truyền nhiễm người Úc Peter Collignon đã cảnh báo vấn đề này trong một cuộc phỏng vấn với ABC News của Úc vào năm 2011. “Một số dữ liệu có sẵn cho thấy nếu bạn được chích ngừa bằng vaccine cúm theo mùa, bạn sẽ có kháng thể chống lại các mầm bệnh ít đa dạng hơn so với bị nhiễm bệnh tự nhiên.”
“Chúng ta có thể tự trang bị cho bản thân vaccine chống lại một mầm bệnh mới xuất hiện và nguy hiểm, nhưng thực tế những người được chích ngừa lại dễ bị nhiễm bệnh hơn những người được miễn dịch tự nhiên.”
Khi nói đến COVID-19, cảnh báo của Collignon có thể đặc biệt đáng chú ý.
Chích ngừa cúm làm gia tăng nguy cơ nhiễm các chủng Coronavirus khác
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Vaccine hôm 10/01/2020 cho thấy mọi người có nhiều khả năng bị nhiễm các chủng coronavirus hơn nếu họ đã được tiêm cúm theo mùa.
Nghiên cứu có tiêu đề “Chích ngừa cúm và giao thoa virus đường hô hấp giữa các nhân viên Bộ quốc phòng trong mùa cúm 2017-2018,” kết luận,
“Chích ngừa cúm có thể làm tăng nguy cơ của các virus đường hô hấp khác, vì nó xảy ra hiện tượng được gọi là giao thoa virus. Nghiên cứu này nhằm điều tra sự đề kháng do virus bằng cách so sánh virus đường hô hấp giữa các nhân viên Bộ Quốc phòng dựa trên tình trạng chích ngừa cúm của họ.”
Mặc dù chích ngừa cúm mùa không làm tăng nguy cơ mắc tất cả các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, nhưng trên thực tế, nó “có liên quan đáng kể với coronavirus không xác định” và human metapneumovirus (hMPV10).
Hãy nhớ rằng, SARS-CoV-2 là 1 trong 7 loại coronavirus khác nhau gây bệnh lý đường hô hấp ở người. Bốn trong số chúng – 229E, NL63, OC43 và HKU1 – gây ra các triệu chứng cảm lạnh thông thường.
Trong một nghiên cứu năm 2013 được công bố trên Tạp chí Bệnh truyền nhiễm: OC43 và HKU1 được biết là nguyên nhân gây ra viêm phế quản, đợt cấp của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và viêm phổi ở mọi nhóm tuổi. Ba coronavirus khác ở người – có khả năng gây ra bệnh hô hấp nghiêm trọng hơn – là SARS-CoV, MERS-CoV và SARS-CoV-2.
Theo nghiên cứu của Bộ Quốc phòng Mỹ, các thành viên đã được chích ngừa cúm mùa trong mùa cúm 2017-2018 có nguy cơ nhiễm coronavirus cao hơn 36% và có khả năng bị nhiễm hMPV cao hơn 51% so với những người không được chích ngừa
Chích ngừa cúm có liên quan đến tỷ lệ tử vong do COVID cao hơn.
Hôm 01/10/2020, Giáo sư Christian Wehenkel, một biên tập viên học thuật của PeerJ, đã xuất bản một phân tích dữ liệu trên cùng tạp chí đó, cho kết quả “tỷ lệ thuận giữa số ca tử vong do COVID-19 và tỷ lệ chích ngừa cúm theo mùa ở người cao tuổi trên toàn thế giới.”
Nói cách khác, những khu vực có tỷ lệ chích ngừa cao nhất ở người cao tuổi cũng có tỷ lệ tử vong do COVID-19 cao nhất. Công bằng mà nói, nhận định này của bài báo không nói lên mối quan hệ nhân quả:
“Điều đó nghĩa là gì? Ví dụ, ở một số thành phố, doanh số bán kem tăng lên tương quan với tỷ lệ giết người tăng. Nhưng điều đó không có nghĩa là nếu bán được nhiều kem hơn thì tỷ lệ giết người sẽ tăng lên. Mà yếu tố tác động thực sự chính là: nhiệt độ thời tiết.”
