Kazakhstan giam giữ gần 10,000 người liên quan đến tình trạng bất ổn
Lực lượng an ninh ở Kazakhstan đã bắt giữ 9,900 người liên quan đến tình trạng bất ổn tuần trước, Bộ Nội vụ của quốc gia Trung Á này cho biết hôm thứ Ba (10/01).
Tổng thống Kassym-Jomart Tokayev, người gọi [cuộc biểu tình] bạo lực này là một âm mưu đảo chính, đã đề cử ông Alikhan Smailov cho chức thủ tướng hôm thứ Ba, và hạ viện đã nhanh chóng biểu quyết trong một phiên họp được phát sóng trực tiếp trên truyền hình nhà nước.
Ông Smailov, 49 tuổi, đảm nhiệm chức phó thủ tướng thứ nhất trong nội các trước đó mà ông Tokayev đã bãi nhiệm vào tuần trước trong bối cảnh bất ổn bạo lực.
Nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ giàu dầu mỏ này cho biết các tòa nhà chính phủ đã bị tấn công ở một số thành phố lớn sau khi các cuộc biểu tình ôn hòa nguyên ban đầu là phản đối việc tăng giá nhiên liệu xe hơi chuyển thành bạo lực.
Ông Tokayev cho biết các tay súng Hồi giáo từ các quốc gia trong khu vực và Afghanistan, cũng như Trung Đông, nằm trong số những kẻ tấn công.
Ông đã giải tán nội các của mình giữa lúc bất ổn xảy ra, cùng với một số quan chức an ninh và giam giữ thành viên cao cấp nhất trong số họ vì nghi phản quốc, ông Karim Masimov, một cựu lãnh đạo của ủy ban an ninh quốc gia.
Các cuộc biểu tình về việc giá nhiên liệu xe cộ tăng gần gấp đôi bắt đầu vào ngày 02/01 và nhanh chóng lan rộng khắp cả nước, với các khẩu hiệu chính trị phản ánh sự bất bình rộng rãi hơn đối với chính phủ độc tài của Kazakhstan.
Trong một hành động nhượng bộ, chính phủ đã công bố giới hạn giá nhiên liệu xe cộ trong 180 ngày và tạm dừng tăng giá dịch vụ tiện ích. Khi tình hình bất ổn gia tăng, nội các bộ trưởng từ chức và tổng thống nước này đã thay thế ông Nursultan Nazarbayev, cựu lãnh đạo lâu năm của Kazakhstan, với tư cách là người đứng đầu Hội đồng An ninh Quốc gia.
Một trong những khẩu hiệu chính của các cuộc biểu tình tuần qua, “Người cũ phải rời đi” (“Old man out”), ám chỉ đến ông Nazarbayev, người từng giữ chức tổng thống từ nền độc lập của Kazakhstan cho đến khi ông từ chức vào năm 2019 và đã tiến cử ông Tokayev làm người kế nhiệm. Ông Nazarbayev đã có được quyền lực đáng kể khi đứng đầu Hội đồng An ninh Quốc gia.
Cho dù có nhượng bộ đi nữa, thì chỉ trong vài ngày các cuộc biểu tình này đã chuyển thành bạo lực cực độ. Tại Almaty, thành phố lớn nhất của Kazakhstan, những người biểu tình đã phóng hỏa tòa thị chính, đồng thời xông vào và nhanh chóng chiếm đóng phi trường của thành phố. Trong nhiều ngày, trên các đường phố của thành phố này đều nghe thấy những tiếng súng thưa thớt.
Các nhà chức trách đã ban bố một tình trạng khẩn cấp về tình hình bất ổn này, và ông Tokayev đã yêu cầu sự giúp đỡ từ Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO), một liên minh quân sự do Nga dẫn đầu gồm sáu quốc gia thuộc Liên Xô cũ. Tổ chức này này đã chấp thuận điều khoảng 2,500 quân chủ yếu là binh lính Nga đến Kazakhstan với tư cách là lực lượng gìn giữ hòa bình.
Ông Tokayev cho biết các cuộc biểu tình này là do “những kẻ khủng bố” xúi giục với sự hậu thuẫn của ngoại quốc, mặc dù các cuộc biểu tình này không cho thấy có người cầm đầu hoặc tổ chức rõ ràng. Hôm thứ Sáu, ông cho biết ông đã ra lệnh cho cảnh sát và quân đội nổ súng để tiêu diệt “những kẻ khủng bố” tham gia vào vụ bạo lực này.
Bản tin có sự đóng góp của The Associated Press
Hồng Ân biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
Xem thêm:
