Ngoại trưởng Pompeo: Đông Nam Á phải đứng lên chống lại Trung Quốc, tránh xa các công ty của họ
Nhà ngoại giao hàng đầu của Hoa Kỳ hôm thứ Năm (10/9) đã kêu gọi các nước Đông Nam Á đứng lên chống lại sự bắt nạt trên biển của Trung Quốc và đánh giá lại các giao dịch kinh doanh với các công ty nhà nước của họ, làm gia tăng thêm các cuộc thảo luận sôi nổi giữa hai cường quốc đang tranh giành sức ảnh hưởng.
Phát biểu từ xa với các ngoại trưởng của Hiệp hội 10 quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Ngoại trưởng Mike Pompeo cho biết khu vực này nên tin tưởng vào Hoa Kỳ và nên biết rằng họ có thể dựa vào sự hỗ trợ của Hoa Kỳ.
“Hôm nay, tôi nói hãy tiếp tục. Đừng chỉ lên tiếng mà hãy hành động”, ông Pompeo nói. “Hãy xem xét lại các giao dịch kinh doanh với các doanh nghiệp của đất nước chuyên bắt nạt các quốc gia ven biển ASEAN ở Biển Đông. Đừng để Trung Quốc lấn lướt chúng ta và người dân của chúng ta.”
ASEAN cho biết họ không muốn đứng về bên nào trong bối cảnh xích mích với sự gia tăng đột biến gần đây trong các hoạt động quân sự của cả hai cường quốc trên Biển Hoa Đông và trước cuộc bầu cử tháng 11 mà trong đó Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ đưa ra quan điểm cứng rắn chống lại Trung Quốc.
Khi được hỏi về những căng thẳng giữa Trung Quốc-Hoa Kỳ trong một cuộc phỏng vấn với Reuters hôm thứ Ba (8/9), Bộ trưởng Ngoại giao Indonesia Retno Marsudi cho biết, “Chúng tôi không muốn bị mắc kẹt bởi sự cạnh tranh này.”
Hôm thứ Tư (9/9), Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Vương Nghị đã nói với các bộ trưởng ASEAN rằng Hoa Kỳ đang can thiệp vào Biển Hoa Đông và đang thúc đẩy quá trình quân sự hóa của mình.
Trung Quốc nói rằng họ có chủ quyền lịch sử đối với hầu hết các tuyến đường thủy, nhưng các nước láng giềng của họ và Hoa Kỳ nói rằng yêu sách đó không có cơ sở theo luật pháp quốc tế, bao gồm cả Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS), mà Trung Quốc là người đã ký.
Trong một tuyên bố chung được đưa ra vào cuối hôm thứ Năm (10/9), các nước thành viên ASEAN cho biết đã đạt được tiến bộ trong các cuộc đàm phán nhằm soạn thảo bộ quy tắc ứng xử ở Biển Hoa Đông phù hợp với luật pháp quốc tế, bao gồm cả UNCLOS.
“Một số Bộ trưởng bày tỏ lo ngại về việc xây đảo nhân tạo, các hoạt động và các sự cố nghiêm trọng trong khu vực, đã làm xói mòn lòng tin và sự tự tin, làm gia tăng căng thẳng và có thể làm suy yếu sự hòa bình, an ninh và ổn định trong khu vực”, tuyên bố cho biết.
Cú đánh của ngoại trưởng Pompeo nhắm vào các công ty Trung Quốc dựa trên tuyên bố gần đây của Washington về các lệnh trừng phạt đối với 24 công ty Trung Quốc liên quan đến việc xây dựng các đảo nhân tạo trong vùng biển tranh chấp và lắp đặt hệ thống tên lửa trên những đảo đó.
Philippines, đồng minh của Hoa Kỳ, nằm trong số các quốc gia mà các công ty trong danh sách đen đó có được các hợp đồng béo bở. Tổng thống nước này nói rằng những hợp đồng đó sẽ vẫn tiếp tục.
Các bộ trưởng ASEAN cũng đã tổ chức các cuộc họp từ xa vào hôm thứ Năm (10/9), với Nhật Bản và Australia.
Bộ trưởng Ngoại giao Marise Payne cho biết Australia cam kết một Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương hòa bình “không bị ép buộc và có chủ quyền, luật pháp quốc tế cũng như quyền của tất cả các quốc gia được tôn trọng và duy trì”.
Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh trong một tuyên bố đã hoan nghênh vai trò của Hoa Kỳ trong việc ủng hộ hy vọng của ASEAN về hòa bình, ổn định, an ninh và tự do hàng hải.
Theo Reuters
