Chi tiêu quá mức của chính phủ đang kéo nền kinh tế Mỹ đi xuống
Một năm trước, Tổng thống Joe Biden đã đứng đầu các cuộc thăm dò với tỷ lệ ủng hộ 59% khi vừa ký cái mà ông gọi là “Kế hoạch Giải cứu Hoa Kỳ” (ARP), một gói kích thích mà chính phủ hứa sẽ “cung cấp cứu trợ trực tiếp cho người Mỹ, bao gồm COVID-19 và, giải cứu nền kinh tế.”
Một năm sau, sau khi thông qua kế hoạch chi tiêu ARP 1.9 ngàn tỷ USD và 1 ngàn tỷ USD chi tiêu khác cho cơ sở hạ tầng, nền kinh tế Mỹ đã thu hẹp lại, làm dấy lên bóng ma lạm phát cao và tăng trưởng thấp, được biết là “lạm phát đình trệ”, trong lúc ông Biden phải chật vật với mức độ được lòng dân.
Bộ Thương mại cho biết hôm 28/04, trong quý đầu tiên, nền kinh tế đã giảm 1.4%.
Trước đó, các nhà kinh tế dự kiến tăng trưởng 1.8% trong quý này, theo số liệu của Cục Dự trữ Liên bang Philadelphia.
Điều đó có thể khiến nhiều người tự hỏi làm thế nào mà, sau khi thông qua các biện pháp chi tiêu gần 3 ngàn tỷ USD vào năm 2021, nền kinh tế lại có thể giảm sút.
Một người đàn ông được Tổng thống Bill Clinton bổ nhiệm và từng phục vụ dưới thời Tổng thống George W. Bush làm người đứng đầu Văn phòng Trách nhiệm Chính phủ (GAO), cho rằng mình biết nguyên nhân.
Ông David Walker, người được bổ nhiệm làm Tổng Kiểm soát viên (người đứng đầu GAO) năm 1998, nói với The Epoch Times: “Việc tăng rất nhiều chi tiêu liên quan đến COVID là yếu tố góp phần chính dẫn đến kích thích nền kinh tế vào năm 2021 nhưng nó cũng gây ra lạm phát vượt mức.”
Ông Walker nói thêm: “Lạm phát vượt mức, chi phí năng lượng cao, lãi suất vay thế chấp tăng, và những thách thức trong chuỗi cung ứng đã góp phần làm giảm chi tiêu của người tiêu dùng trong quý đầu tiên của năm 2021.”
Lạm phát theo chân ARP
Thật vậy, lạm phát bắt đầu tăng đột biến chỉ vài tháng sau khi ông Biden ký ARP.
Và trong khi giá năng lượng đang có xu hướng cao hơn dưới thời ông Biden, thì mức tăng trong quý đầu tiên của năm 2022 thể hiện mức tăng đột biến của giá nhiên liệu mà quốc gia này chưa từng thấy kể từ trước khi thị trường sụp đổ năm 2008.
Tùy thuộc người ta tin vào ai, ông Biden sẽ cho phép hoặc sẽ không cho phép khoan dầu và khí đốt trên các vùng đất của Liên bang để giúp giảm thiểu các áp lực về giá đối với người tiêu dùng, việc này không khiến các nhà khoan dầu cảm thấy tin tưởng lắm rằng chi phí dài hạn cho việc khoan các giếng mới là hợp lý.
Ông Rick Muncrief, giám đốc điều hành của Devon Energy Corp., nói với World Oil, một ấn phẩm thương mại vào tháng Hai rằng: “Chúng tôi đã chán ngấy các động tác giả, chúng tôi sẽ rất cân nhắc trong việc tăng cường hoạt động.”
COVID-19, lạm phát thêm vào những lo ngại của người Mỹ
Người Mỹ cũng có thể đang ngày càng cảm thấy mệt mỏi với “các động tác giả” khi đất nước phục hồi sau COVID-19.