“Tương tự như vậy, không nên lấy bài báo này để gợi ý rằng việc chích ngừa cúm dẫn đến tăng nguy cơ tử vong cho một cá nhân mắc COVID-19 vì có thể có nhiều yếu tố gây nhiễu (bao gồm, ví dụ, các yếu tố kinh tế xã hội).”
Điều đó cho thấy tuyên bố đã nêu rằng chích ngừa cúm theo mùa giúp giảm tỷ lệ tử vong do COVID- 19 cần được xem lại, bao gồm cả một nghiên cứu cho thấy các vùng ở Ý có tỷ lệ chích ngừa cao hơn ở người lớn tuổi có tỷ lệ tử vong do COVID-19 thấp hơn.
Wehenkel từng viết trên PeerJ: “Ai cũng mong mối tương quan nghịch đảo.”
Nhưng đó không phải là sự thực.
“Trái ngược với dự đoán, phân tích hiện tại trên toàn thế giới và phân tích phụ ở châu Âu không ủng hộ mối tương quan nghịch đảo giữa số ca tử vong do COVID-19 (DPMI) [số ca tử vong trên một triệu dân] và IVR [tỷ lệ chích ngừa cúm] ở người cao tuổi
Nghiên cứu đã xem xét các tập dữ liệu từ 39 quốc gia với hơn nửa triệu dân và sử dụng các thuật toán phức tạp để giảm thiểu tác động của các biến gây nhiễu, bao gồm các biến địa lý và kinh tế xã hội cũng như các biến liên quan đến can thiệp không dùng thuốc.
“Kết quả cho thấy tỷ lệ thuận giữa số ca tử vong do COVID-19 và IVR của những người ≥65 tuổi. Có sự gia tăng đáng kể số ca tử vong do COVID-19 từ các khu vực phía đông sang phía tây trên thế giới. Cần phải nghiên cứu sâu rộng hơn nữa nhằm giải thích những phát hiện này và công việc bổ sung trong dòng nghiên cứu này có thể dẫn đến việc ngăn ngừa tử vong liên quan đến COVID-19 .”
Nguyên nhân nào dẫn tới tỷ lệ thuận giữa số ca tử vong do COVID-19 và tần suất tiêm vaccine cúm?
Trong phần thảo luận của bài báo, Wehenkel chỉ ra rằng các nghiên cứu lập luận chích ngừa cúm giúp giảm tỷ lệ tử vong do COVID-19 chưa thực sự xem đủ dữ kiện
Ông trích dẫn nghiên cứu khẳng định tác dụng có lợi của việc chích ngừa cúm giúp cải thiện khả năng phòng ngừa bệnh cúm và đồng nhiễm SARS-CoV-2, và một nghiên cứu khác cho rằng vaccine cúm có thể cải thiện khả năng thanh thải SARS-CoV-2 và chỉ ra lỗ hổng của 2 nghiên cứu này là đã không giải thích được tỷ lệ thuận giữa số ca tử vong do COVID-19 và tần suất chích ngừa vaccine cúm
Những lập luận này “không thể giải thích mối quan hệ tương quan, trực tiếp hoặc gián tiếp giữa tỷ lệ chích ngừa cúm và cả tỷ lệ tử vong do COVID-19 trên một triệu dân và tỷ suất tử vong theo ca bệnh được tìm thấy trong nghiên cứu này, được xác nhận bởi mức độ quan trọng biến xếp hạng không thiên vị bằng cách sử dụng công thức Random Forest,” Wehenkel nói. Random Forest đề cập đến một thuật toán phân loại ưa thích được sử dụng trong khoa học dữ liệu để mô hình hóa các dự đoán.
Thay vì dùng các thuật toán, ông đưa ra các giả thuyết sau: “Thuốc chích ngừa cúm có thể làm tăng khả năng miễn dịch cúm với cái giá là giảm khả năng miễn dịch đối với SARS-CoV-2 do một số cơ chế sinh học chưa biết, theo đề xuất của Cowling et al. (2012) đối với virus hô hấp không phải cúm.
“Thông thường, khi con người nhiễm bệnh, virus sẽ kích hoạt miễn dịch không đặc hiệu trong thời gian đầu mắc bệnh, kháng thể này tồn tại trong cơ thể một thời gian giúp ngăn ngừa các bệnh khác.”
“Những người đã được chích ngừa cúm sẽ được bảo vệ chống lại bệnh cúm nhưng không chống lại các bệnh do virus khác, do giảm khả năng miễn dịch không đặc hiệu trong những tuần tiếp theo, có thể là do giao thoa virus.”
“Ngoài ra các chất xúc tác và bảo quản trong vaccine có thể gây ra các tác dụng phụ như tăng phản ứng viêm của bệnh nhân khi nhiễm COVID-19 khiến bệnh thêm trầm trọng.”
Nghịch lý vaccine cúm
Trong hội nghị của Tổ chức Y tế Thế giới vào năm 2012, trên trang 6, có nhà khoa học thảo luận về “một nghịch lý” cho thấy “tỷ lệ tử vong do cúm gia tăng ở người cao tuổi Hoa Kỳ trong khi tỷ lệ bao phủ vaccine tăng từ 15 phần trăm lên 65 phần trăm.”
Ở trang 7, ông lưu ý thêm rằng trong khi tỷ lệ tử vong dự kiến sẽ giảm 35% cùng với sự gia tăng chích ngừa vaccine, thay vào đó tỷ lệ tử vong đã tăng lên, song song với phổ cập chích ngừa.
Ở trang 10, một nghịch lý khác được ghi nhận. Trong khi các nghiên cứu quan sát khẳng định vaccine cúm làm giảm 50% nguy cơ tử vong trong mùa đông do bất kỳ nguyên nhân nào ở người cao tuổi và tỷ lệ bao phủ vaccine ở người cao tuổi tăng từ 15% lên 65%, nhưng thực ra tỷ lệ tử vong ở người cao tuổi không giảm trong những tháng mùa đông.
Tác giả báo cáo nói rằng “việc giảm tỷ lệ tử vong do bệnh cúm gây ra là bất khả thi, vì bệnh cúm chỉ chiếm 5% đến 10% tổng số ca tử vong trong mùa đông”. Sau đó, ông chỉ ra sự vô lý của các nghiên cứu chứng minh hiệu quả của vaccine cúm ở người cao tuổi. Khi sự thiên vị đó được điều chỉnh, kết quả cho thấy vaccine đối với những người cao tuổi sẽ không có hiệu quả đáng kể.
Điều thú vị là tài liệu chỉ ra rằng các nhà miễn dịch học từ lâu đã biết rằng hiệu quả của vaccine ở người cao tuổi sẽ thấp, do phản ứng miễn dịch tuổi già, tức là sự suy giảm chức năng miễn dịch tự nhiên theo tuổi giảm. Đây là lý do tại sao cúm “vẫn là một vấn đề nghiêm trọng ở người cao tuổi mặc dù các chương trình chích ngừa cúm được phổ biến rộng rãi,” tác giả lưu ý.
Tiến sĩ Joseph Mercola là người sáng lập Mercola.com. Một bác sĩ chấn thương chỉnh hình, tác giả quyển sách bán chạy nhất và nhận nhiều giải thưởng trong lĩnh vực sức khỏe tự nhiên, tầm nhìn chính của ông là thay đổi mô hình y tế hiện đại bằng cách cung cấp cho mọi người nguồn kiến thức quý giá để giúp họ kiểm soát sức khỏe của mình.
Tiến sĩ JOSEPH MERCOLA thực hiện
Thu Ngân & Công Thành biên dịch
Xem thêm:
