Ông Tập siết chặt kìm kẹp kinh tế, đưa Trung Quốc trở về chủ nghĩa Mao
Sau khi ông Mao Trạch Đông qua đời, ông Đặng Tiểu Bình đã tự do hóa nền kinh tế Trung Quốc, thúc đẩy sự chuyển đổi của Trung Quốc từ một trong những nước nghèo nhất trên thế giới thành nền kinh tế số hai. Báo cáo Công việc năm 2022 của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) cho thấy ông Đặng đang bị xóa sổ, khi ông Tập Cận Bình đưa Trung Quốc trở về những ngày độc tài theo chủ nghĩa Mao.
Báo cáo Công việc mới nhất, được đệ trình lên cơ quan lập pháp danh nghĩa của Trung Quốc (Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc, NPC) để xem xét hôm 05/03, cho thấy rằng ông Tập muốn giảm sự nhấn mạnh vào sự tự do hóa kinh tế của ông Đặng.
Cuộc họp thường niên quan trọng nhất của Trung Quốc đã diễn ra từ hôm 04/03 đến hôm 11/03. Trong “Hai Phiên họp”—các cuộc họp của NPC và Ủy ban Quốc gia của Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc — các quan chức ĐCSTQ đã tóm tắt lại tình hình kinh tế của đất nước từ năm trước và đưa ra các chủ trương và chính sách cho năm tới, bao gồm các mục tiêu về chi tiêu và tăng trưởng.
Báo cáo nêu rõ, “Chúng ta phải hành động dựa trên triết lý phát triển lấy con người làm trung tâm và dựa vào nỗ lực của tất cả mọi người để thúc đẩy sự thịnh vượng.”
Cách nói mới này nghe giống chủ nghĩa cộng sản kiểu cũ hơn là chủ nghĩa xã hội thị trường, vốn đã thúc đẩy sự phát triển của Trung Quốc trong 20 năm qua.
Bản báo cáo nhiều lần tuyên bố rằng ĐCSTQ và chính phủ có “Đồng chí Tập Cận Bình là cốt lõi của nó”— một lời nhắc nhở rõ ràng rằng ông Tập là nhà lãnh đạo tối cao, ngang hàng với ông Mao.
Trong thời đại ông Mao, sinh viên và công nhân nghiên cứu “Cuốn sách nhỏ màu đỏ” của ông Mao. Ngày nay, “Tư tưởng Tập Cận Bình về chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc cho kỷ nguyên mới” là cuốn sách bán chạy nhất ở Trung Quốc, bao gồm 14 nguyên tắc đã được ghi trong Hiến pháp Trung Quốc.
Phần phúc lợi xã hội trong cuốn sách của ông Tập có nội dung “Cải thiện đời sống và hạnh phúc của mọi người là mục tiêu chính của sự phát triển… và đảm bảo rằng mọi người hài lòng với cuộc sống và công việc của họ.”
Rõ ràng, ông Tập tin rằng cách tốt nhất để cải thiện cuộc sống của mọi người và khiến họ hài lòng hơn với công việc của mình là thông qua kiểm soát xã hội và tài chính. Ông kêu gọi những sự hạn chế đối với các thu nhập cao. Ngược lại, chính sách của ông Đặng là cho phép “một số người làm giàu trước.”
Ông Wang Jun, thuộc Trung tâm Trao đổi Kinh tế Quốc tế Trung Quốc, được Nikkei Asia trích dẫn nói rằng: “Dữ liệu tiêu dùng trì trệ cho thấy rằng cần phải tăng thu nhập của người dân và tập trung nhiều hơn vào sự công bằng trong phân phối.” Bằng cách giảm tài sản của người giàu, ĐCSTQ hy vọng sẽ kích thích tiêu dùng.
Báo cáo Công việc đã có rất ít đề cập đến chiến lược lưu thông kép, một chiến lược mà Trung Quốc sẽ ưu tiên tiêu dùng nội địa trong khi vẫn mở cửa cho thương mại và đầu tư quốc tế. Một phong trào thoát khỏi lưu thông kép cho thấy rằng Trung Quốc sẽ tập trung nhiều hơn vào nền kinh tế nội địa của mình, đồng thời đóng cửa với thế giới bên ngoài.
Dưới thời ông Đặng, lưu thông kép ban đầu được nhà nghiên cứu Trung Quốc Wang Jian đặt ra là “lưu thông quốc tế lớn”. Do đó, việc từ bỏ lưu thông kép là một ví dụ khác về việc cắt đứt quan hệ với chính phủ của ông Đặng.
Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung là chất xúc tác cho sự thay đổi chính sách, vì nó khiến Trung Quốc chuyển hướng tập trung từ tương tác với thế giới sang tập trung vào nền kinh tế nội địa. Đại dịch cũng đóng một vai trò nào đó, khi các đợt phong tỏa và chính sách “Không-COVID” đã làm giảm khả năng xuất cảng các sản phẩm hoặc kiếm tiền từ du lịch của Trung Quốc. Nó cũng ngăn cản khả năng quốc tế hóa hơn nữa của Trung Quốc thông qua tiếp đón sinh viên và doanh nhân ngoại quốc. Nhưng có nhiều thay đổi là do ông Tập tạo ra. Chiến tranh thương mại và đại dịch có thể chỉ là những cái cớ thuận tiện để ông Tập siết chặt sự kìm kẹp nền kinh tế.
Tư tưởng Kinh tế của ông Tập được gọi là “Xiconomics”, mà ĐCSTQ phải tham khảo để có “hướng phát triển đúng đắn”. Tuy nhiên, trong hai năm qua, các chính sách kinh tế khiến chao đảo của ông Tập đã dẫn đến một số biện pháp kiểm soát tai hại, ngày càng hạn chế các khía cạnh thị trường của nền kinh tế Trung Quốc.
Năm ngoái, ông Tập đã công bố nhiều chính sách của mình để khắc phục nền kinh tế đang khó khăn của Trung Quốc. Ông ta cam kết hạn chế việc mở rộng vốn một cách lộn xộn, nâng tăng trưởng, thúc đẩy tiêu dùng tư nhân, xóa nợ cho nền kinh tế và giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Ông ta cũng hứa hẹn về “sự thịnh vượng chung”, một chương trình tái phân phối của cải nhằm giúp đỡ những người nghèo. Nhưng hầu hết điều này chỉ được đề cập ngắn gọn trong Báo cáo Công việc.
Kế hoạch của ông Tập là để Trung Quốc chuyển sang nền kinh tế dựa vào tiêu dùng, nhưng sau đó ông đã thực hiện chính sách “Không-COVID”, gây ra các vụ phong tỏa lẻ tẻ dẫn tới làm giảm việc người dân tiêu tiền. Để cải thiện chính sách này, ông Tập đã chuyển sang chiến lược “Không-COVID động”, chiến lược này có vẻ vẫn thế, hoặc hà khắc hơn. Các ca nhiễm COVID gần đây đã gia tăng trên khắp cả nước. Trung tâm công nghiệp của Thâm Quyến, thành phố có khoảng 17 triệu dân, đã bị đóng cửa trong tuần qua.
Chiến dịch chống lại nhiên liệu hóa thạch của ông Tập đã dẫn đến tình trạng thiếu hụt năng lượng, và các biện pháp này đã phải được đảo ngược.
Để kiềm chế cuộc khủng hoảng nợ của Trung Quốc, ông Tập đã tuyên bố sẽ thắt chặt kiểm soát tín dụng. Và giờ đây, vào thời điểm thế giới đang gặp khó khăn bởi lạm phát gia tăng, thì ngân hàng trung ương Trung Quốc đang cắt giảm lãi suất.
Để làm cho những ngôi nhà có giá cả phải chăng hơn cho những người bình thường, ông Tập đã tập trung vào lĩnh vực địa ốc, lĩnh vực đang thúc đẩy nền kinh tế. Chính sách này dẫn đến tình trạng thất nghiệp và đình trệ trong các ngành xây dựng, vật liệu xây dựng, và các ngành liên quan
Ông Tập nhắm mục tiêu vào lĩnh vực công nghệ, vốn là động cơ của sự đổi mới và hiện đại hóa. Cho đến nay, chỉ số đo lường công nghệ Trung Quốc, một chỉ số về cổ phiếu công nghệ của Trung Quốc, đã giảm hơn 60% kể từ mức đỉnh điểm vào năm ngoái.
Để giảm chi phí nuôi dạy con cái, ông Tập đã loại bỏ ngành công nghiệp dạy thêm một cách hiệu quả, xóa sổ đi 3 triệu việc làm và phá hủy ngành công nghiệp trị giá 100 tỷ USD. Về lâu dài, chính sách này cũng sẽ làm giảm kỹ năng tiếng Anh tổng thể của thanh niên Trung Quốc, khiến những họ và Trung Quốc kém cạnh tranh hơn trên thị trường thế giới.
Mục tiêu GDP của Trung Quốc trong năm tới là 5.5%, mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ. Chỉ số Shanghai Stock Composite đã có xu hướng đi xuống ít nhiều kể từ năm ngoái, với 10 công ty niêm yết tại Mỹ lớn nhất của Trung Quốc mất hơn 1 ngàn tỷ USD giá trị.
Hơn nữa, việc ông Tập từ chối lên án việc Nga xâm lược Ukraine có thể khiến Trung Quốc có nguy cơ bị trừng phạt kinh tế. Trong khi đó, kể từ khi xâm lược Ukraine, ĐCSTQ đã phân phối nhiều tiền hơn cho quốc phòng, nâng ngân sách của quân đội lên 230 tỷ USD. Tăng ngân sách quân đội sẽ gây căng thẳng thêm cho hệ thống kinh tế và tăng thêm nợ công của Trung Quốc vốn đã tăng lên 270% GDP vào năm 2020 dưới sự trông coi của ông Tập.
Các chính sách của ông Tập chắc chắn đang trông giống ông Mao hơn là ông Đặng. Khi ông Mao qua đời, trung bình một người Trung Quốc kiếm được 187 USD mỗi năm—vì vậy kế hoạch hóa tập trung đã được chứng minh là một hệ thống kinh tế sai lầm. Xóa ông Đặng khỏi ký ức tập thể cho phép ông Tập xoay [Trung Quốc trở về] theo chủ nghĩa Mao, lặp lại những sai lầm trong quá khứ.
Quan điểm trong bài viết này là của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của The Epoch Times.
Tiến sĩ Antonio Graceffo đã có hơn 20 năm làm việc tại Á Châu. Ông tốt nghiệp Đại học Thể thao Thượng Hải và có bằng Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh của Đại học Giao thông Thượng Hải Trung Quốc. Ông Antonio là giáo sư kinh tế và nhà phân tích kinh tế Trung Quốc, từng viết bài cho nhiều kênh truyền thông quốc tế. Một số cuốn sách về Trung Quốc của ông bao gồm “Beyond the Belt and Road: China’s Global Economic Expansion” (“Vượt Ra Ngoài Vành Đai và Con Đường: Sự Mở Rộng Kinh Tế Toàn Cầu của Trung Quốc”) và “A Short Course on the Chinese Economy” (“Một Khóa Học Ngắn Hạn về Kinh Tế Trung Quốc.”)
Nhật Thăng biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
Xem thêm:
