Lệnh cấm WeChat giúp người Mỹ gốc Hoa thoát khỏi tuyên truyền của Bắc Kinh
Lệnh cấm sắp có hiệu lực của Tổng thống Donald Trump đối với ứng dụng mạng xã hội WeChat của Trung Quốc đang được một số người dùng ở Hoa Kỳ hoan nghênh. Họ cho rằng những rủi ro do ứng dụng này gây ra lớn hơn rất nhiều so với những tiện ích mà nó mang lại.
Tuần trước, TT Trump đã cấm các giao dịch liên quan đến WeChat vì lý do an ninh quốc gia. Lệnh này sẽ có hiệu lực vào tháng 9. Ứng dụng nhắn tin này thuộc sở hữu của công ty Internet khổng lồ của Trung Quốc, Tencent Holdings. Nó là đường dẫn chính để thực hiện các liên lạc cá nhân và kinh doanh với người dân ở Trung Quốc, vì các ứng dụng phổ biến do phương Tây phát triển, như Whatsapp, Facebook Messenger và Telegram, đã bị Trung Cộng chặn.
Theo công ty phân tích Apptopia, nền tảng WeChat có khoảng 19 triệu người dùng hoạt động hàng ngày ở Hoa Kỳ, đa phần là sinh viên Trung Quốc, những người lưu vong và người dân Hoa Kỳ gốc Hoa sử dụng.
Trong khi lệnh cấm vấp phải chỉ trích từ một số người dùng phàn nàn rằng họ sẽ không thể liên lạc với gia đình và bạn bè ở Trung Quốc, rất nhiều người khác đã hoan nghênh hành động này. Họ cho rằng ứng dụng này xuất khẩu các hệ thống giám sát và kiểm duyệt của Trung Cộng sang Hoa Kỳ.
Trong số những người ủng hộ lệnh cấm có anh Zhou Jianming, một sinh viên Trung Quốc đang theo học ngành khoa học máy tính ở New Jersey. Anh Zhou cho biết WeChat là một “mối nguy hiểm tiềm ẩn to lớn” đối với người dùng tại Hoa Kỳ, và nhận định lệnh cấm của TT Trump “hoàn toàn là một hành động bảo vệ người Mỹ”.
Theo anh Zhou, dữ liệu người dùng không được bảo mật trên WeChat vì Tencent là một công ty của Trung Quốc và suy cho cùng là thuộc về Trung Cộng.
Anh Zhou nói: “Người dùng WeChat luôn phải chịu sự giám sát của Trung Cộng”.
Khi số lượng người dùng WeChat ở nước ngoài ngày càng tăng, ứng dụng này cũng tăng cường kiểm duyệt nội dung người dùng đăng tải. Bản thân anh cũng bị WeChat kiểm duyệt vì đã đăng nội dung mà Trung Cộng cho là nhạy cảm về mặt chính trị. Anh cho biết tài khoản WeChat của mình đã bị khóa hoặc bị chặn vài lần sau khi anh đăng tải những thông điệp ủng hộ các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ ở Hồng Kông.
Tài khoản TikTok của anh đã bị đóng hồi tháng 6, sau khi anh đăng một video chế nhạo quốc ca Trung Quốc. Ứng dụng chia sẻ video ngắn cực kỳ phổ biến này cũng vấp phải một lệnh cấm tương tự WeChat, nhằm ngăn chặn các giao dịch với công ty mẹ là ByteDance.
Phong trào ủng hộ dân chủ ở Hồng Kông đã khiến Bắc Kinh phẫn nộ, vì những người biểu tình liên tục lên tiếng phản đối sự can thiệp của Trung Cộng vào các vấn đề địa phương.
WeChat tích cực kiểm duyệt người dùng của mình ở Trung Quốc đại lục. Tuy nhiên, người dùng quốc tế cũng nhận thấy họ phải chịu sự kiểm soát chặt chẽ. Theo các cuộc điều tra do The Epoch Times thực hiện vào năm 2019, đối với những người dùng đăng ký ở Hoa Kỳ, WeChat đã chặn nội dung từ các hãng truyền thông bằng tiếng Trung đưa tin chỉ trích về Trung Cộng, bao gồm cả ấn bản tiếng Trung của The Epoch Times, NTD, Đài Tiếng nói Hoa Kỳ VOA và Đài Á Châu Tự do RFA.
Một nghiên cứu năm 2016 của cơ quan giám sát kỹ thuật số Citizen Lab đã phát hiện các tài khoản được liên kết với số điện thoại của Trung Quốc đại lục tiếp tục phải đối mặt với sự kiểm duyệt, ngay cả khi người dùng cư ngụ ở các nơi khác trên thế giới. Đầu năm nay, Citizen Lab cũng nhận thấy WeChat giám sát người dùng ở nước ngoài để giúp tinh chỉnh các thuật toán kiểm duyệt người dùng ở Trung Quốc đại lục.
Daniel Lou, một doanh nhân và công dân Hoa Kỳ ở New York, đã phát hiện thấy tài khoản WeChat của mình bị khóa vào đầu năm nay, sau khi ông chia sẻ trong một cuộc trò chuyện riêng một bài báo về 2 nhà khoa học Trung Quốc đã bị áp giải khỏi phòng thí nghiệm virus học quốc gia Canada vào tháng 7/2019 theo lệnh điều tra từ cảnh sát.
Bài báo có liên quan đến một thuyết âm mưu về nguồn gốc của sự bùng phát virus Trung Cộng.
Ông Lou cho biết ông đã mất nhiều năm để phát triển mạng lưới kết nối của mình trên ứng dụng bằng cách gia nhập nhiều nhóm WeChat, nhưng rồi lại bị ứng dụng này tước đi trong phút chốc. Mặc dù vậy, ông Lou nói rằng ông cảm thấy “rất hạnh phúc” sau khi bị chặn.
“Tôi đã không còn bị họ kiểm soát. Tôi đã được tự do”, ông nói.
Kể từ đó, ông Lou hầu như không còn sử dụng WeChat. Ông cho biết nhiều người dùng trên ứng dụng đã tự kiểm duyệt vì sợ bị khóa giống như ông khi đăng nội dung bị Trung Cộng cho là nhạy cảm.
Thông qua WeChat, Trung Cộng đang “vi phạm quyền riêng tư của công dân Hoa Kỳ và kiểm soát người dân Hoa Kỳ”, ông nói.
John C. Demers, trợ lý Tổng Chưởng lý Hoa Kỳ về an ninh quốc gia, cho biết WeChat được Trung Cộng sử dụng để kiểm soát người Trung Quốc học tập hoặc làm việc ở Hoa Kỳ.
“Đó là một phương pháp của Trung Cộng để giao tiếp với các cá nhân người Trung Quốc ở Hoa Kỳ”, ông Demers cho biết tại một cuộc thảo luận do Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế có trụ sở tại Washington tổ chức vào ngày 12/8.
Ông nói thêm rằng WeChat đang được sử dụng để truyền bá thông tin sai lệch và tuyên truyền sai lệch về Hoa Kỳ cho các sinh viên Trung Quốc ở nước ngoài, để họ không bị “ô nhiễm bởi những ý tưởng như dân chủ tự do hoặc tự do tôn giáo”.
Chen Chuangchuang, một nhà hoạt động vì nhân quyền người Trung Quốc tại Hoa Kỳ, cho biết người Hoa ở hải ngoại đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi Trung Cộng thông qua ứng dụng WeChat này.
“Họ có thể đang sống trong một xã hội tự do, nhưng họ dựa vào các nguồn do Trung Cộng kiểm soát trên WeChat để xem thông tin”, ông nói.
Ông Chen chỉ ra những trường hợp mà WeChat được sử dụng để tác động đến các cuộc bầu cử ở các quốc gia dân chủ, chẳng hạn như Úc, Canada và New Zealand. Một nghiên cứu năm 2019 của các nhà nghiên cứu Úc đã phát hiện ra rằng, tuyên truyền bôi nhọ Đảng Tự do của Thủ tướng đương nhiệm Scott Morrison đang được lưu hành bởi các tài khoản có liên kết với Trung Cộng trên ứng dụng này.
Nhà hoạt động này cho biết, ông có nhiều bạn bè tham gia phong trào dân chủ ở hải ngoại, họ đã bị cấm tham gia WeChat vì phát tán thông tin chỉ trích Trung Cộng.
Ông Chen hoan nghênh lệnh cấm WeChat và nói rằng nó có thể thúc đẩy nhiều người hơn ở Trung Quốc vượt tường lửa internet của nước này để kết nối với người thân và bạn bè ở nước ngoài.
“Đây sẽ là một điều tốt”, ông nói.
Tencent đã không trả lời ngay yêu cầu bình luận của The Epoch Times.
Linda Lin và Yi Ru đã đóng góp cho bản tin này.
Tác giả: Cathy He
