Góc nuôi dạy con: Dạy con những kiến thức căn bản về tài chính
Các cách hiệu quả để dạy con trẻ những kiến thức căn bản về tài chính, bao gồm việc sử dụng tiền thông minh và tiết kiệm.
Tôi biết cậu bé Pat 15 tuổi và gia đình cậu đã nhiều năm nay. Cha cậu là một Giám đốc điều hành rất thành công, chỉ cần nhìn qua trang phục của ông, vợ ông và các con của ông thì biết rõ. Do đó, tôi đã rất ngạc nhiên khi vào một ngày hè nọ, bé Pat đến văn phòng tôi với đôi giày tennis bốc mùi, bẩn thỉu, chiếc quần ngắn và áo sơ mi ướt đẫm mồ hôi. Cậu xin lỗi vì vẻ ngoài thiếu chỉn chu của mình nhưng giải thích rằng cậu phải đạp xe đi làm và không có thời gian thay áo quần. Vấn đề y tế của cậu khá nhỏ và chỉ mất vài phút để giải quyết. Trong thời gian còn lại, tôi hỏi cậu làm ở đâu. Pat trả lời
“Cháu dọn chuồng tại Bệnh viện cho động vật Jones River ạ.”
“Tốt đấy, cháu định làm bác sĩ thú y à?” tôi hỏi cậu bé.
“Dạ không, nhưng đó là công việc duy nhất cháu tìm được ở gần nhà để Cha cho phép cháu đi bộ hoặc đạp xe đi làm ạ.”
“Thế cháu tiết kiệm tiền để làm gì?” tôi lại hỏi Pat.
“Cháu không có kế hoạch trước mắt nào để dùng tiền tiết kiệm cả, cháu chỉ cần đóng Roth IRA (1) (Tạm dịch: tài khoản hưu trí) của cháu vì làm như vậy, cháu không cần phải trả hoặc trả rất ít thuế. Sau này khi cháu rút tiền khỏi tài khoản hưu trí, cháu cũng không bị đánh thuế.”
“Cháu nói đúng lắm, chú rất tự hào về cháu, Pat. Chú đoán cháu sẽ không bao giờ quá trẻ để tìm được một công việc hoặc bắt đầu kiếm tiền.”
“Kiếm tiền không phải là điều quan trọng với cháu ạ,” cậu bé nói một cách chắc chắn với ánh mắt của “một thiếu niên biết tất cả mọi thứ”. Rất nhiều người kiếm được tiền nhưng vẫn không bao giờ có tiền.”
“Chú chắc là điều ấy đúng” tôi trả lời. “Vậy thì điều quan trọng là gì Pat nhỉ?”
“Tiết kiệm tiền! Chú thấy đấy, cách tốt nhất để kiếm tiền là tiết kiệm tiền. Nếu chú kiếm được 1 đô la, chú thật sự chỉ có khoảng 75 xu. Phần còn lại chúng ta phải trả thuế và các thứ khác. Nhưng nếu chú tiết kiệm 1 đô la, bạn vẫn sẽ còn 1 đô la. Còn nếu chú đầu tư đúng cách, vào cuối năm chú sẽ có hơn 1 đô la; có thể 1.05 hay 1.10 đô la, thậm chí nhiều hơn thế. Nếu chú góp vào tài khoản hưu trí thì còn tốt hơn vì chú sẽ được miễn thuế khi rút tiền ra. Chú thậm chí không phải trả thuế cho các khoản thu nhập!”
Thật không thể tin được đó là những điều được nói ra từ miệng của một đứa trẻ mới 15 tuổi.
Vậy làm thế nào để bạn truyền đạt những kiến thức này cho con cái của mình?
Bạn có thể hỏi chuyên gia tài chính cá nhân Dave Ramsey. Ông có rất nhiều kiến thức trong lĩnh vực này và đã giúp nhiều cặp vợ chồng thoát khỏi nợ nần. Bạn có thể tìm kiếm ông tại trang web DaveRamsey.com. Một trong những đứa cháu của tôi đã tham gia khóa học ngắn hạn về tài chính cá nhân do Ramsey viết và phát triển tại một trường trung học tư thục.
Nhưng Dave Ramsey không phải là nguồn duy nhất để dạy con trẻ những kiến thức căn bản về tài chính. Có rất nhiều điều bạn đã dạy trẻ, đa phần là bạn không tự biết. Mỗi lần bạn và người bạn đời, hay một người bạn trò chuyện khi lũ trẻ đang ở xung quanh, có thể là giá thực phẩm, giá xăng dầu, hay hỏi xem bạn đã thanh toán thẻ tín dụng chưa, con cái của bạn sẽ lắng nghe. Thông qua đó, bạn đã dạy con trẻ những kiến thức về tài chính.
Hãy nhớ rằng cha mẹ là giáo viên hàng đầu của con trẻ. Nhưng cha mẹ thường xuyên sử dụng những từ ngữ mà lũ trẻ không có trong vốn từ vựng của các cháu, ví dụ, lạm phát, ngân sách, thuế thu nhập cá nhân, thất nghiệp, lãi suất hay kiểm tra tài khoản.
Bạn hãy dành thời gian trong những cuộc trò chuyện hàng ngày với con trẻ để giải thích cho các cháu những thuật ngữ này. Bạn đừng cố gắng giấu lũ trẻ khỏi thực tế đang diễn ra hay bảo con trẻ ngồi xuống để có một cuộc chuyện trò đặc biệt. Các con sẽ cảm thấy như đang nghe giáo huấn. Bạn chỉ cần nói về tầm quan trọng của việc làm, kiếm tiền, sử dụng tiền thông minh, tiết kiệm và báo đáp. Khi các con vào trung học cơ sở, các con sẽ biết về tất cả những điều này và một số điều về cổ phiếu, trái phiếu, đầu tư và cách thức thị trường tài chính hoạt động.
Mặc dù các con có thể nghe bạn nói về thẻ tín dụng hay thẻ ghi nợ nhiều lần, hầu hết trẻ em ở lứa tuổi tiểu học không biết bất kỳ điều gì về những chiếc thẻ này, ngoại trừ bằng cách nào đó, các thẻ này trả tiền cho những thứ mua được.
Trẻ em, cũng như một số các bậc phụ huynh, cần nhận thức rằng bởi vì việc lấy ra một chiếc thẻ ngân hàng dễ dàng hơn nhiều so với việc đếm xem chúng ta còn bao nhiêu tiền mặt, những chiếc thẻ này khiến chúng ta tiêu xài nhiều hơn. Một nghiên cứu gần đây phát hiện rằng chúng ta có xu hướng chi tiêu nhiều hơn 18% khi dùng thẻ ngân hàng so với dùng tiền mặt.
Tôi không nghĩ rằng trẻ em dưới 16 tuổi nên có thẻ tín dụng. Lũ trẻ có thể học được rất nhiều bằng việc sử dụng thẻ ghi nợ và không tiêu nhiều hơn số tiền mà các cháu có được. Một số trẻ có thể đủ chững chạc ở tuổi 18 để có thẻ tín dụng nhưng lời khuyên của bạn ở lứa tuổi đó là nên nhất quyết rằng các cháu thanh toán hết dư nợ mỗi tháng và biết mình phải trả lãi suất bao nhiêu nếu không trả nợ đúng hạn.
Khi con bạn có tiền, có thể là quà tặng hoặc thu nhập từ công việc, hãy đưa cháu đến ngân hàng địa phương của bạn hoặc tổ chức tài chính khác và giúp trẻ bắt đầu một chương trình tiết kiệm.
Đó là thời điểm tốt để hỏi một chuyên gia về tỷ lệ lãi suất, cổ phiếu, trái phiếu và mutual funds (2). Bạn cũng nên hỏi về lãi gộp và giúp con trẻ tính toán xem các cháu sẽ có bao nhiêu tiền khi về hưu nếu lúc 15, 16, 17 và 18 tuổi, trẻ đầu tư 1,000 đô la Mỹ mỗi năm vào S&P index fund (3)mà không bỏ thêm tiền vào hay rút tiền ra. Trẻ sẽ rất ngạc nhiên khi thấy rằng các cháu có thể tiết kiệm được khoảng 200,000 đô la Mỹ hoặc nhiều hơn.
Đây cũng là thời điểm tốt để thu hút con trẻ quan tâm đến việc mua một ít cổ phiếu của công ty sản xuất hay bán sản phẩm mà con bạn yêu thích. Hai mươi lăm năm trước, cậu con trai 12 tuổi của một người bạn của tôi rất thích Coca-Cola nên cha cậu đã giúp cậu mua một số cổ phiếu của công ty này với giá 5 đô la Mỹ một cổ phiếu. Ngày nay, một cổ phiếu của Coca-Cola có giá 62.50 đô la Mỹ. Với mỗi đô la đầu tư, hiện tại cậu bé có được 12.50 đô la Mỹ. Tôi tự hỏi cậu bé sẽ có gì nếu thay vì mua cổ phiếu, cậu mua một chiếc ô tô đã qua sử dụng.
Không phải tất cả mọi thứ bạn đầu tư đều sinh lời. Nhà đầu tư nào cũng có lỗ. Nhưng với sự trợ giúp của một nhà môi giới hiểu biết, các khoản lỗ có thể được kiểm soát hoặc tránh được. Hãy để con trẻ hiểu rằng các cháu có nhiều thời gian và giúp trẻ tận dụng thời gian của mình một cách tốt nhất.
Khi tôi còn bé, chúng tôi hay chơi trò Monopoly (4). Đó là trò chơi cùng gia đình rất vui và chúng tôi đã học cách đổi tiền, mua và thuê các bất động sản, thậm chí thoát khỏi nhà tù. Nếu bạn muốn có trò chơi vui vẻ cùng gia đình, hãy thử trò Monopoly. Con trẻ, bạn và bạn đời sẽ thích trò chơi này. Đồng thời, bạn sẽ có thêm niềm vui khi thấy các con có thể học hỏi các vấn đề tài chính thông qua trò chơi.
Tiến sĩ Parnell Donahue là một bác sĩ nhi khoa, cựu chiến binh, tác giả của 4 quyển sách, blog và trang web ParentingWithDrPar.com. Ông viết chương trình phát thanh Parenting Matters” (Cẩm nang nuôi dạy con) và là người dẫn chương trình Cẩm nang nuôi dạy con của đài WBOU. Ông và vợ mình, bà Mary, có 4 người con trưởng thành, tất cả đều có học vị Tiến sĩ, hai trong số đó cũng là bác sĩ. Quý vị có thể liên lạc với ông qua trang Parenting-Matters.com.
(1)Roth IRA: tài khoản hưu trí cá nhân mà theo luật của Hoa Kỳ thường không bị đánh thuế khi sử dụng tiền trong tài khoản nếu đáp ứng một số điều kiện.
(2) Mutual fund: là một quỹ đầu tư chuyên nghiệp dùng tiền đóng góp từ các nhà đầu tư để mua chứng khoán.
(3) S&P index fund:là một quỹ đầu tư phản ánh kết quả của chỉ số chứng khoán.
Bảo Minh biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