Theo số liệu của tổ chức thăm dò ý kiến Gallup, niềm tin của người tiêu dùng, vốn là chìa khóa cho chi tiêu của người tiêu dùng, gần đây đã sụt giảm nghiêm trọng, giảm xuống dưới con số thấp nhất được công bố trong thời kỳ tồi tệ nhất của cuộc khủng hoảng COVID-19.
Gallup cho biết: “76% người Mỹ nói rằng nền kinh tế đang trở nên tồi tệ hơn, 20% nói rằng nền kinh tế đang được cải thiện, và 3% cho rằng nó vẫn như cũ.”
Cuộc khảo sát cho biết, chi phí sinh hoạt cao, [tình trạng] nền kinh tế nói chung, và giá nhiên liệu khiến người tiêu dùng lo ngại, khi lạm phát tăng lên mức cao nhất kể từ năm 1981.
Nhìn chung, quốc gia này đã cam kết khoảng 4.6 ngàn tỷ USD cho các biện pháp cứu trợ trong COVID-19, với 3.6 ngàn tỷ USD đã được thanh toán, theo dữ liệu của Bộ Ngân khố.
Đó là một số tiền lớn để chi tiêu chỉ trong hai năm, đặc biệt là khi so sánh với kế hoạch kích thích kinh tế của Tổng thống Obama, vốn đã chi 787 tỷ USD trong thời gian bốn năm.
Mặc dù việc chấp thuận chi tiêu nhiều tiền hơn để tạo ra nhiều hoạt động kinh tế có nguy cơ khiến lạm phát tồi tệ hơn, nhưng các nhà phân tích lưu ý rằng các chính trị gia rất khó khoanh tay đứng nhìn trong bối cảnh khủng hoảng trong một năm bầu cử, kể cả khi những điều họ làm thậm chí còn tạo ra nhiều thiệt hại hơn.
Ông Walker nói: “Ông Biden chắc chắn không giúp ích gì cho mọi việc.” Ông nói thêm rằng các biện pháp của chính phủ đã gây tổn hại cho nền kinh tế, chẳng hạn như các lệnh cấm khai thác dầu trong nước, các lệnh của liên bang dẫn đến mất việc làm, và gián đoạn kinh tế.”
Không còn lựa chọn chính sách tốt nào
Một số người nói, các nhà hoạch định chính sách tại thời điểm này có rất ít lựa chọn tốt, vốn có xu hướng diễn ra khi lạm phát tăng đột biến không kiểm soát được.
Ông Bryan Slusarchuk, một nhà khai thác kim loại quý, nói với The Epoch Times rằng: “Có một câu hỏi hóc búa nghiêm trọng là các biện pháp thận trọng để dập tắt lạm phát có thể đẩy thế giới vào tình trạng suy thoái trong khi các biện pháp kích thích tăng trưởng và chống suy thoái có thể khiến lạm phát vượt khỏi tầm kiểm soát một cách liều lĩnh.”
Hiện tại, các chiến dịch của Đảng Cộng Hòa đang chuẩn bị sẵn sàng, sử dụng sự kết hợp giữa tăng trưởng kinh tế chậm và giá cả cao, như một phần của những gì có thể là một vũ khí nguy hiểm chống lại Đảng Dân Chủ trong các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ.
Ông Mike Berg, phó giám đốc truyền thông tại Ủy ban Quốc hội Quốc gia Đảng Cộng Hòa cho biết: “Chi tiêu liều lĩnh của Đảng Dân Chủ đang đưa chúng ta trở lại những năm của ông Carter với nền kinh tế suy giảm và lạm phát tăng vọt.”
Các chuyên gia khác, bao gồm cả các nhà phê bình ông Biden, đang áp dụng cách tiếp cận mang tính chờ đợi hơn, nói rằng sự suy giảm trong quý đầu tiên có thể chỉ là một sự suy thoái tạm thời. Kết quả hoạt động GDP quý đầu tiên rõ ràng là khó đánh giá do hoàn cảnh và các yếu tố khác.
Ông Dan Mitchell, một nhà kinh tế thị trường tự do và đồng sáng lập Trung tâm Tự do và Thịnh vượng, nói với The Epoch Times: “Tôi cố gắng không dựa quá nhiều vào dữ liệu một tháng hoặc một quý. Có thể những kết quả ấy là một sự bất thường. Có thể đó là ảnh hưởng của nhiều chính sách xấu khác nhau. Có thể đó là một ảnh hưởng của đại dịch.”
Ông Mitchell nói thêm rằng mọi người nên cảm thấy may mắn là ông Biden đã không thông qua được gói chi tiêu xã hội [ban đầu] của mình, được gọi là “Xây dựng lại Tốt hơn” (Build Back Better), được thông qua vào mùa thu, nếu không mọi thứ có thể tồi tệ hơn.
Ông Mitchell nói: “Mối đe dọa từ cái gọi là “Xây dựng lại Tốt hơn” của ông Biden có lẽ đã gây ra ảnh hưởng tiêu cực vì các doanh nghiệp, nhà đầu tư và doanh nhân không biết liệu có còn sinh lời hay không khi tạo ra việc làm mới.”
Các khoản cho vay sinh viên có thể làm tăng lạm phát
Những người theo phái bảo tồn truyền thống cảnh báo, mọi thứ có thể tồi tệ hơn nhiều nếu ông Biden làm theo kế hoạch được đồn đại của mình là cho xóa các khoản vay sinh viên lên tới 1.6 ngàn tỷ USD, việc sẽ có tác dụng không khác gì như ông Biden thông qua bất kỳ dự luật chi tiêu 1.6 ngàn tỷ USD nào khác.
Ủy ban về Ngân sách Liên bang Có trách nhiệm, một tổ chức bất vụ lợi có trụ sở tại Hoa Thịnh Đốn, cho biết: “Ngay cả một sự gia tăng khiêm tốn của áp lực lạm phát [gây ra bởi việc xóa nợ cho sinh viên] có thể ảnh hưởng đến các động lực lạm phát hiện tại, làm tăng nguy cơ xảy ra vòng xoáy giá lương và khiến Cục Dự trữ Liên bang gặp khó khăn hơn để duy trì kỳ vọng lạm phát xung quanh mục tiêu hiện tại.”
Sự suy giảm trong GDP có thể báo hiệu sự kết thúc của vòng xoáy lạm phát, nhưng với một ngàn tỷ USD cứu trợ COVID-19 chưa tiêu và một loạt các lựa chọn để ông Biden hủy bỏ nợ sinh viên, vẫn có thể có đủ động lực để giữ cho lạm phát hoành hành, ngay cả khi nền kinh tế tăng trưởng chậm lại, một trường hợp kinh điển về lý thuyết lạm phát đình trệ.
Tuy nhiên, một số người nói rằng thành tích của các nhà kinh tế và chính trị gia, những người hiện đang trấn an người dân hãy yên tâm không có gì phải lo lắng, có thể làm tất cả ngoài việc khiến cho người ta yên tâm.
Giáo sư luật Glenn H. Reynold viết trong một bài báo trên tờ The New York Post: “Đầu tiên, chúng ta được cho biết lạm phát chỉ là tưởng tượng. Sau đó, chúng ta được thông báo rằng đó là ‘tạm thời’, là kết quả của các vấn đề chuỗi cung ứng do COVID gây ra. Sau đó, chúng ta được thông báo rằng đó là lỗi của Tổng thống Nga Vladimir Putin.”
Ông Reynolds nói thêm, “Nếu chính phủ ông Biden muốn chống lại tình trạng lạm phát đình trệ, thì chính phủ sẽ cắt giảm các thủ tục hành chính, khuyến khích hoạt động kinh doanh và đầu tư, và cắt giảm chi tiêu liên bang. Nhưng họ không làm như vậy.”
Thay vào đó, ông Biden nói rằng “các yếu tố kỹ thuật” đã dẫn đến việc GDP giảm một lần mang tính duy nhất, và ông hy vọng nền kinh tế và các con số thăm dò ý kiến của ông sẽ phục hồi.
Ông John Ransom là một ký giả tự do đưa tin về Hoa Kỳ cho The Epoch Times.
Nhật Thăng biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
Xem thêm:
